Theo ông Esper, Bộ Quốc phòng Mỹ hiện vẫn tiếp tục theo dõi sát sao mọi hành vi không tuân thủ luật pháp quốc tế của các đơn vị trên biển và trên không thuộc Quân Giải phóng Nhân dân Trung Quốc (PLA). "Họ đang tuyên bố chủ quyền đối với các vùng lãnh thổ hoặc không gian vốn không thuộc về họ" - Bộ trưởng Esper cho biết.
Để đối phó Bắc Kinh, theo ông Esper, Washington đã khiến mọi thứ trở nên khó lường hơn với Trung Quốc, như thay đổi sự hiện diện của máy bay ném bom trên đảo Guam, triển khai nhiều chiến dịch bảo đảm tự do hàng hải... "Chúng tôi muốn bảo đảm luật biển và các quy tắc quốc tế vốn đã tồn tại hàng thập kỷ được duy trì. Chúng tôi thấy Trung Quốc tiếp tục nỗ lực bẻ cong, thay đổi những luật lệ và quy tắc này để đạt được lợi ích riêng" - ông Esper tuyên bố.
Không quân Mỹ mới đây thông báo 4 máy bay ném bom B-1 đã được triển khai đến căn cứ Andersen ở Guam để tiến hành "các sứ mệnh ngăn chặn chiến lược" tại khu vực Ấn Độ - Thái Bình Dương. Động thái này diễn ra không lâu sau khi Bắc Kinh cản trở chiến dịch bảo đảm tự do hàng hải của tàu khu trục tên lửa dẫn đường USS Barry trên biển Đông.
Trong khi đó, Liên đoàn quốc gia Các tổ chức ngư dân nhỏ ở Philippines (PAMALAKAYA) hôm 4-5 đã phản đối lệnh cấm đánh bắt cá đơn phương của Trung Quốc trên biển Đông, đồng thời kêu gọi chính phủ làm điều tương tự. "Hành vi dọa nạt của Trung Quốc phải chấm dứt ngay lập tức… Trung Quốc không có quyền lấy cớ bảo tồn thủy sản để ban bố lệnh cấm đánh bắt tại các vùng biển mà họ không có chủ quyền hợp pháp, vốn đã bị họ phá hủy diện rộng thông qua các hoạt động cải tạo" - ông Fernando Hicap, Chủ tịch PAMALAKAYA, nhấn mạnh.