Nga tung hỏa lực dồn dập, Ukraine chật vật dựng tuyến phòng thủ

Ukraine chuyển sang xây dựng tuyến phòng thủ

Quân đội Nga đang tăng cường tấn công lực lượng Ukraine tại một số điểm dọc theo chiến tuyến dài gần 1.000km sau khi giành quyền kiểm soát thành phố chiến lược Avdiivka ở phía Đông. Việc giành được Avdiivka đánh dấu chiến thắng quan trọng nhất trên chiến trường của Nga kể từ cuộc phản công của Ukraine vào năm ngoái.

Trong khi đó, quân đội Ukraine đang đối mặt với tình trạng thiếu hụt đạn dược và vũ khí, khi Mỹ và châu Âu chưa thể ngay lập tức cung cấp viện trợ cho Kiev. Các quan chức và chỉ huy quân sự Ukraine cho rằng, chiến thuật thăm dò các hoạt động tấn công hiện nay của Nga nhằm tận dụng lợi thế chủ động trên chiến trường trước khi mở một đợt tấn công lớn vào mùa xuân này.

“Những gì đang diễn ra là điều mà Nga đã dành thời gian dài để chuẩn bị. Nga đã tập hợp đủ lực lượng và nguồn lực để gây áp lực lên nhiều trục phòng thủ khác nhau của chúng tôi cùng một lúc”, Maksym Zhorin, phó chỉ huy Lữ đoàn xung kích số 3 của Ukraine, người từng chiến đấu ở Avdiivka, cho biết.

Quân đội Ukraine đang chuẩn bị đạn dược và tìm kiếm cơ hội tấn công lực lượng Nga đang tiến quân, áp dụng cách tiếp cận phòng thủ tích cực nhằm ngăn chặn đối phương có quân số đông hơn và được trang bị tốt hơn.

Tại phía Tây Avdiivka, những chiếc máy xúc đang đào hào chiến đấu và hào chống tăng. Ukraine cố gắng tạo ra những chướng ngại vật giống những gì Nga đã làm để đối phó với cuộc phản công vào mùa hè năm ngoái của Kiev.

Vào tháng 11/2023, Ukraine công bố chiến dịch xây dựng mạng lưới công sự trên khắp tiền tuyến, đặc biệt là ở các khu vực gần Avdiivka. Tổng thống Volodymyr Zelensky thúc giục tăng tốc xây dựng và kêu gọi các công ty tư nhân cũng như các nhà tài trợ tham gia. Thủ tướng Ukraine Denys Shmyhal cho biết gần 31 tỷ hryvnia (khoảng 800 triệu USD) đã được phân bổ để xây dựng các công sự dọc tiền tuyến.

Tuy nhiên, các quan chức phương Tây và binh sĩ Ukraine nói rằng, chiến dịch này không mang lại kết quả đáng kể. Bên cạnh đó, việc Ukraine không đạt được tiến triển trên chiến trường đã tạo cơ hội cho Nga đẩy mạnh các cuộc tấn công. Trong những ngày gần đây, quân đội Nga đã đẩy lùi lực lượng Ukraine ra khỏi một số ngôi làng ở phía Tây Avdiivka, trong khi những ngọn đồi và khu vực có nước xa hơn về phía Tây có thể là chướng ngại vật tự nhiên giúp Kiev dễ phòng thủ hơn.

Franz-Stefan Gady, nhà phân tích quốc phòng ở Vienna (Áo), người gần đây đã đi thị sát các khu vực tiền tuyến ở phía Đông Donbass, cho rằng: “Việc thiếu các tuyến phòng thủ dọc theo tiền tuyến sẽ là mối lo ngại đối với Ukraine. Tình hình sẽ trở nên khá nguy kịch đối với lực lượng Ukraine”.

Những binh sĩ Ukraine trong khu vực cho biết, những người được giao nhiệm vụ chiến đấu giờ đây cũng phải tham gia đào chiến hào.

“Trong hoàn cảnh hiện tại, chúng tôi phải tự đào hào, cố thủ và xây dựng phòng tuyến”, ông Zhorin cho hay. Ông hy vọng tuyến phòng thủ hướng tới thành phố Pokrovsk ở phía Tây đủ vững chắc để chống chọi với một đợt tấn công có thể xảy ra của Nga trong những tuần tới.

Khi lực lượng Ukraine tiến hành cuộc phản công vào mùa hè năm ngoái, họ gặp khó khăn với tuyến phòng thủ kiên cố mà Nga đã chuẩn bị trong nhiều tháng. Hệ thống phòng thủ của Nga gồm các chiến hào nhiều lớp, hào chống tăng, các khối bê tông và cái bãi mìn rộng lớn gần như không thể vượt qua.

Xây dựng hệ thống phòng thủ hiện rất quan trọng đối với Ukraine, đặc biệt là khi nước này đang gặp khó khăn trong việc huy động quân. Đến nay, Ukraine vẫn áp dụng chính sách chỉ tuyển mộ nam giới từ 27 tuổi trở lên. Đàn ông có ba con trở lên, người phải chăm sóc người thân bị khuyết tật và người lao động trong các lĩnh vực quan trọng được miễn gọi nhập ngũ. Ở hầu hết các quốc gia, nghĩa vụ quân sự thường áp dụng với người từ 18 tuổi trở lên.

Việc sửa đổi luật huy động của Ukraine nhằm mở rộng nhóm tân binh và hạ độ tuổi tuyển quân xuống 25 đang mắc kẹt tại quốc hội.

Mykhailo Podolyak, cố vấn cấp cao của Tổng thống Zelensky, cho biết, trong số 1 triệu binh sĩ thường trực của Ukraine, có chưa đến 300.000 người đã tham gia chiến đấu.

Mykola Bielieskov, nhà nghiên cứu tại Viện Nghiên cứu Chiến lược Quốc gia liên kết với chính phủ Ukraine, cho biết, các chỉ huy quân sự Ukraine đang rà soát các lữ đoàn được thành lập cho cuộc phản công năm ngoái, tìm cách đưa hàng nghìn binh sĩ hiện đang thực hiện vai trò hỗ trợ vào chiến đấu.

Tuy nhiên, lực lượng hỗ trợ cũng rất quan trọng đối với đội quân lớn. Việc đưa những người lính này ra tiền tuyến chiến đấu có thể có nguy cơ làm suy yếu lực lượng hỗ trợ.

Chiến thuật trong giai đoạn tiếp theo của Nga

Mặc dù vậy, Nga cũng đang phải đối mặt với những thách thức trên chiến trường. Dù Nga có nhiều nhân lực và nguồn lực hơn Ukraine, nhưng họ lại gặp khó khăn trong việc tập trung lực lượng và phải dựa vào lượng lớn binh sĩ thiếu kinh nghiệm để áp đảo các vị trí của Ukraine.

“Các chỉ huy Nga đang ra lệnh cho các đơn vị không có chỉ huy, thiếu kinh nghiệm, thực hiện những mục tiêu phi thực tế do áp lực chính trị”, một quan chức cấp cao NATO nói.

Quan chức này cho biết thêm rằng, trong khi hệ thống phòng thủ của Ukraine còn sơ sài và không đồng bộ, “tôi cho rằng Nga không có khả năng khai thác chúng để tạo ra những đột phá và đạt được những thành tựu đáng kể”.

Tuy nhiên, Nga đang đạt được những bước tiến quan trọng. Moscow tiến quân dọc theo bốn trục khác nhau ở phía Đông Ukraine, tung hàng nghìn binh sĩ vào chiến trường nhằm đẩy lùi quân đội Ukraine. Thời tiết khô bất thường đã tạo điều kiện thuận lợi cho bước tiến của lực lượng Nga, trái ngược với dự đoán cho rằng bùn lầy, thường kéo dài tới cuối tháng 2, sẽ cản trở bước tiến của quân đội Nga.

Dara Massicot, chuyên gia về quân đội Nga tại Quỹ Hòa bình Quốc tế Carnegie, cho biết, Ukraine có rất ít thành trì quân sự còn lại ở Donbass có thể sánh ngang với Avdiivka hoặc Bakhmut. Điều đó có nghĩa là với mỗi bước tiến của Nga, Ukraine sẽ phải rút lui về những vị trí thường xuyên trong tình trạng thiếu sự chuẩn bị.

Rút lui chiến lược là một trong những hoạt động khó khăn nhất đối với quân đội vì họ phải chiến đấu với lực lượng tiến công trong khi vừa bảo vệ vị trí của mình và tìm nơi trú ẩn. Lực lượng Ukraine không thành thạo kỹ năng này do nhiều binh sĩ được huấn luyện tốt nhất đã thiệt mạng hoặc bị thương trong cuộc xung đột kéo dài hai năm qua.

Theo Wall Street Journal, áp lực tấn công từ Nga đã khiến nhiệm vụ này của Ukraine trở nên khó khăn hơn.

Người phát ngôn quân đội Ukraine Serhiy Cherevaty cho biết, trên khắp phần lớn chiến tuyến phía Đông, số đạn pháo Nga bắn ra nhiều gấp 7 lần Ukraine.

Chuyên gia Bielieskov cho rằng, Nga muốn làm suy yếu lực lượng Ukraine, tiến hành các cuộc tấn công thăm dò dọc chiến tuyến thay vì các cuộc tấn công toàn diện nhằm giành lãnh thổ mới. Theo ông Bielieskov, chiến lược tiêu hao này nhằm mục đích làm cạn kiệt nguồn nhân lực dự trữ của Ukraine và buộc nước này phải sử dụng hết đạn dược quý giá.

“Nga đang ở trong một tình thế khá thoải mái. Họ đang đặt nền móng cho một đợt tấn công lớn vào nửa cuối năm nay”, ông Bielieskov nói.

Theo Kyrylo Budanov, người đứng đầu cơ quan tình báo quân sự Ukraine, trong khi Ukraine đang gặp khó khăn với vấn đề nhân lực thì Nga đang bổ sung khoảng 30.000 quân cho lực lượng vũ trang mỗi tháng.

Tuy nhiên, Nga cũng gặp nhiều tổn thất trên chiến trường. Theo quan chức NATO, Nga mất hơn 400 xe tăng, xe chiến đấu bộ binh và các loại xe bọc thép hạng nặng khác.

“Tôi không chắc Nga có thể duy trì những bước tiến này trong bao lâu vì những tổn thất của họ khá nặng nề. Nhưng hiện tại, họ có đủ lực lượng để làm điều đó”, ông Zhorin nói.