Mặc dù vẫn được tán dương là sự thay thế khả dĩ nhất cho các máy bay do thám Orion đã quá tuổi nhưng những chiếc P-8A Poseidon mới mà Na Uy quyết định mua của Mỹ đang vấp phải sự chỉ trích "thậm tệ" từ các đảng phái chính trị lớn.
Theo họ, các máy bay tuần thám P-8A Poseidon với mức giá "mặn chát" này không phải là giải pháp tốt nhất để thực hiện nhiệm vụ chính của nó: phát hiện đánh bắt cá bất hợp pháp.
Với tổng giá trị hợp đồng lên tới 1,3 tỷ USD nhưng 5 chiếc P-8A Poseidon mà Na Uy mua được cho là không có khả năng giám sát hoạt động đánh bắt cá do chúng bay ở trần bay cao hơn. Ngược lại, Orion – loại máy bay do thám tiền nhiệm lại đảm trách rất tối công việc giám sát ngư nghiệp ở biển Barents từ những năm 1960.
"Bao nhiêu năm sử dụng Orion bay ở độ cao 200 m để giám sát các ngư trường rồi sẽ không còn. Các máy bay mới sẽ bay cao hơn. Chúng được thiết kế như vậy và đó là một vấn đề lớn", cựu Thị trưởng, chuyên gia phân tích quân sự John Berg lên tiếng chỉ trích trên kênh truyền hình NRK của Na Uy.
Từng là cộng sự của Tuần báo Quốc phòng Jane's, nghị sĩ Berg cho rằng, trên thị trường không thiếu gì các máy bay do thám giá rẻ.
"Đáng nhẽ ra chúng ta nên chọn loại máy bay có hệ thống chống ngầm và thiết bị giám sát ở trần bay thấp như Orion. Chẳng hạn như, chúng ta có thể chọn mua Swordfish của Thụy Điển. Chi phí hoạt động của nó chỉ khoảng phân nửa còn giá mua thì chỉ bằng 70% Poseidon", Berg bức xúc nói.
Máy bay tuần thám biển P-8A Poseidon tham gia Triểm lãm quốc tế Malta ngày24/9/2016. Ảnh: Reuters
Cũng bày tỏ ý kiến trên NRK, Geir Iversen, Nghị sĩ đảng Trung tâm cho rằng, họ đã không được thông báo về các khả năng giám sát nghề cá của dòng máy bay mới. Theo Iversen, vì những thông tin mới nảy sinh nên vấn đề này cần phải được quốc hội xem xét lại.
Trước đó, các đảng: Trung tâm, Cánh tả và Cánh tả Xã hội Chủ nghĩa đều bỏ phiếu phản đối việc Na Uy mua 5 máy bay tuần thám Poseidon, mỗi chiếc có giá 260 triệu USD. Các đảng này cáo buộc, họ có quá ít thông tin cũng như những hướng dẫn cho các vụ mua bán lớn như vậy chưa được ban hành.
Mặc dù vậy, Đại tá Torgeir Aas thuộc Không quân Na Uy không đồng tình với các ý kiến cho rằng lô máy bay P-8A Poseidon không phù hợp với hoạt động giám sát nghề cá.
"Đúng là thực tế các máy bay do thám mới có thể bay ở độ cao lên tới 12.500m nhưng chúng hoàn toàn cũng có khả năng bay thấp. Với các máy bay Poseidon mới, Na Uy sẽ vẫn bảo đảm hoạt động của Cảnh sát biển cũng như có thể giám sát ngư trường và thực hiện nhiều sứ mệnh quân sự khác, giống như Orion đang đảm nhiệm hiện nay", Đại tá Aas giả thích.
Theo kế hoạch, 5 chiếc P-8A Poseidon sẽ được Na Uy thay thế cho phi đội 6 chiếc P3 Orion sẽ ngưng hoạt động vào năm 2022.
Năm 2017, nhật báo Klassekampen dẫn lời một nguồn tin bí mật cho biết, vì Orion không thể phát hiện được các tàu ngầm Nga - một trong những nhiệm vụ ưu tiên của NATO, nên chúng cần phải được thay thế.
Bên trong "sát thủ săn ngầm" P-8A Poseidon của Hải quân Mỹ