Thông tin được đưa ra tại báo cáo mới nhất của Bộ trưởng Trần Tuấn Anh tình hình và kết quả xử lý tồn tại, yếu kém của các dự án, doanh nghiệp chậm tiến độ, kém hiệu quả thuộc ngành Công Thương.
Theo đó, dư nợ của các dự án, doanh nghiệp tại các tổ chức tín dụng lớn, đa số không trả được nợ đúng hạn. Hiện có 17 ngân hàng thương mại và 1 công ty tài chính cấp tín dụng cho 12 dự án với tổng số dư nợ đến thời điểm 31/12/2019 là 20.938 tỷ đồng.
Trong đó, dư nợ trung dài hạn là 17.169 tỷ đồng, dư nợ ngắn hạn là 3.769 tỷ đồng.
Ngoài 12 dự án, doanh nghiệp này ra, các ngân hàng còn cấp tín dụng đối với các chủ đầu tư có liên quan 22.964 tỷ đồng, trong đó, dư nợ trung hạn 17.263 tỷ, ngắn hạn 5.701 tỷ đồng.
Trong đó Ngân hàng Phát triển Việt Nam còn cấp tín dụng cho 6 dự án gồm: Dự án mở rộng sản xuất giai đoạn 2- Tisco, Dự án Nhà máy Đạm Ninh Bình, Dự án đạm Hà Bắc, Dự án DAP số 1 Hải Phòng, Dự án DAP số 2 Lào Cai và Nhà máy đóng dầu Dung Quất. Tổng dư nợ đến cuối 2019 là 9.796 tỷ đồng.
Đáng chú ý, một ngân hàng (PVcomBank) đã làm thủ tục khởi kiện Tổng công ty Giấy Việt Nam (Vinapaco) - chủ đầu tư dự án Nhà máy bột giấy Phương Nam (Long An) – nhằm buộc Vinapaco phải trả khoản nợ 592,3 tỷ đồng.
Tuy nhiên, cả Vinapaco hiện cũng đang gặp khó khăn về tài chính, không chi trả được các khoản nợ gốc và lãi nêu trên cho PVcomBank.
Trong khi đó, Ngân hàng TMCP Công thương Việt Nam (Viettinbank) mới đây cũng từ chối việc giải phóng nghĩa vụ bảo lãnh của Tổng công ty Thép Việt Nam (Vnsteel) với khoản vay tại Dự án mở rộng sản xuất giai đoạn 2 - Công ty Gang thép Thái Nguyên (TISCO) do những khúc mắc tại dự án này chưa được giải quyết thỏa đáng.
Theo ông Trần Tuấn Anh, báo cáo của các doanh nghiệp cho thấy, đa số doanh nghiệp gặp các khó khăn về tài chính như tín dụng chịu lãi suất cao, chi phí tài chính lên đến 30%...
Để giải quyết các khó khăn này, các doanh nghiệp chủ yếu đề xuất hướng giải quyết tháo gỡ tập trung vào 3 giải pháp sau: Cơ cấu nợ, khoanh nợ; giãn khấu hao và giảm lãi suất.
Tuy nhiên, về vấn đề này, Ngân hàng Nhà nước Việt Nam cho biết theo Luật các tổ chức tín dụng quy định các tổ chức tín dụng có quyền tự chủ trong hoạt động kinh doanh, việc các tổ chức tín dụng xem xét điều chỉnh lãi suất cho vay trên cơ sở cân đối nguồn vốn, lãi suất huy động và khả năng tài chính của từng ngân hàng thương mại.
Thứ nữa, theo quy định hiện hành, không quy định việc tổ chức tín dụng được thực hiện khoanh nợ đối với khách hàng; các khách hàng vay vốn phục vụ phát triển nông nghiệp và nông thôn bị thiệt hại do thiên tai trên diện rộng và tổ chức đầu mối thực hiện liên kết chuỗi giá trị, doanh nghiệp ứng dụng công nghệ cao gặp rủi ro do nguyên nhân khách quan mới được xem xét khoanh nợ.