Bệnh nhân tiểu đường hoại tử, hôi thối chân vì tự ý ngâm nước thuốc
Tại khoa Chăm sóc bàn chân, nhiều bệnh nhân đau đớn vật vã với đôi chân bị tổn thương nghiêm trọng, thậm chí có người phải đoạn chi. Theo các bác sĩ tại đây, ngày nào cũng có những bệnh chân vào viện trong tình trạng chân bị hoại tử, bốc mùi hôi thối do biến chứng của tiểu đường.
Anh Trần Ngọc H. (42 tuổi, Hàng Bè, Hà Nội) vào viện cấp cứu trong tình trạng sốt cao, sưng nề tấy đỏ lan toàn cổ chân, đường huyết tăng cao, nhiễm Ceton niệu. Theo khai thác, bệnh nhân Hiền được chẩn đoán tiểu đường type 2 cách đây 1 năm.
Tuy nhiên, do chủ quan nên bệnh nhân dùng thuốc không thường xuyên. 2 tuần trước khi vào viện, bệnh nhân xuất hiện sưng nề mắt cá ở chân trái, anh H. tự ý ngâm chân bằng nước đun nóng cùng hỗn hợp lá lốt, gừng, muối không rõ nhiệt độ ngày 2 lần.
Sau khoảng 2 ngày, bệnh nhân bắt đầu xuất hiện tình trạng bong da, loét bỏng rộp và chảy mủ nhiều tại vị trí bị tổn thương, sốt cao, sưng tấy đỏ bàn chân, chảy dịch hôi vàng trong và có dấu hiệu lan rộng nhanh.
Khi được gia đình đưa vào viện, bệnh nhân có dấu hiệu mệt mỏi, sốt cao kèm sưng nề tấy đỏ cẳng, cổ bàn chân lan lên 1/2 bàn chân, đường huyết cao 27,7 mmol/l kèm theo nhiễm ceton niệu (nhiễm ceton trong đường nước tiểu).
Trường hợp của Nguyễn Văn D.(61 tuổi, Mỹ Đức, Hà Nội) bị tiểu đường type 2 cách đây 13 năm và đã điều trị Isullin 3 năm. 1 tháng trước ông bị biến chứng thần kinh gây tê bì bàn chân, để giảm triệu chứng tê bì, bệnh nhân đã tự ý ngâm chân bằng nước nóng. Do không cảm nhận được nhiệt độ của nước nên nhiệt độ cao gây bỏng loét bàn chân.
Khi bị loét bàn chân, ông D không tới viện điều trị mà tự ý dùng thuốc nam không rõ nguồn gốc đắp lên bàn chân khiến vết thương tiếp tục bỏng sâu, chảy dịch hôi thối. Đến khi vết thương lan rộng và ngày càng sâu bệnh nhân mới chịu để người nhà đưa vào viện. Sau khi được các bác sĩ thăm khám tình trạng bàn chân đã trở lên nghiêm trọng, nhiễm trùng, hoại tử sâu rộng.
(Ảnh minh họa)
Một trường hợp khác là bệnh nhân Vàng A. L. (59 tuổi –Sơn La) cũng vừa được chỉ định cắt bỏ toàn bộ bàn chân tới giữa cẳng bàn chân do biến chứng bỏng quá nặng, hoại tử sâu và không còn dấu hiệu phục hồi.
Ông L. không biết mình bị tiểu đường, khi thấy chân có một tổn thương nhỏ ông mua thuốc về bôi, tổn thương càng lớn ông dùng thuốc đắp và hậu quả khiến chân hôi thối, loét ra.
Bàn chân mất cảm giác
Theo Ths.Bs Nguyễn Ngọc Thiện (Phó trưởng khoa Chăm sóc bàn chân – BV Nội tiết Trung ương), 3 trường hợp trên không phải là hiếm gặp. Tình trạng bệnh nhân dù đang điều trị tiểu đường nhưng vẫn tự ý dùng các bài thuốc dân gian không rõ nguồn gốc để tự chữa trị vẫn diễn ra khá thường xuyên, mà không lường trước được những hậu quả nghiêm trọng có thể xảy ra.
Trung bình mỗi tháng tại khoa Chăm sóc bàn chân – BV Nội tiết TƯ thường phải tiếp nhận, xử lý 2-3 ca mắc tiểu đường bị bỏng với những mức độ nặng nhẹ khác nhau.
Đặc biệt, nhiều trường hợp do tự ý ngâm chân bằng nước nóng hoặc các loại cỏ cây không rõ nguồn gốc dẫn đến bỏng nặng. Nhưng bệnh nhân lại không chịu tới bệnh viện mà cố ý tự điều trị tại nhà, dẫn đến tình trạng hoại tử lan rộng khó chữa trị, thậm chí phải cắt cụt chi đe dọa đến tính mạng rất đáng tiếc.
Bệnh nhân đường huyết cao phải được kiểm tra đường huyết hàng ngày
Cũng theo bs Thiện, bệnh nhân tiểu đường thường chỉ đi khám khi đã có biến chứng nặng. Do đó, quá trình điều trị khó khăn hơn nhiều so với các vết bỏng thông thường.
Không chỉ phải tích cực cắt lọc, chăm sóc vết thương hoại tử mà các bác sĩ còn phải kiểm soát đường huyết cũng như dùng thuốc hỗ trợ nuôi dưỡng vùng tổn thương kích thích da tự mọc, hạn chế tối đa xuất hiện thêm vết thương.
Bs Thiện khuyến cáo, bệnh nhân tiểu đường nên khám định kỳ và làm một số phương pháp test để đánh giá chính xác bạn có biến chứng thần kinh hay không, loại biến chứng gì và mức độ như thế nào. Ví dụ như các test kiểm tra mức độ cảm nhận của chân hoặc tay bạn về nhiệt độ nóng hoặc lạnh, về cảm giác đau (châm kim), về cảm giác rung..
Trong cơ thể có nhiều loại dây thần kinh có chức năng khác nhau. Dây thần kinh cảm giác có nhiệm vụ truyền về não các cảm giác như đau, nóng, lạnh, về sự chuyển động của các cơ; dây thần kinh vận động có nhiệm vụ dẫn truyền các tín hiệu từ não đến các cơ, ra lệnh cho cơ chuyển động khi đường máu cao, các sản phẩm chuyển hóa gây độc cho dây thần kinh.
Hậu quả là các dây thần kinh bị thoái hóa, tốc độ dẫn truyền các tín hiệu bị chậm lại, có khi mất hẳn nên người bệnh không cảm nhận được nhiệt độ nóng lạnh của nước ngâm chân dẫn đến bị bỏng mà không biết.