Theo số liệu thống kê sơ bộ của Tổng cục Hải quan, nhập khẩu lúa mì của Việt Nam trong tháng 12 đạt 700.389 tấn với trị giá hơn 196 triệu USD, tăng mạnh 161,7% về lượng và tăng 150% về trị giá so với tháng 11. Tính chung cả năm 2023, Việt Nam chi 1,55 tỷ USD để nhập khẩu lúa mì với hơn 4,6 triệu tấn, tăng 19,7% về lượng và tăng 3,6% về trị giá so với năm 2022.
Giá nhập khẩu đạt 332 USD/tấn, giảm 14% so với năm trước.
Nhắc đến lúa mì, một cường quốc trong ngành hàng này đang tăng mạnh xuất khẩu đến Việt Nam trong năm 2023 là Nga. Cụ thể kết thúc tháng 12, Nga xuất sang Việt Nam 210.391 tấn lúa mì, thu về hơn 55,8 triệu USD, tăng 198% về lượng và tăng 127% về trị giá so với năm 2022.
Giá nhập khẩu đạt bình quân 266 USD/tấn, giảm mạnh 30% so với năm 2022, như vậy Nga chiếm tỷ trọng 5% trong số các nhà cung cấp cho Việt Nam.
Theo Bộ Nông nghiệp Mỹ (USDA), Nga là nước xuất khẩu lúa mì hàng đầu trong vụ mùa 2022-2023 với 46 triệu tấn và có thể chiếm 1/4 lượng xuất khẩu lúa mì toàn cầu năm 2023.
Hội đồng Ngũ cốc Quốc tế (IGC), bao gồm các quốc gia sản xuất và nhập khẩu lúa mì lớn, dự báo sản lượng lúa mì toàn cầu trong vụ mùa 2023-2024 đạt 784 triệu tấn, giảm 2,4% so với vụ mùa trước đó.
Theo IGC, hiện chỉ có 12 nước sản xuất đủ lúa mì để xuất khẩu. Cho đến nay, Trung Quốc vẫn là nước sản xuất lúa mì lớn nhất thế giới với 138 triệu tấn trong vụ mùa 2022-2023. Tuy nhiên, nước này vẫn nhập khẩu hơn 10 triệu tấn/năm để đáp ứng nhu cầu của dân số 1,4 tỷ người và dự trữ một lượng lớn. Ước tính tổng lượng lúa mì nhập khẩu của Trung Quốc trong năm 2023 có thể lên đến khoảng 12 triệu tấn, vượt mức kỷ lục 9,96 triệu tấn năm 2022.
Trung Quốc cho biết sản lượng lúa mì của nước này đã giảm 0,9% trong năm nay xuống còn 134,5 triệu tấn, là mức giảm đầu tiên trong 7 năm bất chấp diện tích mở rộng, sau khi mưa lớn làm ảnh hưởng đến sản lượng ngũ cốc ở khu vực trồng trọt trọng điểm tại khu vực miền Trung ngay trước vụ thu hoạch. Quốc gia này đã tìm đến Nga và Ai Cập để tìm kiếm nguồn cung bù đắp sự thiếu hụt trong nước, trong đó lúa mì từ Nga được ưu ái do có mức giá vô cùng hấp dẫn tương tự dầu giá rẻ.
Ấn Độ cũng là một nước sản xuất nhiều lúa mì. Nước này bắt đầu xuất khẩu sản lượng dư thừa trong những năm gần đây, song năm 2022, chính phủ áp đặt các biện pháp hạn chế trước tình trạng hạn hán.
Nga, Mỹ, Australia và Pháp cũng nằm trong số các nhà sản xuất lúa mì lớn của thế giới. Bên cạnh các ông lớn này, các thị trường lớn nhất cung cấp lúa mì cho Việt Nam còn bao gồm Brazil, Úc, Canada,...
Nga đang hướng tới vụ mùa bội thu thứ 2 sau khi thu hoạch lượng lúa mì lên đến hơn 104 triệu tấn trong niên vụ 2022 - 2023. Thổ Nhĩ Kỳ hiện là nước nhập khẩu lúa mì lớn nhất của Nga kể từ năm 2018, sau đó là Ai Cập. Hai nước này chiếm 40% xuất khẩu lúa mì của Nga.
Cùng với các nước nhập khẩu lúa mì lớn của Nga như Iran và Syria, hiện Nga đang có thêm nhiều khách hàng ở Tây Âu, Bắc Phi và vùng sa mạc miền Nam châu Phi.