Giao kèo trong bóng tối
Trong những ngày qua, quyết định rút khỏi Syria của Tổng thống Donald Trump đã mang đến những tranh cãi về lý do thực sự đằng sau đó.
Nhiều quan điểm cho rằng, một cuộc rút quân vội vã của Mỹ khỏi Syria đã củng cố thêm sức mạnh của Iran và Tổng thống Assad, trong khi những lợi ích mà Mỹ đạt được trong cuộc chiến chống IS có nguy cơ tan thành mây khói.
Tuy nhiên, sau chiến dịch loại bỏ thủ lĩnh khủng bố IS Abu Bakr Al Baghdadi, đã có thêm những giả thuyết khác về động cơ của nhà lãnh đạo Mỹ khi rời khỏi miền Bắc Syria giữa lúc Thổ Nhĩ Kỳ tiến công.
Tiến sĩ Nakeeb Saadoon, người đứng đầu National Rally Call ở Iraq đã đưa ra giả thuyết đáng chú ý về việc Mỹ chấp nhận từ bỏ người Kurd vì Thổ Nhĩ Kỳ đã đánh đổi lại bằng thông tin về Abu Bakr Al Baghdadi.
"Thổ Nhĩ Kỳ nói với Mỹ rằng họ biết Al Baghdadi đang ở đâu và họ đã cung cấp thông tin này cho Mỹ, với điều kiện ông Trump ngừng trợ giúp người Kurd", Saadoon nói.
Học giả này suy đoán rằng Thổ Nhĩ Kỳ có thể đã biết Al Baghdadi ở đâu trong suốt những năm qua và chỉ tiết lộ thông tin cho người Mỹ khi có được thỏa thuận xứng đáng.
Điều này đã dẫn đến việc Washington chấp nhận "món hàng" mà Thổ Nhĩ Kỳ đưa ra. Đổi lại, nước này từ bỏ sự hỗ trợ đối với người Kurd, để mặc Ankara tiến công.
Cho đến nay, câu hỏi về việc nguồn cấp tin cho Mỹ là ai vẫn còn chưa được trả lời. Tờ Washington Post khẳng định nguồn tin mật nằm chính trong tổ chức khủng bố IS, được cho là một trong những thân cận của Abu Bakr al-Baghdadi.
Nhân vật này cũng có mặt trong cuộc đột kích của Mỹ và đã rời khỏi khu vực với gia đình hai ngày sau đó. Các nguồn khác khẳng định một trong những người vợ của tên này là người cung cấp thông tin.
Theo một báo cáo gần đây trên tờ New York Times, người Kurd - cả ở Iraq và Syria - đã đóng góp nhiều thông tin tình báo cho cuộc đột kích Al Baghdadi hơn bất kỳ quốc gia nào khác.
Tuy nhiên, khi ông Trump nói lời cảm ơn những người giúp Mỹ trong cuộc đột kích Al Baghdadi, ông chỉ đề cập đến Nga, Thổ Nhĩ Kỳ, Syria và Iraq chứ không phải người Kurd.
Động thái này được coi là một sự không trân trọng đối với người Kurd của ông Trump, bất chấp việc đây là lực lượng đồng minh chính trong cuộc chiến chống khủng bố của Mỹ ở Syria.
Cái chết của Al Baghdadi mang ý nghĩa gì?
Thủ tướng Israel lo ngại đất nước ông sẽ bị bỏ rơi như người Kurd.
Giới quan sát đồng tình rằng, bất chấp việc thủ lĩnh khét tiếng Al Baghdadi đã bị tuyên bố tiêu diệt, tư tưởng IS vẫn đang phát triển mạnh trên toàn thế giới.
Hơn nữa, với việc ông Trump rút quân khỏi Syria, IS giờ đây sẽ càng trở nên táo bạo hơn trong lúc hỗn loạn, khi Iran, chính quyền Syria và Thổ Nhĩ Kỳ còn đang loay hoay bước vào lấp đầy khoảng trống quyền lực do người Mỹ để lại.
Đây là một tình huống đe dọa an ninh quốc gia của Israel, đồng minh của Mỹ. Hiện tại, Tel Aviv đang lo lắng rằng bước đi của ông Trump đã cấp cho Iran quyền truy cập không bị cản trở vào biên giới của Israel.
Việc Mỹ rời khỏi khu vực cùng với việc lực lượng người Kurd phải rời bỏ đông bắc Syria cũng tạo cơ hội cho Thổ Nhĩ Kỳ củng cố vị thế.
Theo quan điểm của Israel, điều này đặt ra một vấn đề an ninh, bởi vì nước này coi Ankara là một quốc gia đối đầu với mình.
Hơn nữa, ảnh hưởng ngày càng tăng của Thổ Nhĩ Kỳ đối với vùng đông bắc Syria có nghĩa là Israel sẽ không được phép hoạt động tự do trong khu vực chiến lược gần biên giới Iran, vốn trước đó nằm dưới sự kiểm soát của người Kurd.
Người Israel rất chú ý đến hoàn cảnh của người Kurd lúc này, vì đó sẽ là tham chiếu trả lời câu hỏi về vị thế của chính họ trong khu vực và thái độ hợp tác của Washington.
Trong nhiều năm qua, chính sách đối ngoại của Israel đều dựa vào kỳ vọng rằng một khi các bước đi của họ thất bại, người Mỹ sẽ luôn đưa tay giải cứu. Liên kết chắc chắn với Mỹ luôn là vũ khí và sự răn đe hiệu quả nhất của Israel với các đối thủ.
Tuy nhiên, trước những gì đã xảy ra với người Kurd hiện tại, người Israel đang hỏi liệu điều tương tự có thể xảy ra với họ vào một ngày nào đó không.
Tất nhiên, không ai cho rằng giá trị của lực lượng người Kurd ở Syria có thể đứng nga ng hàng với giá trị của Israel trong mắt Mỹ.
Nhưng hiện tại, ở Nhà Trắng là Tổng thống Trump – một nhà lãnh đạo luôn có những quyết định bất ngờ với tất cả mọi người, bao gồm cả các đồng minh lâu năm.
Ông đã quyết định bỏ qua lời khuyên của các cố vấn để từ bỏ người người Kurd. Do đó, nhiều người Israel sợ rằng ông cũng có thể sẵn sàng làm điều đó với họ.