Rocket được phóng từ Dải Gaza xuống Israel, ngày 12/5/2021. Ảnh: THX/TTXVN
Theo hãng tin Reuters, sự xuất hiện của các loại vũ khí trên cùng nhu cầu tái thiết Gaza đang khiến Israel và cộng đồng quốc tế gặp khó khăn trong việc làm thế nào để đáp ứng các nhu cầu cơ bản của người dân ở Dải Gaza nhưng vẫn đảm bảo các mặt hàng thông thường như đường ống, đường và bê tông không được đưa vào sử dụng với mục đích quân sự.
Các quan chức nhận định đó không phải là một bài toán giải dễ dàng, vì hiện không thể áp dụng lệnh phong tỏa đối với một khu vực tương đối nhỏ như Gaza và ngăn chặn hàng hóa phục vụ tái thiết được sử dụng để chế tạo rocket hay vũ khí.
Kể từ cuộc xung đột với Israel năm 2014, Phong trào Hồi giáo Hamas và các nhóm chiến binh Hồi giáo người Palestine đều đã tăng cường về cả số lượng và chất lượng rocket tấn công. “Chúng tôi thực sự kinh ngạc trước năng lực của Hamas trong lần này. Họ có tên lửa tầm xa – một loại vũ khí mà trước đây họ chưa từng sở hữu”, một quan chức cấp cao châu Âu giấu tên cho hay.
Israel cho biết lực lượng Hamas đã phóng tổng cộng khoảng 4.360 quả rocket từ Gaza trong cuộc xung đột vừa qua. Quân đội Israel khẳng định hệ thống phòng không Vòm Sắt của nước này được kích hoạt để đánh chặn rocket đe dọa các khu trung tâm dân cư có tỷ lệ bắn hạ thành công khoảng 90%.
Tỷ lệ này đồng nghĩa với việc có khoảng 60 hoặc 70 quả rocket vẫn đánh trúng Israel. Mặc dù các quả rocket này rơi các khu vực trống song nó vẫn gây ra hoảng loạn và khiến người Israel phải tìm đến các nơi trú ẩn.
Các nhà phân tích quân sự cho biết phần lớn rocket mà Hamas sử dụng là tầm ngắn, không phức tạp và mang tính tự chế. “Chúng được chế tạo cực kỳ đơn giản, chỉ với ống kim loại”, Daniel Benjamin, cựu điều phối viên Bộ Ngoại giao Mỹ về chống khủng bố, giải thích.
Trong khi đó, Sami Abu Zuhri – một quan chức Hamas – cho hay tổ chức này đã tự phát triển chuyên môn sản xuất rocket và không cần sự trợ giúp từ bên ngoài. "Do đó, bất kỳ nỗ lực nào nhằm siết chặt phong tỏa Gaza để hạn chế năng lực của Hamas sẽ là vô giá trị", Sami nhấn mạnh.
Các nhóm vũ trang Palestine thường xuyên sử dụng rocket trong nhiều năm qua. Trước khi Israel đơn phương rút khỏi Gaza vào năm 2005, các khu định cư ở Gaza của nước này vẫn luôn là mục tiêu tấn công bằng súng cối và rocket từ phía người Palestine.
Các nguồn tin Israel và Palestine tiết lộ hiện Hamas có thể tự sản xuất rocket bên trong Gaza với tầm hoạt động lên tới trên 200 km, trong đó có một số đầu đạn mang theo hàng trăm kilogram thuốc nổ TNT hay mảnh đạn. Một quan chức an ninh Iran cho biết Hamas hiện có ít nhất ba nhà máy dưới lòng đất ở Gaza để sản xuất rocket.
Đề cập đến nguồn tài chính hỗ trợ sản xuất các loại vũ khí của Hamas, giới quan sát chỉ ra không chỉ một phần tiền là do Iran hỗ trợ như Israel cáo buộc. Một quan chức phương Tây theo sát các hoạt động của Hamas cho biết tổ chức này có thể khai thác các danh mục đầu tư trị giá hàng trăm triệu USD vào các công ty trên khắp Trung Đông.
"Hamas hiện có chân rết vận hành khoảng 40 công ty ở Thổ Nhĩ Kỳ, UAE, Sudan, Saudi Arabia và Algeria kinh doanh chủ yếu trong lĩnh vực bất động sản và cơ sở hạ tầng", quan chức cho hay.
Một quan chức thứ hai cho biết nhóm cũng có thể nhận được nguồn lực từ các tổ chức từ thiện ủng hộ trên khắp châu Âu.
Người phát ngôn Bộ Tài chính Mỹ cho biết Washington sẽ tiếp tục làm việc để xác định và trừng phạt các cá nhân và tổ chức ủng hộ Hamas, đồng thời hối thúc các đối tác nước ngoài thực hiện các biện pháp trừng phạt và hành động chống lại tổ chức này.
Tổng thống Mỹ Joe Biden ngày 19/4 cho biết viện trợ sẽ nhanh chóng được gửi tới Gaza nhưng dưới sự giám sát của chính quyền Palestine "nhằm không cho phép Hamas tái trang bị kho vũ khí quân sự của mình”.