“Khi nhìn vào các căn cứ tàu ngầm của Trung Quốc sẽ thấy bao quanh mỗi căn cứ đều là vùng nước nông và tàu ngầm của họ phải vượt qua để ra chỗ nước sâu”, Tom Shugart, cựu thuỷ thủ tàu ngầm của Hải quân Mỹ và hiện là một nhà phân tích quân sự, nói với Nikkei Asia.
Nhìn vào Google Earth sẽ thấy vùng biển bao quanh Trung Quốc có màu xanh nhạt, cho thấy đó là vùng nước nông. Trong khi vùng biển bao quanh Nhật Bản và đảo Đài Loan (Trung Quốc) có màu xanh đậm, nghĩa là vùng nước sâu.
Khi tàu ngầm ra vùng nước sâu thì chúng gần như không bị phát hiện. Các tàu ngầm của Nhật Bản và Đài Loan (Trung Quốc) có thể ngay lập tức đi vào vùng nước sâu, điều mà các tàu ngầm Trung Quốc không hề có.
“Để đi từ các vùng biển gần Trung Quốc ra đại dương, các tàu ngầm Trung Quốc phải đi qua nhiều điểm nghẽn và eo biển giữa các chuỗi đảo. Điều đó sẽ tạo cơ hội cho các đối thủ như Mỹ và các đồng minh có thể theo dõi và ngăn chặn trong trường hợp xảy ra xung đột hay sắp xảy ra xung đột”, ông Shugart nói.
Kiểm soát điểm nghẽn có thể là một trong những đóng góp quan trọng nhất của Nhật Bản trong trường hợp xảy ra xung đột với Trung Quốc, ông Jeffrey Hornung, một nhà khoa học chính trị tại hãng nghiên cứu Rand Corp., đánh giá.
Tàu ngầm Nhật Bản tham gia đợt diễn tập với lực lượng Mỹ ở đảo Guam. (Ảnh: US Navy)
Cuối tuần trước, Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ Lloyd Austin nhắc đến khái niệm mới: răn đe tích hợp. Ông kêu gọi các đồng minh chung tay chuẩn bị cho một cuộc chiến trong tương lai, khác hẳn “những cuộc chiến cũ” mà ông Austin nói rằng bản thân ông đã tham gia trong 2 thập kỷ qua.Tổng thống Mỹ Joe Biden và Thủ tướng Nhật Bản Yoshihide Suga nhấn mạnh “tầm quan trọng của hoà bình và ổn định ở eo biển Đài Loan” trong tuyên bố chung đưa ra sau cuộc gặp thượng đỉnh ngày 16/4. Đây là lần đầu tiên kể từ năm 1969 tuyên bố của lãnh đạo Mỹ - Nhật nhắc đến Đài Loan (Trung Quốc). Điều này dẫn đến nhiều bàn luận về cách hai đồng minh có thể phối hợp với nhau nếu hoà bình bị phá vỡ.
Chuỗi đảo Nansei của Nhật Bản bắt đầu từ mũi cực nam của đảo Kyushu của Nhật Bản xuống phía bắc Đài Loan. Chuỗi này bao gồm các nhóm đảo nhỏ như Osumi, Tokara, Amami, Okinawa, Miyako và Yaeyama. Trong tháng 4 vừa qua, tàu sân bay Liêu Ninh và 5 tàu hộ tống của Trung Quốc đi qua eo biển Miyako, một tuyến đường thuỷ rộng 250km nằm giữa đảo nhóm đảo Okinawa và Miyako, trước khi tiến xuống Đài Loan.
“Vai trò của Nhật Bản nên là kiểm soát điểm nghẽn. Nếu nhìn vào chuỗi đảo Nansei sẽ thấy có rất nhiều điểm nghẽn mà nếu kết hợp với năng lực tàu ngầm của Lực lượng phòng vệ trên biển, Nhật Bản có thể kiểm soát hoàn toàn, buộc Trung Quốc phải đi vòng qua Đài Loan hay tiến ngay vào thế trận trên biển Hoa Đông, nơi Mỹ và Nhật Bản hoàn toàn có thể kiểm soát”, ông Hornung nói.
Là sĩ quan chiến tranh tàu ngầm với 25 năm kinh nghiệm, ông Shugart cho rằng các tàu ngầm diesel điện của Nhật Bản rất phù hợp với nhiệm vụ như vậy.
“Đội tàu ngầm diesel điện của các đồng minh của chúng ta như Nhật và Úc có thể rất hữu ích cho việc phòng thủ ở các điểm nghẽn”, ông Shugart nói. Ông nhấn mạnh rằng nhiệm vụ này cần các tàu ngầm đứng yên tương đối và không di chuyển nhanh.
Những tàu ngầm hạt nhân như của Mỹ phù hợp với hoạt động ở đại dương, để truy đuổi kẻ thù hoặc phóng tên lửa từ vị trí không bị phát hiện.
Đó có thể là kiểu phối hợp mà Mỹ và các đồng minh đang lên kế hoạch, để chuẩn bị cho khả năng đối đầu với Trung Quốc.
Bộ trưởng Austin nói về sự răn đe tích hợp trong bài phát biểu đầu tiên về chính sách tại Hawaii.
“Cách chúng ta tham gia cuộc chiến lớn tiếp theo sẽ rất khác cách chúng ta tham gia những cuộc chiến trước đây”, ông Austin nói. Ông nhấn mạnh sự cần thiết phải “hiểu nhanh hơn, quyết định nhanh hơn và hành động nhanh hơn”.