Nga biến xe tăng T-80 thành hệ thống rocket phóng loạt

Sputnik dẫn lại một đoạn video trên mạng xã hội Nga cho thấy, quân đội Nga ở Ukraine đã đưa vào sử dụng một số bệ phóng pháo phản lực phóng loạt cải tiến từ xe tăng T-80 và hệ thống rocket chống ngầm RBU-6000.

Dù vậy ngành công nghiệp quốc phòng Nga kể từ đầu chiến dịch quân sự đặc biệt đến nay vẫn chưa công bố kế hoạch sử dụng các hệ thống pháo phản lực như trên. Trước đó truyền thông Nga cũng từng cho đăng tải các bức ảnh về xe bọc thép đa năng MT-LB, xe tải Ural và Kamaz được trang bị RBU-6000 nhưng với số lượng hạn chế.

Theo phân tích của các chuyên gia quân sự Sputnik, việc tích hợp RBU-6000 lên trên khung gần bánh xích của T-80 không có tháp pháo có thể là giải pháp tạm thời nhưng mang lại hiệu quả. Về cơ bản giáp bảo vệ của T-80 có thể bảo vệ kíp pháo thủ an toàn hơn so với MT-LB hay xe tải trước các cuộc tấn công phản pháo của đối phương, mặt khác còn cho phép RBU-6000 di chuyển lại gần chiến tuyến.

RBU-6000 là gì?

Được hải quân Liên Xô giới thiệu vào đầu những năm 1960, RBU-6000 là bệ phóng rocket chống tàu ngầm và chống ngư lôi cỡ nòng 213 mm với 12 nòng thường được trang bị trên các lớp tàu chiến mặt nước. Nó còn được gọi là 'Smerch-2' (gọi tắt là 'Tornado-2' hoặc 'Whirlwind-2'), hệ thống này bắn đạn tên lửa RGB-60 - nặng 113,5 kg mỗi quả, đi kèm với loại đạn có sức nổ mạnh 23 kg, có phạm vi lên tới 6km và hoạt động ở độ sâu lên tới 500m.

Quá trình hiện đại hóa sâu của RBU-6000 được gọi là RPK-8 đã được phát triển vào những năm 1980 và được đưa vào sử dụng vào cuối năm 1991, bao gồm các tên lửa mới có khả năng dẫn đường dưới nước và độ sâu hoạt động chức năng lên tới 1.000 m. Các hệ thống mới hơn được trang bị các loại thuốc nổ hình nặng 19,5 kg được thiết kế để bám vào tàu ngầm đối phương và xé nát thân tàu của chúng. Các biến thể cài đặt mới nhất đi kèm với hệ thống điều khiển hỏa lực được điều khiển từ xa.

Các tàu chiến Nga tham gia chiến dịch quân sự đặc biệt đã sử dụng rộng rãi cả RBU-6000 và RPK-8 để nhắm mục tiêu vào các tàu mặt nước không người lái của hải quân Ukraine đang tấn công các tàu của Hạm đội biển Đen của Nga và các cảng ở bán đảo Crimea.

Vì sao khung gầm T-80 được lựa chọn?

Lần đầu tiên được đưa vào sử dụng vào giữa những năm 1970, khung gầm xe tăng T-80 có động cơ tua-bin khí mạnh mẽ, công suất 1.100 mã lực, có lẽ mang lại cho hệ thống pháo phản lực RBU-6000 tùy chỉnh đủ năng lượng để di chuyển vào tầm bắn hiệu quả, bắn rocket của nó và nhanh chóng lùi lại để tránh hỏa lực phản công của kẻ thù trong chiến lược được gọi là 'bắn và chạy'.

Khi bắt đầu chiến dịch quân sự đặc biệt vào năm 2022, Nga đã có hàng nghìn chiếc T-80 bị bỏ rơi ở nhiều vùng liên bang khác nhau tại các nhà kho nằm rải rác trên khắp đất nước. Các công ty sản xuất vũ khí dần dần lấy chúng ra, phủi bụi, hiện đại hóa và gửi chúng đến các đơn vị quân đội ở tiền tuyến.

Biến thể T-80B trong video trên được sản xuất vào năm 1980 và thường được trang bị áo giáp composite cải tiến, máy đo xa laser, hệ thống điều khiển hỏa lực và tầm nhìn ban đêm cải tiến. Không rõ những cải tiến nào trong số này được áp dụng trên pháo phản lực dựa trên T-80 hay không.

Xu hướng sử dụng khung gầm xe tăng cho các mục đích khác ngoài xe tăng chiến đấu chủ lực hiện đại của Nga đã được nhiều người biết đến, các kỹ sư Liên Xô và Nga đã kết hợp chúng với các thiết bị kỹ thuật hạng nặng và rà phá bom mìn, kết hợp với pháo hạng nặng để tạo ra các tổ hợp pháo tự hành. Có thể lấy ví dụ như tổ hợp phun lửa hạng nặng TOS-1 và TOS-2 hay hiện đại hơn là hệ thống vũ khí tia năng lượng cao 1K17 Szhatie được thiết kế để vô hiệu hóa thiết bị quang-điện tử của đối phương.

Dù vậy hệ thống pháo phản lực RBU-6000 gắn trên xe tăng T-80 chỉ là sản phẩm cải tiến của các đơn vị kỹ thuật Nga ở tiền tuyến bằng những phương tiện có sẵn nên khả năng sẵn sàng chiến đấu và hậu cần của nó không có gì đảm bảo. Điều này có thể thấy qua việc RBU-6000 được tích hợp với nhiều phương tiện cơ giới khác nhau và T-80 chỉ là một trong số đó.

Sự xuất hiện của hệ thống RBU-6000 dưới nhiều hình thức khác nhau dường như khẳng định tính hiệu quả trong hoạt động của nó. Không có thông tin chi tiết chính thức nào về khả năng của hệ thống này được công bố. Nếu nó giống như biến thể dành cho hải quân, RBU-6000 trên mặt đất sẽ có tầm bắn lên tới 6km, trong khi khung gầm T-80 phạm vi hoạt động lên tới 335km mà không cần tiếp nhiên liệu.