Đôi nét về Kiểm soát quân sự Nga
Khi khái niệm về lực lượng Cảnh sát quân sự đã xuất hiện phổ biến trong khắp các lực lượng quân đội trên thế giới, thì ở Liên Xô, hình thái tổ chức này lại biến mất theo sự giải tán của quân đoàn Gendarme thuộc Quân đội Đế quốc Nga - chỉ được thành lập trong thời kỳ Thế chiến I nhằm đáp ứng những nhu cầu duy trì kỷ luật quân đội trên chiến trường.
Chỉ đến năm 2015, sau một thời gian dài tổ chức nghiên cứu và chuẩn bị kế hoạch, Tổng thống Vladimir Putin mới ký quyết định "Xác nhận tổ chức điều lệ cho lực lượng Kiểm soát quân sự Liên bang Nga", chính thức đặt bút cho sự ra đời của một lực lượng cảnh sát quân sự mới, tổ chức theo hình thức bán vũ trang nhưng được huấn luyện chuyên môn hóa.
Lực lượng này sẽ giúp nước Nga có thể tiến hành thường xuyên các hoạt động an ninh đơn thuần tại nước ngoài.
Với quân số khoảng 6.500 binh sĩ, Kiểm soát quân sự sẽ đảm nhiệm nhiệm vụ bảo vệ các căn cứ, cơ sở quân sự và thực hiện duy trì nề nếp, kỷ luật quân ngũ trong thời bình.
Thông thường, họ không có trách nhiệm điều tra các dấu hiệu phạm tội trong quân đội mà chỉ được phép thực hiện thanh tra, kiểm tra bất ngờ các doanh trại quân sự nhằm đảm bảo tính kỷ luật vẫn được quân nhân thực hiện nghiêm túc. Tuy nhiên, đây vẫn chưa phải là lý do quan trọng nhất khi Quân đội Nga thành lập lực lượng này.
Điểm đặc biệt lớn nhất của Kiểm soát quân sự Nga là họ được huấn luyện những chiến thuật chống bạo động và cách sử dụng những trang thiết bị vũ khí không sát thương. Một số đơn vị của Quân đội Nga cũng đã từng được tổ chức theo khuôn mẫu trên, tuy nhiên đó cũng chỉ là một dạng chức năng kiêm nhiệm tạm thời chứ chưa hề có tính chuyên môn hóa cao.
Các lực lượng công an, an ninh nội địa, bao gồm cả các đơn vị đặc nhiệm thuộc Bộ Nội vụ (МВД) và Vệ binh quốc gia (Росгвардия) đóng vai trò như là chiếc cầu nối giữa các nhiệm vụ sát thương và phi sát thương, tuy nhiên họ chỉ nhằm tới các mối nguy cơ bên trong biên giới nước Nga.
Dưới thời Liên bang Xô Viết, quân đội Liên Xô không có lực lượng Kiểm soát quân sự riêng. Nhiệm vụ đảm bảo kỷ luật và nề nếp quân nhân trong giai đoạn Thế chiến thứ hai do các sĩ quan nội vụ đảm nhiệm và thời kỳ Chiến tranh Lạnh là các sĩ quan chỉ huy an ninh.
Tương tự như vậy, Kiểm soát quân sự là lời giải cho bài toán làm thế nào để bổ sung cho lỗ hổng nằm giữa hai dạng nhiệm vụ có tính chất đặc thù hoàn toàn khác nhau, và đương nhiên rằng môi trường hoạt động của lực lượng này sẽ là các vùng lãnh thổ bên ngoài nước Nga, ví dụ như Syria.
Trước khi trở thành một quân cảnh, mỗi chiến sĩ Kiểm soát quân sự Nga đều phải là một người lính được huấn luyện đầy đủ các kỹ năng chiến đấu bộ binh, được phép sử dụng các phương tiện cơ giới chuyên dụng như xe bộ binh Tigr, Typhoon.
Điểm khác biệt giữa họ với những đơn vị bộ đội chính quy là những trang bị đặc thù phục vụ cho nhiệm vụ đấu tranh chống bạo loạn bao gồm dùi cui, khiên, súng bắn đạn cao su và các loại đạn hơi cay.
Lực lượng an ninh Quân đội Nga tại sân bay quân sự Hmeymin, Syria.
Kiểm soát quân sự Nga làm nhiệm vụ đặc biệt ở Syria
Ở Syria, khi các tuyến đường vận tải, các cơ sở hậu cần và các kho phức hợp luôn luôn thiếu những hành lang an ninh bảo đảm an toàn trước những đòn đột kích, phục kích của lực lượng khủng bố và nổi dậy, thì Kiểm soát quân sự một lần nữa trở thành câu trả lời không thể hợp lý hơn nhằm giải quyết vấn đề này.
Việc này thực chất có tính hiệu quả rất cao khi xét trên nhiều phương diện. Thiết lập hàng tá các đoàn hộ tống và đoàn bảo vệ cho các đơn vị hậu cần sẽ gây nên gánh nặng lớn cho lực lượng quân chủ lực.
Nếu nhiệm vụ này có thể được đáp ứng bởi một đơn vị vũ trang nhỏ, trang bị nhẹ nhưng được huấn luyện đặc biệt, nó sẽ giải phóng sức chiến đấu trong toàn quân, mở rộng nguồn dự trữ binh lực cho các yêu cầu khác quan trọng hơn.
Dựa vào báo cáo của các phương tiện truyền thông sẵn có, cả hai khả năng của lực lượng Kiểm soát quân sự gồm đảm bảo an an ninh trật tự và bảo vệ cơ sở quân sự đều đã được sử dụng ở Syria.
Nơi đây, Quân cảnh Nga đang là lực lượng chính yếu bảo vệ các khu dân cư của Aleppo vừa mới được giải phóng chống lại nạn cướp bóc và trộm cắp, giúp đỡ quản lý các hoạt động viện trợ nhân đạo và đảm nhận nhiệm vụ an ninh cho căn cứ không quân Hmeymin cùng nhiều cơ sở quân sự khác.
Kiểm soát quân sự Nga thực hiện nhiệm vụ cứu trợ nhân đạo tại thành phố Aleppo. Dấu hiệu đặc trưng của lực lượng này là chiếc mũ nồi đỏ và dòng chữ "Военная полиция России" trên phù hiệu.
Theo nhiều chuyên gia, hoàn toàn có thể nhìn ra tổ chức của Kiểm soát quân sự Nga khá giống với lực lượng Gendarmerie của Quân đội Pháp. Cả hai đều là được tổ chức với quy mô tương đương cấp một quân chủng, ngang tầm với lục quân, hải quân và không quân.
Chỉ có một điểm khác biệt duy nhất là Gendarmerie của Pháp đảm đương cả các hoạt động bên trong nội địa, nhiệm vụ vốn được Vệ binh quốc gia thực hiện tại Nga.
Kiểm soát quân sự không chỉ đơn thuần là một bước tiến trong quá trình hoàn thiện hóa tiềm lực quân sự của Lực lượng vũ trang Liên bang Nga, mà đó còn là câu trả lời tối ưu nhất mà nước Nga đưa ra để đối phó trước những khiêu khích của giới truyền thông phương Tây.
Trong bối cảnh thế lực này vốn đã rất thành thạo trong việc tìm kiếm các cơ hội thuận lợi để tạo dựng những vụ việc "thảm sát" có dính dáng đến binh sĩ Nga giữa thời đại truyền thông đại chúng phát triển như hiện nay, thì Kiểm soát quân sự Nga đã và đang khiến truyền thông phương Tây "im miệng".