Tiền thân của Ngân hàng Đại Tín (Trustbank) là Ngân hàng TMCP Nông thôn Rạch Kiến.
Đầu năm 2012, nhà băng này có vốn điều lệ 3.000 tỷ đồng. Giai đoạn 2009 - 2010, Công ty cổ phần đầu tư phát triển Phú Mỹ (gọi tắt là nhóm Phú Mỹ, do bà Hứa Thị Phấn làm Chủ tịch HĐQT) đã bỏ ra khoảng 2.000 tỷ đồng, nhờ người đứng tên mua lại 84,92% cổ phần để thành cổ đông lớn nhất của Trustbank.
Tuy nhiên, sau khi chiếm quyền sở hữu Trustbank, nhóm Phú Mỹ do bà Phấn đứng đầu đã quay lại "rút ruột"chính ngân hàng này.
Cụ thể, bà Phấn đã vay của Trustbank 3.581 tỷ đồng thế chấp bằng nhiều mảnh đất tại huyện Nhà Bè. Đáng chú ý, đất tại huyện Nhà Bè thời điểm đó là đất nông nghiệp, giá trị từ 300.000 - 1 triệu đồng/m2 nhưng lại được Trustbank định giá 8 - 32 triệu đồng/m2.
Căn nhà số 5 Phạm Ngọc Thạch (quận 1) có giá trị thực hơn 200 tỷ đồng nhưng được bà Phấn bán cho Trustbank với giá 1.260 tỷ đồng...
Dưới sự điều hành của bà Phấn, trong vòng vài năm, Ngân hàng Đại Tín rơi vào cảnh thua lỗ rất nghiêm trọng.
Theo kết luận thanh tra của Ngân hàng Nhà nước vào ngày 10/7/2012 thì thực trạng tài chính của Trustbank rất xấu, vốn chủ sở hữu bị âm 2.854 tỷ đồng, lỗ lũy kế là 6.031 tỷ đồng, trong khi đó vốn điều lệ của nhà băng này chỉ 3.000 tỷ.
Đến cuối năm 2012, trước thời điểm ông Phạm Công Danh tiếp quản thì vốn chủ sở hữu của Trustbank tiếp tục âm tới 5.711 tỷ đồng, lỗ lũy kế 8.765 tỷ đồng.
Trong tình trạng đó, nhóm bà Phấn như "người chết đuối vớ được cọc" khi ông Phạm Công Danh, Tổng GĐ Tập đoàn Thiên Thanh đồng ý mua lại cổ phần Ngân hàng Đại Tín. Hai bên thỏa thuận chuyển nhượng 84,92% cổ phần của Trustbank với giá hơn 4.600 tỷ đồng.
Ông Phạm Công Danh có quyết định khó hiểu khi mua lại Trustbank đang bết bát. Ảnh: K.Thành.
Tuy nhiên, trước khi được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt phương án tái cơ cấu bằng cách chuyển giao cổ phần thì gày 6/6/2012, nhóm cổ đông Phú Mỹ đã chuyển nhượng toàn bộ cổ phần chiếm giữ trong Trustbank cho nhóm Thiên Thanh.
Việc này cũng có nhiều khuất tất khi chính bà Phấn thừa nhận đã ký khống vào hồ sơ chuyển nhượng cổ phần.
Tháng 9/2012, Ngân hàng Nhà nước mới chấp nhận chủ trương phương án tái cơ cấu Trustbank.
Từ thời điểm này, ông Danh giữ chức Chủ tịch HĐQT Trustbank, đưa người vào tiếp quản các vị trí trí trong Trustbank mà nhóm Phú Mỹ để lại. Đồng thời, đổi tên nhà băng này thành Ngân hàng Xây dựng (VNCB).
Sau đó, nhóm Phú Mỹ và Thiên Thanh ký tiếp các hợp đồng và phụ lục hợp đồng về việc chuyển nhượng.
Ông Phạm Công Danh đã rút tiền của chính Ngân hàng Xây dựng để thanh toán hơn 4.600 tỷ đồng cho nhóm bà Phấn.
Tuy nhiên, nhóm Phú Mỹ đã không chuyển giao tài sản cho nhóm Tiên Thanh theo đã cam kết như: không bàn giao 24,56 ha đất dự án tại huyện Nhà Bè, 9 ha đất tại quận 2,... Đồng thời, Trustbank do bà Phấn nắm quyền cũng đã cho vay hàng nghìn tỷ đồng, nhưng sau khi chuyển giao cho nhóm ông Danh cũng không tiến hành thu nợ.
Kể từ khi nhóm Thiên Thanh điều hành thì tình hình của Ngân hàng Xây dựng không khá khẩm lên mà tiếp tục thua lỗ nặng hơn. Trong hơn 1 năm, từ cuối năm 2012 đến thời điểm khởi tố vụ án (26/7/2014), Ngân hàng Xây dựng được xác định vốn chủ sở hữu âm 18.469 tỷ đồng, tổng nợ phải trả là 38.255 tỷ đồng.
Trong đó, ông Danh cùng cấp dưới được xác định đã gây thất thoát cho VNCB hơn 9.000 tỷ đồng và bị khởi tố, xét xử về các tội danh: Cố ý làm trái quy định của Nhà nước về quản lý kinh tế gây hậu quả nghiêm trọng, Vi phạm quy định về cho vay trong hoạt động của các tổ chức tín dụng và Thiếu trách nhiệm gây hậu quả nghiêm trọng.
Tuy nhiên, với những việc làm khuất tất, gây thua lỗ hàng nghìn tỷ đồng của Trustbank (tiền thân của Ngân hàng xây dựng), nhưng nhóm Phú Mỹ do bà Phấn đứng đầu chỉ được xác định là bên có quyền lợi, nghĩa vụ liên quan đến vụ án.
Mới đây, các luật sư bào chữa cho Phạm Công Danh gồm Phan Trung Hoài, Hà Hải và Nguyễn Văn Sáng đã có kiến nghị TAND TP HCM trả hồ sơ để điều tra bổ sung những sai phạm của nhóm Phú Mỹ.