Theo Sina ngày 5/12, trong bối cảnh phát triển tàu sân bay loại lớn gặp nhiều khó khăn, Nga dường như đang phát triển tàu sân bay loại nhỏ và biên chế máy bay cất hạ cánh thẳng đứng để thay thế.
Theo tiết lộ của quan chức giấu tên trong Bộ Quốc phòng Nga, các cơ quan có liên quan của Nga đã đề xuất kế hoạch “hồi sinh” máy bay chiến đấu cất hạ cánh thẳng đứng Yak-141, nhưng sẽ chế tạo với phiên bản hiện đại hơn, mang tên máy bay chiến đấu tàng hình cất hạ cánh thẳng đứng Yak-201.
Yak-201 sẽ là máy bay chiến đấu cất hạ cánh tiên tiến với khả năng tàng hình mạnh mẽ, áp dụng thiết kế hai đuôi thẳng đứng có độ nghiêng lớn ra bên ngoài. Phần đuôi của Yak-201 được trang bị động cơ xoay R-79M-300.
Thân máy bay mang theo hai động cơ nâng RD-41 với bố cục tương tự F-35B. Tốc độ bay tối đa có thể đạt tới 1.800 km/h, trần bay thực tế là 15.000 mét, có thể mang theo nhiều tên lửa và bom khác nhau.
Có thể nói Yak-201 là phiên bản nâng cấp của Yak-141. Theo đánh giá của chuyên gia quân sự Nga, nếu kế hoạch “hồi sinh” Yak-141 thành công, một khi ra đời, Yak-201 có thể diệt gọn máy bay F-35B của Mỹ - máy bay được cho là sao chép công nghệ của Yak-141 thời Liên Xô cũ.
Yak-201 là phiên bản nâng cấp của Yak-141 có thể diệt gọn máy bay F-35B của Mỹ. Nguồn: Sina.
Kế hoạch “hồi sinh” Yak-141 đã được Phó Thủ tướng Nga Yuri Borisov xác nhận tại Diễn đàn công nghệ quân sự quốc tế “Army-2018” tổ chức tại Moscow. Phó Thủ tướng Yuri Borisov cho biết, việc chế tạo Yak-201 đã nằm trong Chương trình phát triển vũ khí trang bị quốc gia, hiện các cuộc thảo luận về Yak-201 đang được tiến hành ở cấp cao nhất.
Trước đó, tại Triển lãm hàng không MAKS-2017 ở sân bay Zhukovsky, ngoại ô Moscow, ông Borisov cũng nhấn mạnh, Hải quân Nga cần phát triển tàu sân bay mới, đi kèm là loại tiêm kích tàu sân bay mới, có khả năng cất và hạ cánh trên quãng đường ngắn và thậm chí là cất, hạ cánh theo phương thẳng đứng.
Bộ Quốc phòng đang làm việc với các hãng chế tạo máy bay về phát triển loại tiêm kích này, và đây là việc phát triển từ dòng tiêm kích Yakovlev.
Yakovlev Yak-141 là máy bay chiến đấu cất hạ cánh thẳng đứng đa chức năng trong mọi điều kiện thời tiết, có tốc độ siêu âm, do Cục thiết kế Yakovlev của Liên Xô thiết kế.
Vào những năm 1970, máy bay chiến đấu cất cánh và hạ cánh thẳng đứng đầu tiên của Liên Xô Yak-38 được đưa vào sử dụng, và trở thành máy bay chiến đấu cánh cố định đầu tiên biên chế trên tàu của Liên Xô.
Tuy nhiên, Yak-38 có hiệu suất kém và không phải là máy bay chiến đấu cất cánh và hạ cánh lý tưởng vì nó tiêu thụ quá nhiều nhiên liệu, chậm, không có radar trên không và khả chiến đấu thấp.
Tiền thân của Yak-141 là Yak-38 - máy bay chiến đấu cánh cố định đầu tiên của Liên Xô. Nguồn: Sina.
Sau đó, Liên Xô đã phát triển một máy bay chiến đấu cất hạ cánh thẳng đứng mới dựa trên Yak-38, đó là máy bay chiến đấu siêu thanh cất hạ cánh thẳng đứng Yak-41, được trang bị động cơ phản lực đẩy R-79, năm 1982, nguyên mẫu đầu tiên được bàn giao cho Quân đội Liên Xô, nhưng do sự cố động cơ, nên hoạt động thử nghiệm đã bị hoãn đến năm 1985.
Liên Xô đã xây dựng tổng cộng hai nguyên mẫu là nguyên mẫu thử nghiệm trên mặt đất và nguyên mẫu thử nghiệm trên không. Yak-41 thực hiện chuyến bay đầu tiên vào năm 1987 và nguyên mẫu thứ hai thực hiện chuyến bay đầu tiên vào năm 1989, cùng với đó Liên Xô cũng đổi tên Yak-41 thành Yak-141.
Năm 1991, máy bay chiến đấu Yak-141 đã bắt đầu các cuộc thử nghiệm bay thẳng đứng trên tuần dương hạm hạng nặng Đô đốc Gorshkov.
Tuy nhiên, vào cuối năm 1991, một nguyên mẫu Yak-141 đã bị rơi bất ngờ trong chuyến bay thử nghiệm, thêm vào đó, máy bay chiến đấu biên chế trên tàu như MiG-29K và Su-33 đã được thử nghiệm thành công, điều này làm cho dự án chế tạo Yak-141 nhanh chóng bị hủy bỏ.
Sau khi Liên Xô sụp đổ, Mỹ chỉ mất một khoản tiền nhỏ để mua kỹ thuật Yak-141 phục vụ chế tạo F-35B. Nguồn: Sina.
Cùng với đó, do sự sụp đổ của Liên Xô năm 1991, máy bay chiến đấu Yak-141 đã không bao giờ được sản xuất hàng loạt. Vào thời điểm này, Cục thiết kế Yakovlev gặp khó khăn về tài chính và Công ty Lockheed Martin của Mỹ đã thu được một số dữ liệu thiết kế của Yak-141 chỉ với một khoản tiền nhỏ.
Từ đó, công nghệ cất hạ cánh thẳng đứng trên máy bay F-35B của Mỹ được phát triển dựa trên công nghệ cất hạ cánh thẳng đứng của máy bay chiến đấu Yak-141.
Thiết kế nguyên mẫu của Yak-43 và F-35B có nhiều điểm tương đồng, động cơ F135-PW-600 của F-35B sử dụng ống phun đồng trục xoay ba vòng và có thể hướng xuống 90 độ, học từ Yak-141.
Yak-141 là máy bay chiến đấu một động cơ một chỗ ngồi, Động cơ chính là loại R-79 với lực đẩy 15.500 kg và 2 động cơ phụ là loại RD-41 lực đẩy 4.100 kg được bố trí phía sau buồng lái, do Cục thiết kế Tumansky phát triển.
Tốc độ tối đa là 1800 km/h, khi hành trình ở độ cao 11.000 m so với mặt đất đạt tốc độ là 1250 km/h, trần bay 15.000 m. Trọng lượng cất cánh tối đa là 19,5 tấn, sải cánh 13,97 m, dài 18,3 m, cao 5 m.
Yak-141 được trang bị pháo 30 mm GSh-30-1 150 viên đạn, có thể mang tên lửa không đối không tầm trung R-27 (AA-10), tên lửa không đối không R-73 (AA-11) và tên lửa không đối không tầm ngắn R-60 (AA-8).