Trong bài viết mang tựa đề "США нашли лазейку обхода С-300 и поддержали атаку ИГ на позиции САА близ Эль-Катья - Mỹ tìm thấy kẽ hở để qua mặt S-300 và yểm trợ cuộc tấn công của IS nhằm vào vị trí quân đội Syria gần El Katya", tác giả Evgeny Damantsev đưa ra những nhận định về cuộc đối đấu Nga - Mỹ ở Syria.
Mặt trận phía Tây Syria nóng trở lại
Theo Evgeny Damantsev, gần đây có một thông tin tác chiến đáng chú ý được đăng tải trên trang Twitter của chuyên gia nghiên cứu chính trị quân sự Mỹ gốc Syria Shawn Rodgers hôm 2/11/2018, rồi sau đó được tung lên trang bản đồ tác chiến trực tuyến syria.liveuamap.com dưới dạng chỉ dẫn đồ họa.
Theo đó, đã có một cuộc tấn công được thực hiện bởi lực lượng Không quân chiến thuật Mỹ (theo phỏng đoán là các máy bay tiêm kích F-15E "Strike Eagle") nhằm vào các cứ điểm của quân đội chính phủ Syria gần làng El Musalah và con kênh chính của hệ thống thủy lợi thành phố El Katya.
Cuộc không kích bắt đầu vào lúc 1:38 đêm thứ 5, ngày 2/11/2018 và kéo dài trong vài giờ đồng hồ. Nhóm vũ trang Hezbollah, có mặt tại những vị trí của quân đội Syria để chuẩn bị vượt sông Euphrates và chiếm vùng ngoại ô Hajin nhằm đẩy IS ra khỏi khu vực này, đã xác nhận cuộc không kích.
Sau đó vài giờ đồng hồ, nhà báo người Đức Ahiyad El Heder, căn cứ vào những nguồn tin của mình trong quân đội Syria, đã chia sẻ trên trang cá nhân của mình về nỗ lực đột kích vào các vị trí của quân đội Syria từ phía lực lượng khủng bố IS tại khu vực thành phố El-Katya.
Khi đánh giá tình hình tác chiến tử bản đồ của syria.liveuamap.com cung cấp, và những dữ liệu từ các nguồn tin quốc tế đề cập ở trên, có thể dễ dàng xác định rằng vào đêm và rạng sáng ngày 1/11, IS đã tiến hành chiến dịch tấn công với sự yểm trợ của quân Mỹ nhằm vào các vị trí của quân đội Syria.
Dường như đã có một thỏa thuận không được tiết lộ giữa Lầu Năm Góc và các chỉ huy chiến trường của IS nhằm mục đích khóa chặt tuyến đường bộ Deir-Ezzor-Abu Kemal để ngăn không cho các đơn vị quân đội Syria nhận được tiếp tế từ Deir-Ezzor và giảm nhẹ chiến dịch đánh chiếm Abu-Kemal.
Có một bất ngờ lớn đó chính là cuộc tấn công của Không quân Mỹ nhằm vào các vị trí của quân đội Syria đã biến mất khỏi bản đồ của syria.liveuamap.com 10 tiếng sau khi được đăng tải.
Phải chăng cơ quan an ninh của phương Tây và những tướng lĩnh của Lầu Năm Góc cũng như sở chỉ huy Liên quân phương Tây đã bắt ban quản trị trang bản đồ trực tuyến này "ngậm miệng" để tránh làm mất uy tín của Washington với vai trò bên hòa giải cuộc chiến tại Syria.
Quân đội Syria và "Hezbollah" ở những khu vực phía nam tỉnh Deir-Ezzor đã được tăng cường vài trăm binh lính cũng như hàng chục xe tăng T-72A/B, các xe vận tải bọc thép và xe chiến đấu bộ binh, bởi vậy cuộc tấn công của Mỹ được cho là đã thất bại hoàn toàn. Tuy nhiên, trong trường hợp này không nên coi nhẹ mối hiểm họa.
Tình hình tác chiến ở khu vực phía bắc vòng vây Hajin giai đoạn từ 1 đến hết 2/11/2018
Syria-Nga đau đầu bố trí lực lượng phòng không
Vấn đề bố trí các tổ hợp pháo-tên lửa phòng không "Pantsir-S1" và các tổ hợp tên lửa phòng không S-300PM2/400 và Buk-M2E tại khu vực sông Euphrates là hết sức cấp bách đối với Không quân Nga cũng như các đơn vị phòng không Syria để bảo vệ các đơn vị bộ binh quân chính phủ.
Tuy vậy, việc triển khai các tổ hợp phòng không nói trên tại những thành phố Abu-Kemal, Meyadin và Deir-Ezzor sẽ đẩy mạng sống của các kíp trắc thủ vào làn đạn của lựu pháo 155mm M777A2 của Lính thủy đánh bộ Mỹ đóng tại bờ đông sông Euphrates. Điều này khiến Nga-Syria hết sức đau đầu.
Vì thế, vào thời điểm hiện nay, chỉ những máy bay tiêm kích đa năng Su-30SM và Su-35S xuất phát từ căn cứ không quân Khmeimim phối hợp cùng các máy bay cảnh báo sớm A-50U mới có thể bảo vệ các đơn vị quân đội Syria và Hezbollah trước Không quân Mỹ tại khu vực sông Euphrates.
Hoạt động phối hợp tuần tra chiến đấu của lực lượng không quân chiến thuật Nga trên bầu trời khu vực phía nam Syria được đánh giá rất phù hợp, nhưng đáng tiếc lại không thường xuyên, bởi các hoạt động này chỉ được thực hiện khi tại khu bờ tây của tỉnh Deir-Ezzor xảy ra những cuộc đụng độ quy mô lớn.
Thêm vào đó, khi Không quân Mỹ triển khai các cuộc không kích bất ngờ và vô cùng "đau đớn" nhằm vào quân đội Syria để làm suy yếu những phòng tuyến trước quân khủng bố, thì lực lượng không quân phòng không Nga gần như không bao giờ xuất hiện ở không phận phía nam của Syria. Và điều đó kéo theo những hậu quả rất nghiêm trọng.
Nhưng, như mọi người đã rõ, khu vực sông Euphrates (bao gồm bờ phía tây tiếp giáp với các thành phố và làng mạc, cũng như các giếng dầu lớn) không phải là mục tiêu duy nhất đối với SDF và Lầu Năm Góc khiến phòng không Syria phải tính toán triển khai lực lượng bảo vệ.
Các tỉnh tây bắc Syria (Tartus và Latakia), nơi có căn cứ hậu cần của Hạm đội hải quân Nga ở phía đông Địa Trung Hải và căn cứ không quân Khmeimim cũng như Damascus, luôn nhận được sự quan tâm đặc biệt.
Việc đánh chiếm khu vực đầu tiên sẽ giúp phương Tây đưa ra tối hậu thư cho Nga với yêu cầu rút khỏi lãnh thổ Syria, nếu không sẽ gây nguy hiểm cho các đơn vị của Nga đang bảo vệ Tartus và Khmeimim bởi những cuộc đụng độ không dứt với "Tahrir ash Sham" và "Đảng Hồi giáo Turkistan" kéo theo những thiệt hại lớn về người.
Việc đánh chiếm tỉnh Damascus (cùng với đó là thủ đô của Syria) sẽ đảm bảo cho phương Tây và Ankara cơ hội thiết lập "chính phủ lâm thời" riêng để lật đổ những cơ quan của chính quyền hợp hiến của TT Assad, đẩy các căn cứ quân sự của Nga và những đơn vị của quân đội Syria nằm rải rác khắp nơi vào thế khó.
Vậy cần phải làm gì để thực hiện được điều đó? Làm mất tinh thần và khả năng chiến đấu của các tuyến phòng thủ của quân đội chính phủ Syria ở khu vực chiến tuyến "Bàn đạp Idlib" và tại những nút giao thông chiến lược ở các tỉnh Hama và Damascus để tạo nên "hành lang" tấn công cho hàng chục nghìn phiến quân "Tahrir ash Sham".
Muốn vậy, cần cuộc giội bom phối hợp ồ ạt của Lực lượng không quân Liên quân và Không quân Israel. Công tác chuẩn bị cho cuộc tấn công này hiện giờ đang ở giai đoạn hoàn tất.
Đã tìm được điểm yếu của phòng không Nga-Syria?
Công tác chuẩn bị này là giải pháp thực hiện nhiệm vụ kỹ thuật-quân sự phức tạp nhất nhằm xuyên phá "lá chắn chống tên lửa" của quân đội Syria được thiết lập bằng các tổ hợp tên lửa phòng không S-300PMU-2 Favorit, Buk-M2E và Pantsir-S1.
Ngoài ra, Liên quân còn phải đối phó với hàng chục tổ hợp tác chiến điện tử từ Zitel, Diabazol cho tới Krasnukha-4 và SPN-4 của Nga đã được triển khai nhằm gây nhiễu tín hiệu GPS, chế áp radar của các máy bay tiêm kích địch và những đầu tự dẫn của các loại tên lửa.
Và có vẻ như các chuyên gia Không quân Mỹ và sở chỉ huy Liên quân đang phối hợp rất chặt chẽ với các kíp điều khiển của các máy bay trinh sát điện tử RC-135V "Rivet Joint", rất gần với việc xác định "lỗ hổng" chính xác để vượt qua hệ thống phòng không Syria. Lấy cơ sở nào để đưa ra kết luận như vậy?
Những bức ảnh vệ tinh do công ty tư nhân của Israel "ImageSat International" mới chụp được cho thấy rằng tất cả các tổ S-300PMU-2 Favorit của Syria được triển khai tại vùng ngoại ô của thành phố Masyaf chiến lược ở tỉnh Hama của Syria. Sự hợp lý của việc bảo vệ khu dân cư này bằng các tổ hợp S-300 là do:
Thứ nhất, cần thiết phải bảo vệ trung tâm nghiên cứu quy mô và các nhà máy chế tạo tên lửa "Fateh-110/313" trước Không quân Israel.
Thứ hai, để hộ trợ bịt các lỗ hổng mà lá chắn chống tên lửa được thiết lập bởi các tổ hợp S-300V4 và S-400 Nga ở Tartus và Khmeimim không bao quát hết được trên bầu trời các tỉnh Tartus, Latakia và Hama.
Thứ ba, để bảo vệ các đơn vị tiền phương của Quân đội Syria đang triển khai phòng thủ tại chiến tuyến gần với "Bàn đạp Idlib".
Hoàn toàn hợp lý khi chính tại những khu vực này tập trung rất nhiều các tổ hợp tác chiến điện tử bảo vệ những đơn vị S-300PMU-2 "đang ngủ" trước các trạm radar trên nhũng máy bay của lực lượng không quân chiến thuật Mỹ và Israel, cũng như trước các trạm radar APY-10 của những máy bay tuần thám P-8A Poseidon.
Việc tập trung những phương tiện phòng không-phòng thủ chống tên lửa và chiến tranh điện tử của Nga và Syria tại 3 tỉnh tây bắc sẽ dẫn tới nhiều khu vực ở các tỉnh Damascus và Al-Quneitra (đặc biệt tại khu vực dãy núi phía đông Li-băng) bị "trơ trụi".
Trong khi đó, toàn bộ phần tây nam không phận Syria vẫn có một số lượng nhất định các "khoảng trống chết người" ở độ cao từ vài trăm cho tới 1500-3.200m trên mực nước biển mà không thể quét được bằng các trạm radar mặt đất.
Và căn cứ vào những dữ liệu mới có được từ trang theo dõi không lưu trực tuyến «Flightradar24», các phương tiện trinh sát radar của Không quân Mỹ gần như đã phát hiện được "gót chân Achilles" này của các đơn vị phòng không Syria.
Bằng chứng rõ nét nhất đó là các lộ trình bay của những máy bay kỹ thuật radar chiến lược và do thám radar RC-135V «Rivet Joint» trở nên phức tạp một cách bất ngờ.
Lộ trình bay bị phức tạp hóa một cách đáng ngờ của những máy bay "Rivet Joint" nhằm tìm kiếm những điểm yếu ở phía tây nam của lực lượng phòng không Syria đang bảo vệ Damascus và các khu dân cư lân cận
Nếu như hồi tháng 9 và đầu tháng 10, các lộ trình bay do thám của "Rivet Joint" chủ yếu tập trung dọc bờ biển Tartus và Latakia, thì lộ trình của chuyến bay đầu tiên trong tháng 11 của RC-135V chú trọng vào việc do thám các khu vực thuộc những tỉnh tây nam Syria.
Nói cách khác, các máy bay do thám của Mỹ đang tích cực tìm kiếm những điểm yếu hơn cả của hệ thống phòng không Syria. Điều đó có nghĩa là công tác triển khai kế hoạch của cuộc tấn công tiếp theo nhằm vào Syria đang diễn ra đúng theo lịch trình.