Hai kiểu cần số trên các xe số tự động phổ thông là cần số thẳng hàng và zig-zag:
Nếu để tâm một chút tới hộp số tự động gắn trên xe, lái xe có thể nhận ra chúng thường mang hai kiểu dáng chính gồm: một là có một đường thẳng đơn giản với các chế độ PRNDL và kiểu còn là mang hình zig-zag, hoặc chạy vòng như mê cung phức tạp hơn.
Tại sao lại có hai kiểu thiết kế hết sức khác biệt thế này? Giữa chúng có khác biệt về cơ chế máy móc không? Kiểu nào thì tốt hơn? Đây là những câu hỏi được nhiều người cùng thắc mắc.
Kiểu hộp số có đường thẳng, đơn giản là lựa chọn phổ biến hơn, nhưng kiểu zig-zag, hay còn được gọi là hộp số có cửa ở nước ngoài, cũng được phát triển và áp dụng bởi nhiều nhà sản xuất khác nhau. Tại Việt Nam, hãng xe sử dụng cần số zig-zac nhiều nhất là Toyota.
Một mẫu xe bán chạy trong nhiều năm là Toyota Fortuner bao lâu nay vẫn sử dụng cần số dạng zig-zag
Tại sao lại có hộp số tự động dạng zig-zac?
Một hộp số tự động với hướng đi zig-zag có nhiều điểm cứng để dừng lại giữa mỗi số. Trước hết, có thể hiểu một cách đơn giản rằng các nhà sản xuất chế tạo ra hộp số tự động zig-zag là để giúp tài xế chắn chắn hơn trong khâu chọn số. Nó cũng là một phương pháp rẻ và an toàn để chặn tình huống chọn nhầm số, một điều rất dễ xảy ra ở thiết kế hộp số thẳng hàng.
Chắc chắn là tất cả những người có ô tô với hộp số tự động đều từng trải qua đôi lần tình huống bỗng nhiên thấy xe bỗng vọt ga bốc hơn bình thường, nhưng rồi khi nhìn xuống thì thấy mình đang cài số 2 thay vì D. Đối với kiểu thiết kế zig-zag, mặc dù nó khó sử dụng hơn một chút, tài xế sẽ không phạm phải sai lầm này nữa.
Hơn nữa, kiểu thiết kế zig-zag cũng có góp một phần giá trị vào việc tiết kiệm chi phí. Trong hầu hết hộp số thẳng hàng, người ta cần lắp đặt một thiết bị kiểu nút bấm/lò xo/chốt chặn nào đó trên cần số để khóa số R nhằm tránh trường hợp tài xế chọn nhầm. Hộp số zig-zag đương nhiên là không cần có thêm thiết bị như thế bởi bản chất có nhiều điểm chặn của nó.
Tóm lại, ta có thể hiểu một cách đơn giản rằng các nhà sản xuất chế tạo ra hộp số tự động zig-zag là để giúp tài xế chắn chắn hơn trong khâu chọn số. Nó cũng là một phương pháp rẻ và an toàn để chặn tình huống chọn nhầm số, một điều rất dễ xảy ra ở thiết kế hộp số thẳng hàng.
Thiết kế sang số kiểu núm xoay trên Land Rover hay lẫy sang số bên phải sau vô lăng trên Mercedes-Benz
Ngày nay, người ta còn đang ngày một thích thú với kiểu thiết kế hộp số tự động bằng nút bấm và núm xoay tròn, bởi chúng cũng có công dụng tốt trước các vấn đề nêu ở trên. Tuy nhiên, những kiểu thiết kế này có phần bị “tẩy chay” bởi những người mê xe chân chính.