Các công ty châu Âu tiếp tục vận chuyển hàng triệu tấn nhiên liệu của Nga. Bất chấp những lệnh trừng phạt, vào tháng 10/2022, doanh nghiệp vận tải biển của Đức thậm chí tăng cường khối lượng chuyên chở hàng hóa năng lượng từ Liên bang Nga.
Đặc biệt chúng ta đang nói về dầu mỏ, khí đốt và than đá. Mặc dù thực tế EU đã cấm vận than đá của Nga kể từ tháng 8/2022, nhưng điều này không ngăn cản nhiều công ty châu Âu cố gắng đưa nó sang các nước khác.
Tuy nhiên tình hình tương đối đặc thù với dầu. Ngoài lệnh cấm vận dầu mỏ, EU còn đưa ra cái gọi là giá trần, cụ thể Liên minh châu Âu cấm vận chuyển dầu của Nga nếu giá vượt quá 60 USD mỗi thùng, các nhà hoạch định chính sách cho rằng điều này sẽ chặn nguồn xuất khẩu dầu của Moskva.
Mặc dù vậy, nhiều ý kiến lại cho rằng không biết liệu các biện pháp trừng phạt này có hiệu quả hay không, bởi vì Nga đã có sự chuẩn bị trước cho một kịch bản như vậy.
Hai bước đi đầu tiên của Moskva đã được triển khai: tìm kiếm thị trường và công ty vận tải thay thế. Rõ ràng nếu Nga tìm được người mua mới và các công ty vận chuyển từ những quốc gia ngoài EU, hoạt động kinh doanh có thể tiếp tục.
Theo ghi nhận, các công ty vận tải biển của Trung Quốc bắt đầu tăng cường kinh doanh với Liên bang Nga ngay từ đầu cuộc xung đột Ukraine. Thổ Nhĩ Kỳ và UAE cũng đang làm như vậy.
Bước thứ ba mà Nga có thể triển khai chính là thành lập một "hạm đội bóng tối", bao gồm các tàu chở dầu cho phép vận tải nhiên liệu mà không cần sự tham gia của các công ty bảo hiểm châu Âu. Rõ ràng đội tàu chở dầu mới của Nga có thể đóng một vai trò quan trọng trong việc này.
Rất khó khăn cho phương Tây trong việc ngăn chặn Nga kiếm lợi nhuận lớn từ việc xuất khẩu năng lượng
Tuy nhiên đây không phải là những lý do duy nhất khiến việc đánh giá hiệu quả các biện pháp trừng phạt mới của EU trở nên khó khăn.
Theo Trung tâm Nghiên cứu Năng lượng và Không khí sạch (CREA), trước khi áp dụng lệnh cấm vận dầu mỏ và áp giá trần, Liên minh châu Âu đã tăng mạnh nhập khẩu dầu mỏ của Nga.
Có vẻ các quốc gia EU rất muốn có được nhiên liệu của Nga - mặt hàng mà họ rất cần, vào trước thời điểm cuối cùng. CREA xác nhận: “Xuất khẩu sang EU tăng lên do Đức và Ý dường như đã thực hiện nhiều giao dịch mua vào phút cuối, trước khi lệnh cấm nhập khẩu dầu có hiệu lực.
Điều đáng chú ý nữa chính là Đức đã tăng cường mua khí tự nhiên hóa lỏng (LNG) của Nga, hàng hóa đặc biệt này được chuyển đến các nhà ga đặc biệt ở Tây Bắc châu Âu.
Những gì diễn ra cho thấy không dễ để phương Tây ngăn chặn việc Nga kiếm được nhiều ngoại tệ từ xuất khẩu năng lượng.