Nga có đang 'thọc sâu' vào chỗ nhược của Ukraine?

Nga đang 'thọc sâu' vào chỗ nhược của Ukraine?

Hôm 5/4, trả lời phỏng vấn của đài truyền hình ERR của Estonia, Thủ tướng Ukraine Denys Shmyhal cho biết Nga đã phá hủy 80% nhà máy nhiệt điện (TPP) của Ukraine trong những tuần gần đây.

Thông qua kênh truyền thông chính thức của quốc gia Bắc Âu thuộc NATO, ông Shmyhal đồng thời yêu cầu Estonia cung cấp các thiết bị kiểu Liên Xô cần thiết để sửa chữa các nhà máy điện nói trên.

Đồng thời vị Thủ tướng cũng chỉ ra hậu quả của các cuộc tập kích đường không của người Nga nhằm vào mạng lưới năng lượng của Ukraine như sau:

"...trong vài tuần qua, người Nga đã hủy đi hơn 6 Gigawatt công suất mạng lưới năng lượng của chúng tôi (hơn 6.000.000 KWh). Con số đó tính cả thủy điện (HPP) và nhiệt điện than. Họ vẫn tiếp tục bắn tên lửa... nhằm phá hủy máy biến áp và máy phát điện.

Thật không may, Nga đã phá hủy 80% các nhà máy nhiệt điện của chúng tôi trong những tuần gần đây".

Trước tuyên bố nói trên của ông Shmyhal ít ngày, tờ Ukrinform đã trích dẫn bài viết của các nhà phân tích Ihor Petrenko, Dmytro Levus, Petro Oleshchuk, Oleksiy Kushch của tổ chức "United Ukraine" với những nhận định đáng lưu ý như sau:

"Trong những ngày gần đây, các công ty năng lượng Ukraine đã mất đi 50% sản lượng phát điện.

Ở phía tây đất nước, các nhà máy TPP Ladyzhynska và Burshtynska thuộc sở hữu của công ty tư nhân DTEK đã bị phá hủy còn ở phía đông đất nước thì TPP Zmiyiv được quản lý bởi công ty nhà nước Centerenergo đã bị tàn phá nặng nề.

Các HPP Dnipro, Kanivska và Dnistrovsk cũng bị tấn công... Kết quả là một số khu vực rơi vào tình trạng mất điện bao gồm Odesa (Odessa), Kharkiv (Kharkov), Sumy, Dnipropetrovsk, Zaporizhzhya và Khmelnytskyi...

... hơn 10 triệu hộ gia đình Ukraine... hiện sử dụng khoảng 100 kWh (100 số điện) mỗi tháng... Hiện "Energoatom" (85%) và "Ukrhydroenergo" (15%) là các đơn vị cung cấp điện cho người dân.

...hơn 50% sản lượng điện ở Ukraine được sản xuất bởi "Energoatom" (vận hành 4 nhà máy điện hạt nhân (NPP) Zaporizhzhia, Rivne, South Ukraine và Khmelnytskyi cùng 2 HPP nhỏ khác, còn "Ukrhydroenergo" hiện vận hành các HPP dọc theo sông Dnieper).

Để duy trì công suất của các lò phản ứng hạt nhân đòi hỏi phải hiện đại hóa và kéo dài thời gian hoạt động của chúng. Và quá trình này không phải là vĩnh viễn - sớm hay muộn, các lò phản ứng cũ của Liên Xô sẽ phải được thay thế và tiêu tốn hàng tỷ hoặc chục tỷ USD...".

Cần lưu ý rằng ít giờ trước trong một cuộc phỏng vấn của Bloomberg, Bộ trưởng Năng lượng Ukraine Herman Galushchenko xác nhận rằng "sự tàn phá rất đáng kể - cả trong ngành điện và truyền tải điện" tuy nhiên vẫn có thể đáp ứng từ "30% đến 50% nhu cầu".

Tờ The Economist thì dẫn lời thị trưởng Kharkiv (Kharkov) thành phố lớn thứ 2 Ukraine ông Igor Terekhov cho biết chính quyền "đã cố gắng để tất cả người dân thành phố đều có ánh sáng ít nhất vào ban đêm".

Có thể nói nếu người Nga tiếp tục chuỗi tập kích đường không và vô hiệu hóa tất cả các TPP và HPP của Ukraine, việc nước này phải phụ thuộc hoàn toàn vào các NPP là có thể thấy được.

Ảnh hưởng thế nào đến thế trận chiến trường?

Bên cạnh luận điểm của các quan chức Ukraine rằng chuỗi tập kích của Nga nhằm phá hủy nền kinh tế của Ukraine, có một tin tức rất đáng chú ý. 

Đó là vào cuối tháng 3/2024, tờ The New Voice of Ukraine đưa tin rằng do hậu quả của các cuộc tập kích, các đầu máy điện của đường sắt đã phải sử dụng các nguồn điện dự phòng và tại khu vực Kharkiv, người Ukraine đã phải dùng các đầu máy diesel.

Từ đây có thể thấy rõ ảnh hưởng của việc thiếu điện tới công tác hậu cần thông qua đường sắt của Ukraine.

Quan trọng hơn, việc thiếu điện cũng ảnh hưởng nghiêm trọng đến kế hoạch tham vọng được Bộ trưởng Bộ Công nghiệp Chiến lược Ukraine Alexander Kamyshin đưa ra vào cuối năm 2023 - 1 triệu máy bay không người lái (UAV/Drone) với đa phần là FPV Drone.

Nói tới FPV Drone (Drone cảm tử góc nhìn thứ nhất), chúng ta đã từng ít nhất 1 lần được chứng kiến một lần uy lực của nó trên chiến trường Ukraine - thứ này cũng được họ kỳ vọng là thay thế lượng đạn pháo và nhân lực thua kém so với đối phương.

Tuy nhiên có một vấn đề là để đưa một vũ khí - ví dụ như để đưa đầu đạn chống tăng PG-7V nặng 2,2 kg - tới mục tiêu, FPV Drone cần có một số điều kiện.

Theo một phân tích của tờ Bulgaria Military, 4 motor của FPV Drone cần cung cấp lực đẩy gấp đôi trọng lượng của chính Drone và vũ khí - và cần tới các viên pin năng lượng đáng kể.

Và nếu không có điện lưới, việc lắp ráp cũng như cung cấp năng lượng cho FPV Drone rõ ràng sẽ phức tạp hơn nhiều.

Lẽ dĩ nhiên người Ukraine sẽ có những cách để khắc phục tức thời bằng các nguồn cung cấp năng lượng thay thế cho điện lưới (máy phát điện, các nguồn năng lượng tái tạo, cung cấp thẳng pin được sạc đầy cho tiền tuyến).

Nhưng về cơ bản, việc thiếu điện lưới, hạn chế về hậu cần bằng đầu máy điện sẽ ảnh hưởng tới sự phổ biến và khả năng hoạt động tích cực của không chỉ FPV Drone mà còn các thiết bị công nghệ sử dụng điện khác trên tuyến đầu - ví dụ như hệ thống liên lạc vệ tinh Starlink.

Tới đây chúng ta cần quay trở lại với nhận định được một chuyên gia Ukraine, ông Sergei "Flash" Beskrestnov được đưa ra vào trung tuần tháng 3/2024 về thế trận trong tương lai gần:

"...chỉ một thời gian nữa - từ 6 tháng đến 1 năm - số FPV Drone trên chiến trường sẽ tăng tới mức đủ "khẩu phần" cho từng người lính của cả hai phía.

Tất cả nhân lực hiện diện trong phạm vi 6 km từ tuyến đầu - trong điều kiện cả ban ngày lẫn ban đêm - đều sẽ bị phát hiện và tiêu diệt..."

Nhận xét này có vẻ rất chính xác, ngoại trừ việc số lượng FPV Drone của một bên có thể sẽ chiếm đa số - giả định đã được chuyên gia Ukraine Oleksandr Kovalenko đưa ra trong cuộc phỏng vấn của tờ "Obozrevatel" gần đây:

"Người Nga đang nỗ lực chiếm thế thượng phong trong việc sản xuất và sử dụng FPV Drone (Máy bay không người lái góc nhìn thứ nhất) trên chiến trường... Chi tiết hơn, họ hiện sử dụng trung bình từ 150-200 FPV Drone mỗi ngày - hay từ 4.500 đến 6.000 mỗi tháng.

Thực tế này chứng tỏ tiềm năng (sản xuất) đang tăng từng ngày của người Nga... Việc sử dụng FPV Drone của Nga thực sự sẽ đạt đến một tầm cao mới trong năm 2024..."