Mỹ trở lại Mặt trăng sau hơn 5 thập kỷ
Tàu đổ bộ Nova-C, có biệt danh là Odysseus của công ty Intuitive Machines là tàu vũ trụ đầu tiên của Mỹ hạ cánh trên bề mặt Mặt trăng kể từ năm 1972. Đây cũng là công ty đầu tiên thực hiện chuyến đổ bộ lên Mặt trăng sau khi các cơ quan chính phủ đã thực hiện các sứ mệnh thành công trước đó.
“Chúng tôi đang ở trên bề mặt Mặt trăng và chúng tôi đang truyền tín hiệu. Chào mừng đến với Mặt trăng,” Giám đốc điều hành Steve Altemus của Intuitive Machines cho biết từ bộ phận kiểm soát sứ mệnh này.
Tàu đổ bộ Nova-C, có biệt danh là Odysseus của công ty Intuitive Machines bay gần Mặt trăng. Ảnh: Intuitive Machines
Đúng như dự kiến, có một độ trễ về thời gian từ khi hạ cánh đến khi các kỹ sư có thể đánh giá thành công của cuộc đổ bộ. Vài phút sau thời gian hạ cánh dự kiến, bộ điều khiển nhiệm vụ của Intuitive Machines vẫn đang cố gắng kết nối lại liên lạc với tàu vũ trụ để xác nhận xem nó có hạ cánh hay không. Bộ phận kiểm soát sứ mệnh của công ty cuối cùng đã nhận được tín hiệu và thông báo tàu đổ bộ của họ đã ở trên bề mặt Mặt trăng.
“Điều chúng tôi có thể xác nhận chắc chắn là thiết bị của chúng tôi đang ở trên bề mặt Mặt trăng và chúng tôi đang truyền tín hiệu. Vì vậy, xin chúc mừng IM-1,” Tim Crain, Giám đốc công nghệ của Intuitive Machines và là Gám đốc sứ mệnh IM-1, cho biết. Theo ông Crain: "Odysseus đã tìm được ngôi nhà mới của mình".
2 tiếng sau khi hạ cánh, Intuitive Machines thông báo, "các kiểm soát viên không lưu xác nhận Odysseus đã đứng thẳng và bắt đầu gửi dữ liệu”.
Tàu đổ bộ bắt đầu một loạt thao tác khoảng một giờ trước khi chạm xuống bề mặt Mặt trăng, bắt đầu bằng “Chèn quỹ đạo gốc”. IM-1 hạ cánh xuống miệng núi lửa “Malapert A”, cách cực Nam của Mặt trăng khoảng 300 km. Các vùng cực của Mặt trăng đã thu hút nhiều sự quan tâm trong những năm gần đây vì nước đóng băng nằm dưới các miệng núi lửa ở đó.
Các nhà khoa học hy vọng sẽ tìm thấy các lớp băng, hoặc có lẽ là lớp băng vĩnh cửu giống như Bắc Cực để từ đó có thể tạo ra nước cho các phi hành gia ở lại thực hiện các nhiệm vụ kéo dài. Theo các nhà nghiên cứu, những hạt trong suốt nhỏ rải rác trên bề mặt Mặt trăng có khả năng chứa “hàng tỷ tấn nước” có thể được chiết xuất và sử dụng cho các sứ mệnh trong tương lai.
Camera trên tàu đổ bộ Odysseus ghi lại hình ảnh miệng núi lửa Bel’kovich K trên Mặt trăng. Ảnh: Intuitive Machines
Sau khi hạ cánh, Intuitive Machines sẽ vận hành Odysseus trên bề mặt trong tối đa 7 ngày. Sứ mệnh được phóng trên tên lửa SpaceX vào ngày 15/2. Tàu đổ bộ hình lục giác này cao 4,3 mét và các chân của nó dang rộng 4,6 mét.
Lãnh đạo NASA nhấn mạnh trước khi tàu đổ bộ Odysseus được phóng rằng: “IM-1 là sứ mệnh của Intuitive Machines, không phải sứ mệnh của NASA”. IM-1 đánh dấu sứ mệnh thứ hai trong sáng kiến Dịch vụ tải trọng Mặt trăng thương mại (CLPS) của NASA, nhằm mục đích đưa các dự án khoa học và hàng hóa lên Mặt trăng với tần suất ngày càng tăng để hỗ trợ chương trình phi hành đoàn Artemis của cơ quan này.
“Hôm nay, lần đầu tiên sau hơn nửa thế kỷ, Mỹ đã quay trở lại Mặt trăng và lần đầu tiên trong lịch sử nhân loại, một công ty thương mại và một công ty Mỹ đã khởi động và dẫn đầu chuyến hành trình lên đó”, Giám đốc NASA Bill Nelson cho biết trong buổi phát sóng trực tiếp. Ông cũng gọi sứ mệnh này là một "chiến thắng" và là "bước nhảy vọt khổng lồ của toàn nhân loại".
Tháng trước, công ty Astrobotic có trụ sở tại Pittsburgh từng thực hiện sứ mệnh lên Mặt trăng đầu tiên nhưng gặp phải sự cố ngay sau khi phóng. Chuyến bay bị cắt ngắn và không thể hạ cánh lên Mặt trăng.
Sức nóng của cuộc đua không gian
IM-1 cũng là nỗ lực mới nhất trong cuộc đua địa chính trị tới Mặt trăng hiện đang ngày càng mở rộng. Trong khi Intuitive Machines đại diện cho nỗ lực mới nhất của Mỹ thì các quốc gia khác cũng đang đổ tiền vào các chương trình Mặt trăng.
Tháng trước, Nhật Bản đã trở thành quốc gia thứ năm hạ cánh trên Mặt trăng , sau Nga, Mỹ, Trung Quốc và Ấn Độ.
Các chính phủ cũng như các công ty tư nhân đã thực hiện hơn 50 nỗ lực đổ bộ lên Mặt trăng với thành công khác nhau kể từ những nỗ lực đầu tiên vào đầu những năm 1960 và thành tích đó vẫn luôn thay đổi ngay cả trong thế kỷ này. Tuy nhiên, điều đó không ngăn cản được cuộc đua lên Mặt trăng hiện đang diễn ra thuận lợi.
NASA hy vọng các công ty Mỹ sẽ khởi động các sứ mệnh bổ sung trong năm nay, trong khi Trung Quốc có kế hoạch phóng tàu đổ bộ Mặt trăng tiếp theo vào tháng 5.
Mặc dù dự án mạo hiểm này khiêm tốn hơn nhiều so với sứ mệnh Apollo đưa các phi hành gia đi bộ trên Mặt trăng, nhưng hy vọng của NASA là nó có thể giúp mở đầu một kỷ nguyên mang tính cách mạng hơn, đó là việc vận chuyển quanh Hệ Mặt trời sẽ tiết kiệm hơn khi du hành vũ trụ ngày càng được quan tâm.
Carissa Christensen, giám đốc điều hành của BryceTech, một công ty tư vấn không gian cho biết: “Tôi nghĩ rằng đó là một điều thông minh mà NASA đang cố gắng thực hiện, về cơ bản là tạo ra một hệ sinh thái cạnh tranh giữa các nhà cung cấp để đáp ứng nhu cầu của họ”.
Intuitive Machines là một trong số các công ty nhỏ mà NASA đã thuê để vận chuyển các thiết bị trinh sát trên bề mặt Mặt trăng trước khi các phi hành gia NASA quay lại đó, dự kiến vào cuối thập kỷ này.