Năm vừa qua, không khó để bắt gặp những bài báo, lời chia sẻ có tựa kiểu "Hãy mua bitcoin đi", "5 cách kiếm tiền dễ dàng bằng bitcoin". Đó đều là những lời kêu gọi xuất phát từ những người hứa hẹn rằng bạn sẽ trở nên giàu có nhờ bitcoin. Nhưng liệu có thật sự dễ dàng vậy không? Có phải ai cũng làm được không?
Thành thật mà nói thì khi nghe chuyện về những người kiếm được nhiều tiền trong một khoảng thời gian ngắn, chắc hẳn bạn sẽ thấy hiếu kỳ lắm.
Và nếu nhìn vào giá bitcoin, bạn sẽ thấy sự bùng nổ không thể tin được của nó trong năm 2017. Chỉ cần mua đồng tiền này vào trước thời điểm giá bùng nổ, bạn sẽ sống sung túc với khoản lời gấp 2.000% chỉ trong 1 năm.
Một khoản đầu tư quá hấp dẫn phải không? Sai rồi! "Đầu tư" bitcoin thực tế không phải là "đầu tư". Đó là đầu cơ!
Theo Benjamin Graham - sự khác nhau giữa đầu tư và đầu cơ không quá phức tạp: Đầu tư là phân tích về đối tượng đầu tư và sự kỳ vọng vào sự phát triển của đối tượng được đầu tư để mong tạo ra giá trị thặng dư trong tương lai.
Đầu cơ lại khác, đây là hành vi của 1 người, tận dụng cơ hội của thị trường đi xuống để tích lũy sản phẩm, hàng hóa và thu lợi sau khi thị trường ổn định lại.
Một khoản đầu tư luôn được hậu thuẫn bởi giá trị. Cổ phiếu được hậu thuẫn bởi lợi nhuận hoặc cổ tức. Trái phiếu thì có lãi suất coupon.
Đầu cơ lại khác. Giống như Graham viết: "Đầu cơ là khi bạn mua một thứ gì đó với 1 mục đích duy nhất là bán được ở mức cao hơn trong tương lai".
Jack Bogle - người được xem là anh hùng trong giới đầu tư cũng có suy nghĩ tương tự. "Không có gì hậu thuẫn cho bitcoin ngoại trừ niềm hy vọng rằng bạn có thể bán cho một ai đó với giá cao hơn mức bạn phải trả trong tương lai".
Cũng trong bài phỏng vấn đó, ông nói rằng: "Hãy tránh xa bitcoin như tránh bệnh dịch hạch". Ông có biện luận hợp lý cho quan điểm này. Hy vọng nhìn chung không phải là một chiến lược tốt. Và không có gì hậu thuẫn cho bitcoin ngoại trừ những thứ tưởng tượng - chẳng có gì là hữu hình ở đây cả.
Điều buồn cười nhất là những người ủng hộ bitcoin thì cho rằng "Chúng tôi không đầu cơ". Rõ ràng là họ đang đầu cơ mà! Họ chỉ đang cố bảo vệ quan điểm của mình mà thôi. Một khuynh hướng nhận thức phổ biến.
Có một điều thế này: Đầu cơ cũng chẳng sao cả. Bạn có thể làm bất kỳ điều gì mình muốn với số tiền trong túi. Chỉ có điều, đừng mong làm giàu nhờ bitcoin. Graham nói rằng: "Chắc chắn đầu cơ không phải là bất hợp pháp, vô đạo đức nhưng cũng không phải cách tốt để vỗ béo túi tiền của bạn".
Có một điều mọi người trong chúng ta ai cũng cần phải thừa nhận đó là chẳng bao giờ dễ dàng làm giàu nhanh chóng được. Câu chuyện về những triệu phú bitcoin là có thật và việc họ trở nên giàu có bằng cách như vậy cũng xứng đáng lắm! Nhưng thử nghĩ mà xem, liệu có dễ dàng đến vậy không?
Tôi luôn thích đầu tư vào thị trường cổ phiếu. Khi bắt đầu từ hơn 1 thập kỷ trước, tôi chỉ làm những gì mình nghĩ là đúng. Điều đó có nghĩa là tôi sẽ xem những tin tức về tài chính trên tvivi, bài báo, trò chuyện với bạn bè và đưa ra quyết định đầu tư dựa trên những kiến thức thu được.
Lẽ tự nhiên tôi bị thua lỗ. Chính vì vậy trong vài năm qua, tôi đã đọc rất nhiều về cách để "làm đúng". Tôi phải nói rằng không bao giờ có cách chính xác hay sai hoàn toàn trong đầu tư. Tuy nhiên khi nói về cách đầu tư đúng, tôi sẽ đề cập tới việc làm sao để không bị mất tiền và có một tầm nhìn dài hạn.
Có một điều tôi đã học được đó là không dễ dàng nếu muốn kiếm được nhiều tiền trong thời gian ngắn. Tuy nhiên cũng không phải quá khó nếu muốn xây dựng khối tài sản nghiêm túc trong một giai đoạn dài.
Cha tôi khởi nghiệp kinh doanh ở tuổi 50 và 90% tài sản của ông được tạo ra trong chỉ 7 năm vừa qua. Và ông hiển nhiên bắt đầu từ con số 0.
Tình huống đó cũng đúng với những người giàu có khác mà tôi từng trò chuyện hay được biết về họ. Không ai trở nên giàu có chỉ trong 1 ngày cả. Có một vài trường hợp là do họ được thừa kế tài sản sẵn có từ gia đình.
Tôi nghĩ Graham đã tóm tắt một cách hoàn hảo cốt lõi của đầu tư thông qua câu nói này: "Để đạt được những kết quả đầu tư thoả đáng dễ hơn nhiều người nghĩ; Nhưng để đạt được những kết quả thật sự xuất sắc thì khó hơn rất nhiều".
Đừng đánh giá thấp mức độ khó khăn của việc kiếm được tiền trong ngắn hạn. Và cũng đừng đánh giá quá cao khả năng trở nên giàu có trong một thời gian dài.
Khi bạn theo đuổi con đường mà những nhà đầu tư không minh và thành công như Graham, Warren Buffett hay Bogle, bạn sẽ trở nên giàu có.