Giới chuyên gia hiện đang tranh cãi liệu cuộc không kích ngày 14-4 có phải đã diễn ra theo đúng kịch bản Syria và đồng minh định sẵn vì kết quả đánh chặn đáng kinh ngạc của hệ thống phòng không Syria hay mặc dù đã tiến hành các hoạt động nghi binh, nhưng liên quân đã dính một cú lừa đau đớn trên bầu trời Syria
Giương đông, kích tây
Trước khi cuộc không kích ngày 14-4 xảy ra, hoạt động của lực lượng quân sự Mỹ và đồng minh đã được tăng cường đáng kể ở khu vực Địa Trung Hải. Thậm chí đã có thông tin về việc tàu khu trục mang tên lửa dẫn đường Mỹ USS Donald Cook đã áp sát căn cứ Tartus của Nga ở khoảng cách 100km.
Hoạt động quân sự này có phải diễn ra một cách tình cờ, theo đánh giá của giới chuyên gia, đây thực tế chính là một trong những đòn nghi binh Mỹ và đồng minh tung ra trước khi tiến hành đòn không kích tổng lực với 105 tên lửa trong đêm 14-4.
Một yếu tố khác cần tính tới là sự bất ngờ dịu giọng của Tổng thống Donald Trump chỉ một vài ngày trước không kích.
Thông điệp "Phải chăng chúng ta nên chấm dứt cuộc chạy đua vũ trang" với Nga của ông chủ Nhà Trắng trên trang Twitter cá nhân đưa ra dường như muốn tạo hiệu ứng chủ quan cho cả Nga, Syria và các quốc gia đồng minh rằng kịch bản can thiệp quân sự không xảy ra, nhưng những điều xảy ra sau đó đã chứng minh điều ngược lại.
Có thể thấy rõ, trong đợt không kích nhằm vào Syria của Mỹ và liên quân, các mục tiêu bị tấn công nằm ở khu vực phía Nam Syria, nơi không nằm trong tầm ô phòng không của các căn cứ quân sự Nga. Điều này kết hợp với những hành động "gây hấn" trước đó của Mỹ và đồng minh ở khu vực miền Bắc Syria là có chủ đích.
Cùng với đó, Mỹ và đồng minh chủ yếu sử dụng các đòn tấn công tầm xa không phải từ các đơn vị đã triển khai trực chiến ở Địa Trung Hải, mà là các chiến hạm hoạt động ở Hồng Hải, máy bay ném bom B-1B từ Kuwait và các đơn vị chiến đấu của đồng minh Anh và Pháp.
Máy bay ném bom chiến lược B-1B Lancer của Mỹ đã tham gia tập kích Syria bằng tên lửa hành trình tầm xa.
Việc đồng loạt tấn công bằng tên lửa hành trình tầm xa, bay thấp, có công nghệ tàng hình nhằm vào các vị trí xung quanh Thủ đô Damascus và các cơ sở quân sự được cho là nơi sản xuất vũ khí hóa học ở tỉnh Homs từ các hướng Nam, Đông, Tây đã thể hiện tính toán của giới chức quân sự Mỹ và đồng minh.
Mục đích tối thượng của họ là phá hủy các mục tiêu trong lãnh thổ Syria ngay từ đòn tấn công đầu tiên. Những hành động trên đều có tính toán để hạn chế thấp nhất khả năng can thiệp của Nga và các quốc gia đồng minh với Syria trong cuộc không kích.
Tuy nhiên, kịch bản này đã diễn ra không được như mong muốn của Mỹ và phương Tây.
Tương kế, tựu kế?
Sau khi sơ đồ chiến thuật tấn công của Mỹ và đồng minh trong cuộc không kích hôm 14-4 và hiệu quả đánh chặn đáng kinh ngạc của hệ thống phòng không Syria, giới phân tích quân sự quốc tế đã đặt ra câu hỏi: Phải chăng Syria và đồng minh đã tính tới các kịch bản tấn công của Mỹ và đồng minh và "cái bẫy" đã được giăng ra và chờ sẵn?
Ngay khi kịch bản can thiệp quân sự giữa Mỹ và đồng minh có khả năng xảy ra, Nga đã tuyên bố thiết lập vùng cấm bay để tập trận tại vùng biển ngoài khơi Syria.
Việc các chiến hạm Nga tập trận, kết hợp với các tổ hợp vũ khí phòng không triển khai ở căn cứ Tartus, Hmeymin và thậm chí là nhiều vị trí khác trên lãnh thổ Syria đã tạo ra vùng phòng không cực mạnh ở miền Bắc Syria.
Tàu chiến Nga ở Syria.
Điều này kết hợp với những tuyên bố cứng rắn của Moscow về việc nếu sinh mạng binh sĩ Nga bị đe dọa, đòn trả đũa sẽ được thực hiện ngay lập tức đã biến miền Bắc Syria thành "vùng an toàn"
Như vậy liệu Nga, Syria và đồng minh có "chủ quan" khi để lỏng cả vùng trời miền Nam Syria? Và yếu tố này đã được Mỹ và đồng minh chớp lấy để tung đòn tấn công bất ngờ? Những tuyên bố sau cuộc không kích có thể đã giúp giải thích điều này.
Miền Nam Syria không phải là được để ngỏ mà có lẽ chính nơi Damascus dọn sẵn "bàn tiệc" để đợi lực lượng Mỹ và đồng minh tham chiến. Toan tính của Syria và đồng minh là ép đối phương phải tham chiến ở nơi bên phòng thủ có đủ yếu tố thiên thời, địa lợi, nhân hòa và kết quả diễn ra đã cho thấy rõ tầm nhìn chiến lược của những người chỉ huy hoạch định tác chiến của Syria.
Hệ thống phòng không Syria không yếu như đánh giá của Mỹ và đồng minh. Điều này đã được khẳng định qua cuộc khảo sát của chuyên gia quân sự Nga cuối năm 2016.
Thậm chí, theo tiết lộ của Tổng tham mưu trưởng các lực lượng vũ trang Nga, tướng Valery Gerasimov, chuyên gia Nga đang hỗ trợ Syria khôi phục hệ thống phòng không trong suốt 1 năm rưỡi qua và công việc này vẫn tiếp tục.
Với những động thái hỗ trợ rõ ràng về nhân lực, vật lực từ phía Nga, ai có thể biết hệ thống phòng không Syria đã… được trang bị thêm tên lửa S-400, S-300VM và hệ thống cảnh giới tầm xa từ các chiến hạm Nga đang hoạt động trên Địa Trung Hải khi cuộc không kích xảy ra.
Các loại vũ khí phòng không của Nga ở Syria.
Tuyên bố của tướng Valery Gerasimov cho thấy, Nga và Syria rõ ràng đã chuẩn bị sẵn cho các kịch bản, kể cả xấu nhất. Một hệ thống phòng không Syria được chuyên Nga hỗ trợ có thừa khả năng tích hợp với các tổ hợp vũ khí phòng không hiện đại của Nga đang triển khai tại quốc gia Cận Đông này để đáp trả lại các đòn tập kích đường không.
Như vậy, có lẽ lực lượng không quân Mỹ và đồng minh đã gián tiếp đối kháng với lực lượng quân sự Nga ở cấp độ nào đó trong cuộc không kích tối 14-4.
Kết quả 71/105 tên lửa tấn công bị ngăn chặn, những hình ảnh mảnh vỡ của tên lửa Tomahawk, JAASM và Storm Shadow bị bắn hạ, những căn cứ Syria bỏ không bị không kích được truyền thông công bố rộng rãi có lẽ là kịch bản đã được đoán định trước. Vụ tấn công quy mô nhưng chỉ có 3 người bị thương, phải chăng Syria và Nga đã có chuẩn bị trước.
Nếu các thông tin trên được khẳng định, Mỹ và đồng minh đã thật may mắn khi không cho lực lượng máy bay chiến đấu tham chiến trực tiếp đối kháng với hệ thống phòng không Syria. Nếu có, thì những hình ảnh về Điện Biên Phủ trên không năm 1972 có thể sẽ lặp lại.
Không chỉ thắng lợi về mặt quân sự, cuộc không kích của Mỹ và đồng minh đã giúp người dân Syria thêm đoàn kết hơn bên cạnh Tổng thống Bashar al-Assad trong cuộc nội chiến và chiến tranh chống khủng bố.
Liệu vụ không kích 14-4 của Mỹ và đồng minh có nằm trong tính toán chuẩn bị sẵn của Syria và Nga hay không chắc sẽ phải chờ thông tin giải mật trong tương lai. Tuy nhiên, "bàn cờ thế" ở Syria dường như đã định và ai đang chiếm thế thượng phong hẳn mọi người cũng rõ!
Syria bắn hạ tên lửa tấn công vào Damascus