Tổng thống Thổ Nhĩ Kỳ Erdogan hôm qua (19/2) cho biết Ankara đang chuẩn bị phát động một chiến dịch quân sự vào tỉnh Idlib để đánh bật quân đội Syria ra khỏi nơi này. Phản ứng của Nga đối với một diễn biến như thế phụ thuộc vào việc quân đội Thổ Nhĩ Kỳ theo đuổi mục đích gì, phát ngôn viên điện Kremlin Dmitry Peskov cho hay.
“Nếu có một chiến dịch quân sự chống lại lực lượng khủng bố ở Idlib thì chiến dịch đó chắc chắn phải được thực hiện theo tinh thần” của các thỏa thuận đã ký giữa Nga với Thổ Nhĩ Kỳ, ông Peskov phát biểu.
Tuy nhiên, nếu đó là một chiến dịch chống lại các lực lượng vũ trang của đất nước Syria hợp pháp, đó sẽ là kịch bản tồi tệ nhất, phát ngôn viên điện Kremlin cảnh báo.
Nga và Thổ Nhĩ Kỳ đã nhất trí với nhau về tiến trình hạ nhiệt căng thẳng ở Idlib - thành trì lớn cuối cùng còn lại của phe nổi dậy ở Syria. Theo cái gọi là thỏa thuận Sochi giữa Nga và Thổ Nhĩ Kỳ, Ankara sẽ sử dụng ảnh hưởng của họ trong các phe nhóm nổi dậy ở Syria để làm hạ nhiệt căng thẳng và cuối cùng là chấm dứt các cuộc tấn công trong tỉnh Idlib. Thỏa thuận này là phương án thay thế cho một chiến dịch quân sự lớn mà Damascus định phát động ở Idlib. Ankara lo sợ một chiến dịch quân sự của chính quyền Tổng thống Assad ở Idlib sẽ gây ra làn sóng người tị nạn đổ về biên giới của họ.
Ông Peskov cho rằng, trên thực tế, những sắp xếp theo thỏa thuận Sochi đang không diễn ra. “Chúng tôi hài lòng với các thỏa thuận mà chúng tôi đạt được ở Sochi cách đây hơn một năm và cả hai bên đều hài lòng. Chúng tôi tuyệt đối không hài lòng sau khi lực lượng chiến binh và các nhóm khủng bố bắt đầu phát động các cuộc tấn công từ tỉnh Idlib nhằm vào lực lượng vũ trang của Syria cũng như các căn cứ quân sự của Nga”, ông Peskov giải thích. “Đó là khi sự hài lòng của chúng tôi chấm dứt”, phát ngôn viên điện Kremlin nhấn mạnh.
Cuộc đàm phán giữa Nga và Thổ Nhĩ Kỳ về tình hình Idlib diễn ra hồi đầu tuần này đã kết thúc mà không đạt được bất kỳ kết quả đột phá nào. Bình luận về tình hình bất ổn ở Idlib, Ngoại trưởng Nga Sergey Lavrov đã bác bỏ tin đồn cho rằng Moscow đưa ra một loạt yêu cầu đối với Ankara. Theo ông Lavrov, hai bên chỉ đơn giản là “cần thực hiện mọi điều mà các nhà lãnh đạo của chúng ta đã nhất trí với nhau”.
Ngoại trưởng Nga cho rằng, quân chính phủ Syria đang hành động ở Idlib “nhằm đáp trả tình trạng vi phạm nghiêm trọng các thỏa thuận” của các phe nhóm chống chính phủ.
Damascus đã đáp trả các cuộc tấn công xuyên biên giới bằng chiến dịch của riêng mình, giành lại quyền kiểm soát nhiều khu vực ở Idlib. Tuy nhiên, bước tiến quân của quân đội Syria đã đẩy lực lượng này đến gần sát với những căn cứ nơi đội quân Thổ Nhĩ Kỳ đang đóng. Đã xảy ra ít nhất hai vụ giao tranh khiến các binh sĩ Thổ Nhĩ Kỳ thiệt mạng và điều đó làm Ankara tức giận.
Những phát biểu của ông Peskov được đưa ra sau khi Tổng thống Thổ Nhĩ Kỳ Recep Erdogan hôm qua cảnh báo, ông này chuẩn bị phát động một chiến dịch quân sự ở Idlib vào bất kỳ lúc nào. Phát biểu trước các nghị sĩ của Thổ Nhĩ Kỳ, ông Erdogan tuyên bố cứng rắn rằng Ankara sẽ không cho phép chính phủ Syria giành lại quyền kiểm soát tỉnh Idlib.
Tỉnh phía bắc Idlib của Syria là thành trì lớn cuối cùng của phe nổi dậy. Chính quyền của Tổng thống Assad đã giành lại được phần lớn khu vực lãnh thổ từng rơi vào tay phe nổi dậy trên khắp lãnh thổ Syria và Idlib là thành trì lớn cuối cùng còn lại của phe nổi dậy. Khoảng 70.000 chiến binh nổi dậy đang đóng tại tỉnh Idlib, trong đó có rất nhiều thành phần chạy từ các khu vực khác của Syria về nơi này sau khi thất bại trước quân chính phủ. Idlib cũng là nơi ở tạm của nhiều người mất nhà cửa trong chiến tranh và những người chạy từ các chiến trường ác liệt khác ở Syria về đây.
Chính quyền của Tổng thống Assad từ lâu vẫn muốn phát động một chiến dịch tấn công mới nhằm giành lại khu vực lãnh thổ quan trọng cuối cùng này. Ban đầu Nga ủng hộ Syria nhưng sau đó đã cùng với Thổ Nhĩ Kỳ ký thỏa thuận lập vùng phi quân sự và lệnh ngừng bắn để ngăn chặn chiến dịch quân sự của Syria ở Idlib.
Tuy nhiên, trong những tháng gần đây, chiến sự ở Idlib bắt đầu leo thang. Như mọi khi, cả quân đội và phe nổi dậy đều đổ lỗi cho nhau cho những vụ vi phạm thỏa thuận ngừng bắn. Trong bối cảnh như vậy, chính quyền của Tổng thống Assad gần đây đã không che giấu ý định giành lại Idlib.