Nga bất ngờ triển khai hàng loạt tên lửa đến các đảo nhỏ phía Bắc Nhật Bản (ảnh: SCMP)
Hôm 3.12, Nhật Bản gửi công hàm phản đối việc Nga triển khai hàng loạt tên lửa S-300V4 trên các đảo ngoài khơi phía Bắc đảo Hokkaido.
Các đảo này do Liên Xô cũ, nay là Nga, kiểm soát từ sau Thế chiến II. Nhật Bản vẫn liên tục tuyên bố những đảo đảo nhỏ này thuộc lãnh thổ của mình.
Để củng cố quyền kiểm soát các hòn đảo trên, quân đội Nga triển khai hàng loạt hệ thống tên lửa đất đối không 300V4 và tổ chức tập trận.
Tên lửa 300V4 của Nga có tầm bắn lên tới 400 km, chuyên tiêu diệt máy bay, tên lửa đối phương.
Ngoài hệ thống 300V4, Nga cũng đưa một số máy bay quân sự tới các đảo mà Nhật Bản tuyên bố chủ quyền.
“Nga đang có ý đồ xây dựng quân đội trên lãnh thổ phía Bắc Nhật Bản. Hành động của Nga đi ngược lại hoàn toàn sự thật rằng các hòn đảo đó thuộc lãnh thổ của chúng tôi”, Chánh văn phòng Nội các Nhật Bản Katsunobu Kato phát biểu.
Theo các chuyên gia, leo thăng căng thẳng quân sự với Nga tại các đảo phía Bắc Nhật Bản là điều chính quyền mới của ông Suga không hề mong muốn lúc này.
Tranh chấp quần đảo Senkaku/Điếu Ngư với Trung Quốc đã đủ khiến Nhật Bản “đau đầu”.
Cựu Thủ tướng Abe đã từng thuyết phục Nga trao trả lại các đảo nhỏ gần Hokkaido nhưng không thành (ảnh: SCMP)
“Căng thẳng với Nga đến rất không đúng lúc vì Nhật Bản đang tăng cường bảo vệ quần đảo Senkaku. Tuy nhiên, Nhật Bản đang nỗ lực hết sức để giám sát hoạt động quân sự của Nga trên các đảo nhỏ phía Bắc”, Toshimitsu Shigemura, giáo sư quan hệ quốc tế tại Đại học Waseda ở Tokyo, nhận xét.
“Senkaku vẫn là ưu tiên hàng đầu của Nhật Bản. Vì vậy, đối với các hành động của Nga, Tokyo nhiều khả năng sẽ chỉ phản đối thông qua kênh ngoại giao”, ông Shigemura nói thêm.
Hơn 75 năm sau khi Nhật Bản đầu hàng trong Thế chiến II, ông Shigemura cho rằng Thủ tướng Suga sẽ không dễ dàng thuyết phục Tổng thống Putin trao trả cho Nhật những đảo nhỏ mà Nga đang kiểm soát.
“Cựu Thủ tướng Abe đã gặp và thuyết phục ông Putin nhiều lần về tương lai của các đảo nhỏ gần Hokkaido, nhưng kết quả là sự thất vọng. Các nhà ngoại giao Nhật Bản đều hiểu rõ rằng chưa thể đòi lại những hòn đảo do Nga kiểm soát ngay lúc này”, ông Shigemura nói.
Theo Ivan Tselichtchev – giáo sư tại Đại học Niigata – Nhật Bản hiện chưa thể yêu cầu Nga trao trả lại những đảo nhỏ phía Bắc vì ông Suga mới nhậm chức và có ít kinh nghiệm trong đàm phán với lãnh đạo nước ngoài.
“Ông Abe có mối quan hệ cá nhân tốt với ông Putin. Họ đã từng thảo luận về các hòn đảo phía Bắc nhưng không mang lại kết quả. Ông Suga chưa có nhiều uy tín và cần phải chờ đợi. Ông Suga sẽ tập trung vào bảo vệ quần đảo Senkaku trước Trung Quốc. Đây mới là ưu tiên hàng đầu hiện nay”, giáo sư Tselichtchev nói.