Cuối năm 2022, em Bùi Thành Việt (SN 2001, Hà Nội), sinh viên khoa Truyền thông quốc tế tại Học viện Ngoại giao đã nhận được chứng chỉ IELTS 8.5. Điểm thành phần lần lượt cho các kỹ năng mà Việt đạt được là: Speaking (Nói) - 8.5, Listening (Nghe) - 8.5, Reading (Đọc) - 9.0, Writing (Viết) - 8.5.
Để đạt được số điểm trên, Việt đã thi IELTS đến 8 lần. Lần đầu tiên, nam sinh thi vào năm 16 tuổi, lúc đó đạt 7.0 IELTS. Khi lên đại học, Việt tiếp tục thi và đạt điểm số 7.5. Không hài lòng với điểm số đó, 6 tháng sau, nam sinh thi lại một lần nữa và đạt kết quả như mong muốn là 8.0. Từ năm 2020 - 2022, Việt tiếp tục thi thêm 5 lần nữa và phải đến cuối năm 2022, em mới nâng được tổng điểm lên 8.5.
Từ kinh nghiệm của bản thân, Việt đã rút ra được nhiều bài học hữu ích trong quá trình ôn luyện và thi IELTS. Đây là nguồn thông tin quý giá cho những bạn đang hoang mang, lo lắng vì chưa có lộ trình cũng như kinh nghiệm chinh phục IELTS.
1. Về kỹ năng Nghe - Đọc
Câu hỏi 1: Phải học Tips/Tricks (mẹo) để làm bài?
Câu trả lời: Sai hoàn toàn. Hai bài thi Nghe và Đọc được làm ra để đánh giá độ hiểu thông tin của thí sinh. Kể cả bạn có nắm rõ Tips/Tricks, nhưng nếu Đọc/Nghe mà không hiểu tác giả đang muốn diễn tả điều gì thì cũng không thể trả lời đúng.
Câu hỏi 2: Phải luyện thật nhiều đề?
Câu trả lời: Đúng và sai. Đúng là luyện nhiều đề sẽ giúp các bạn nắm rõ format (cấu trúc) bài thi, luyện áp lực tâm lý và kỹ năng quản lý thời gian. Nhờ đó sẽ giúp điểm thi được nâng cao hơn. Tuy nhiên, nếu bạn không thực sự luyện khả năng Nghe/Đọc hiểu, mà chỉ làm đề thì làm bao nhiêu đề cũng không cải thiện được.
Với kỹ năng Nghe hiểu, các bạn nên luyện phát âm, ngữ điệu cho chuẩn như người bản địa. Nếu phát âm sai thì rất khó có thể nghe đúng được và gặp khó khăn khi luyện chính tả. Bạn hãy chọn cho mình một đoạn nghe ngắn (1 phút) và ghi lại từng chữ theo người ta nói.
Với kỹ năng Đọc hiểu, các bạn nên chủ động đọc mọi lúc mọi nơi. Bạn có thể đọc một đoạn báo nhỏ, hoặc một quyển sách có cốt truyện dễ hiểu. Hãy dành ra ít nhất 30 phút/ngày để trau dồi khả năng đọc tiếng Anh.
Tất nhiên, để cải thiện kỹ năng Nghe hiểu hay Đọc hiểu, bạn cũng phải có vốn từ vựng. Vậy nên nếu có bất kỳ từ vựng nào, hãy ghi lại và ôn tập thường xuyên bằng phương pháp Spaced Repetition (lặp lại) nhé.
Nam sinh Bùi Thành Việt đã đạt IELTS 8.5 sau 7 lần thi.
Câu hỏi 3: Không luyện lại đề mình đã làm vì lo kết quả không phản ánh năng lực?
Câu trả lời: Hoàn toàn sai. Nếu bạn đã chăm chỉ học từ vựng từ lần đầu tiên thì việc làm lại đề là một cách để củng cố từ vựng. Việc làm lại sẽ giúp bạn xem bản thân còn mắc phải những bẫy mà mình từng mắc hay không.
Câu hỏi 4: Xem Youtube, Tiktok, nghe nhạc US-UK thường xuyên thì tự nhiên tăng được điểm IELTS?
Câu trả lời: Sẽ là có nếu các bạn tập trung vào độ HIỂU. Nếu bạn xem phim hay nghe nhạc, có một câu hát/một câu thoại không hiểu mà "nhắm mắt cho qua" thì không cải thiện được tiếng Anh. Quan trọng là bạn phải nghe đến khi hiểu, như vậy mới tăng được điểm.
Câu hỏi 5: Giáo viên có thể dạy bạn Đọc và Nghe?
Câu trả lời: Đúng và sai. Giáo viên có thể trang bị cho bạn kỹ năng phòng thi, kỹ năng xử lý tình huống và giải pháp cho vấn đề gặp phải. Tuy vậy, giáo viên không thể biến bạn từ một người nghe không hiểu gì thành một người nghe phim không cần phụ đề. Người có thể giúp bạn thực sự vượt trội 2 kỹ năng Nghe và Đọc chỉ có thể là chính bạn.
Câu hỏi 6: Mua bộ đề dự đoán hơn 4 triệu?
Câu trả lời: Phí tiền. Thứ nhất, các bộ đề dự đoán đều khoảng 300 trang,rất khó để ngồi học thuộc lòng hết đáp án. Thứ hai, nếu các bạn chăm chỉ ngồi làm, hy vọng vào phòng thi trúng được 10 - 20 câu, thì khi luyện hết bộ đề, bạn đã giỏi rồi.
Trên mạng không thiếu đề IELTS, quyển Cambridge cũng có đến 18 số nên các bạn yên tâm sẽ không bị thiếu đề. Số tiền mua bộ đề dự đoán nên dùng để mua bộ Cambridge, mua sách tiếng Anh, hoặc chỉ đơn giản mua Spotify nghe nhạc US-UK khi rảnh rỗi.
2. Về kỹ năng Nói
Câu hỏi 1: Tập trung chuẩn bị Part 3 vì đây là phần thi quan trọng nhất?
Câu trả lời: Sai bét bởi phần 1 là phần thi quan trọng nhất. Giám khảo đã hình thành đến 80% điểm của bạn qua phần 1. Vậy nên bạn hãy cố gắng luyện nhiều ở phần thi này. Phần 3 có quan trọng, nhưng chỉ để boost (tăng) điểm của bạn lên cộng trừ một band thôi (cái này rất nhiều người giám khảo đã nói).
Câu hỏi 2: Cố gắng nói thật hay về nội dung mà không quan tâm đến yếu tố ngôn ngữ?
Câu trả lời: Hoàn toàn sai. Nếu bạn nhìn vào tiêu chí chấm điểm thì sẽ thấy không một tiêu chí nào chấm về nội dung. Kể cả câu chuyện của bạn có chạm vào trái tim mà cách truyền tải nội dung tệ (không đa dạng từ vựng, sai ngữ pháp) thì điểm không bao giờ cao. Thầy Mat Clark từng viết, kể cả bạn nói bạn lên mặt trăng với người bạn cùng lớp ngày hôm qua (siêu hoang đường) thì vẫn được điểm cao nếu bạn trả lời đúng yêu cầu của bài thi. Hãy nhớ rằng, IELTS là bài thi ngôn ngữ, không phải bài thi kiến thức.
Nói thế không phải là hạ thấp tầm quan trọng của kiến thức, bạn không thể vào phòng thi với một cái đầu rỗng.
Việt chia sẻ cụ thể các thắc mắc trong mỗi kỹ năng.
Câu hỏi 3: Giọng nói nghe phải Tây mới được điểm cao?
Câu trả lời: Hoàn toàn sai. Cách phát âm tiếng Anh của Việt đặc Vietnamese Accent nhưng em vẫn được 8.5/9.0 Speaking. Hãy đảm bảo rằng phát âm của bạn khiến giám khảo có thể nghe mà không phải căng tai là được.
Câu hỏi 4: Dùng nhiều Idiom (thành ngữ), từ vựng C1 C2 là được điểm cao?
Câu trả lời: Đúng một phần. Nếu các bạn nghiên cứu kỹ thì điểm từ vựng chỉ chiếm 25%. Vậy nên nếu bạn dùng rất nhiều từ hay (và cứ coi là dùng đúng văn cảnh), mà ngữ pháp chưa đúng, phát âm khó nghe thì giám khảo cũng không hiểu. Như vậy, điểm số sẽ khó cải thiện. Trước khi học từ vựng, hãy đảm bảo mình có độ phát âm và ngữ pháp tốt nhé.
Các bạn hãy tưởng tượng: Phát âm, ngữ pháp là gốc; còn từ vựng và độ trôi chảy là thân. Mình nghĩ vẫn nên lo phần gốc trước khi lo phần thân.
Câu hỏi 5" Nói càng dài càng được điểm cao?
Câu trả lời: Sẽ đúng nếu các bạn nói dài mà không bị lạc đề hoặc thiếu mạch lạc.
3. Về kỹ năng Viết
Câu hỏi 1: Càng đọc nhiều, điểm viết càng cao?
Câu trả lời: Đúng một phần. Càng đọc nhiều, bạn sẽ càng có nhiều từ vựng và kiến thức xã hội (điều cực kỳ quan trọng nếu bạn muốn aim 8+ Writing). Tuy vậy, đọc nhiều không cho bạn kỹ năng quản lý thời gian trong phòng thi (điều cần thiết với các bạn muốn bật lên 7 Writing). Cái này chỉ viết nhiều mới giúp bạn được.
Câu hỏi 2: Càng viết nhiều, càng được điểm cao?
Câu trả lời: Đúng một phần. Viết nhiều không có nghĩa là bạn viết hay, vì nếu không cải thiện kiến thức xã hội thì không bao giờ hay được. Muốn viết hay, khi viết xong, bạn hãy tham khảo những bài mẫu trên mạng, xem mình có thể lấy được ý/từ vựng gì không?
Khi viết xong, hãy thử tưởng tượng mình là người bản địa (người đến từ một nền văn hoá hoàn toàn khác) rồi đọc xem có thấy thuyết phục với quan điểm của mình không? Bạn cũng nên áp dụng cách tự phản biện chính mình, xem có chỗ nào lập luận thiếu chặt chẽ.
Tóm lại, việc đọc và viết phải song hành nhau.
Câu hỏi 3: Cố học thuộc bài mẫu có tốt không?
Câu trả lời: Không cần thiết lắm. Bài thi Task 2 có vô vàn chủ đề với nhiều nhánh nhỏ. Việc học một bài cũng chỉ là "muối bỏ đại dương". Tuy nhiên, có những thứ các bạn có thể học thuộc được như: câu thesis statement (luận điểm) trong mở bài của từng dạng, câu topic sentence (câu chủ đề) trong mỗi đoạn, câu kết bài. Nếu quyết định học thuộc bài mẫu, thứ mình khuyên các bạn học là từ vựng và ý tưởng, còn lại thì có hoặc không tùy vào nhu cầu của bạn.
Câu hỏi 4: Viết dài sẽ được điểm cao?
Câu trả lời: Không. Viết dài nhưng sai ngữ pháp, lạc đề, lặp lại từ vựng còn khiến điểm kém đi. Thay vào đó, hãy tập trung vào sự sắc bén trong lập luận. Mỗi câu các bạn viết đều phải có mục đích và chú trọng phát triển luận điểm rõ ràng. Thà viết ngắn nhưng chất lượng còn hơn dài mà lê thê.