Hàn Tử Cao xuất thân con nhà nông, tên húy là Man Tử. Dã sử Trung Quốc mô tả 16 tuổi, diện mạo của Tử Cao khôi ngô, tuấn tú, khiến nhiều người tò mò tới chiêm ngưỡng. Trong "Tình sử", tác giả Phùng Mộng Long miêu tả vẻ đẹp của Hàn Tử Cao rằng "dung mạo tuyệt mỹ, da trắng nõn, tóc đen tuyền, lông mày thanh tú".
Phác họa chân dung Hàn Tử Cao. (Ảnh:
Bấy giờ thế sự loạn lạc, Tử Cao cùng cha lưu lạc khắp nơi, nhiều lần suýt chết nhưng nhờ diện mạo khôi ngô đều được tha mạng. Khi đang chuẩn bị về quê, Hàn Tử Cao vô tình gặp quan Ti Không Trần Tây, cháu trai của vua Trần Bá Tiên, sau này chính là vua Trần Văn Đế (522-566). Từ cái nhìn đầu tiên, Trần Tây đã yêu Tử Cao và ngỏ ý mời chàng thanh niên đi cùng, hưởng vinh hoa phú quý cả đời. Tin rằng người đàn ông trẻ tuổi anh trước mặt có thể mang đến may mắn cho mình, Tử Cao đồng ý.
Trần Tây cho rằng tên Man Tử quá tầm thường, nên đổi thành Tử Cao, hứa hẹn "nếu sau này ta làm vua, sẽ lập ngươi làm hoàng hậu, giang sơn này là của riêng đôi ta". Hàn Tử Cao được Trần Tây vô cùng sủng ái. Họ sống chung với nhau, thân thiết hơn vợ chồng. Tính tình Trần Tây vô cùng nóng nảy, thường hay tức giận, nhưng chỉ cần thấy Hàn Tử Cao là lập tức nguôi giận.
Con gái của Trần Bá Tiên, em gái của Trần Tây, có vị hôn phu diện mạo tuấn tú là Vương Tăng Biện. Nàng không tin có người nào đẹp hơn vị hôn phu của mình, bèn tò mò tới chiêm ngưỡng nhan sắc của Tử Cao. Sau khi nhìn thấy Hàn Tử Cao, nàng ngày đêm tương tư, đến mức ho ra máu mà chết. Trần Tây vì việc này mà trút giận lên hôn phu của em gái, bắt giết cả gia tộc Vương.
Khi sống cùng Trần Tây, Tử Cao ngày ngày chăm chỉ luyện bắn cung và võ nghệ, dần được xem là kỳ tài. Do lập nhiều công trạng, lại nhiều lần vào sinh ra tử với Trần Tây, Hàn Tử Cao được phong làm tướng quân, trở thành người được Trần Tây tín nhiệm nhất. Tình cảm giữa hai người cũng ngày một thân thiết, bên nhau như hình với bóng. Lên ngôi hoàng đế năm 559, Trần Tây thực hiện lời hứa của mình, sắc phong Hàn Tử Cao làm hoàng hậu. Tuy nhiên, triều thần phản đối khiến Trần Văn Đế không thể lập nam hoàng hậu dù trong lòng luôn coi Hàn Tử Cao là hoàng hậu duy nhất.
Trước khi Trần Văn Đế băng hà năm 566, vua không cho ai vào chăm sóc ngoài Hàn Tử Cao. Những ngày cuối cùng nằm trên giường bệnh đều một mình Hàn Tử Cao túc trực hầu thuốc, không rời nửa bước. Trần Văn Đế, tức Trần Tây là vị vua thứ hai của triều Trần vào thời Nam Bắc triều (420-589), tại vị 7 năm, niên hiệu là Thiên Hạ. Sau khi Trần Văn Đế qua đời, em trai vua là Trần Tu ý đồ soán ngôi, gán tội mưu phản xử chết Hàn Tử Cao.
Hai con tỳ hưu ở khu vực được cho là mộ của Trần Văn Đế và Hàn Tử Cao. Ảnh:
Năm 2013, các nhà khảo cổ Trung Quốc phát hiện hai ngôi mộ dành cho nam giới rất lớn nằm cạnh nhau tại thành phố Nam Kinh, tỉnh Giang Tô. Hai ngôi mộ dài 16 mét, rộng khoảng 7 mét, một bên hình bầu dục, một bên hình chữ nhật. Điều đặc biệt là giữa hai mộ có một đường thông nhau và có hai con tỳ hưu đực. Nhiều nhà khoa học suy đoán đây là mộ của vua Trần Văn Đế và "nam hoàng hậu" Hàn Tử Cao.
Lịch sử Trung Hoa còn có mối tình đồng tính giữa Hán Ai Đế (25 – 1 TCN) và Đồng Hiền (22 – 1 TCN). Sau khi chết đi, Hán Ai Đế cũng cho người xây lăng mộ bên cạnh Đồng Hiền.
