Theo tin từ hãng Reuters, ngày 19-9, phía Mỹ tuyên bố sẽ xây dựng một liên minh chống lại các đe dọa của Iran, sau sự kiện hai nhà máy lọc dầu của Saudi Arabia bị tấn công cuối tuần rồi.
“Chúng tôi ở đây để xây dựng một liên minh nhằm đạt được một giải pháp hòa bình. Đó là nhiệm vụ của tôi, là điều Tổng thống Trump muốn tôi đạt được, và tôi hy vọng Cộng hòa Hồi giáo Iran nhìn theo hướng đó”, Ngoại trưởng Mỹ Mike Pompeo nói với báo chí trước khi rời Abu Dhabi (Các Tiểu vương quốc Ả Rập Thống nhất - UAE) ngày 19-9.
Ngoại trưởng Mỹ Mike Pompeo trao đổi với báo chí tại căn cứ không quân al-Bateen ở Abu Dhabi (UAE) ngày 19-9. Ảnh: REUTERS
Ông Pompeo không cho biết chi tiết về kế hoạch lập liên minh, đồng thời nói rằng Mỹ vẫn muốn có một giải pháp hòa bình cho khủng hoảng ở khu vực.
Ông Pompeo mấy ngày nay bận rộn qua Trung Đông gặp các lãnh đạo Saudi Arabia và UAE bàn phản ứng sau khi hai nhà máy lọc dầu Saudi Arabia bị tấn công mà các nước này cho Iran là thủ phạm.
Mỹ và Saudi Arabia bác tuyên bố nhận trách nhiệm của nhóm phiến quân Houthis ở Yemen, nói hướng tấn công không phải đến từ phía Yemen. Iran bác bỏ mình có liên quan.
Ngày 18-9 ông Pompeo có cuộc gặp với Thái tử Mohammed bin Salman của Saudi Arabia, người lên án cuộc tấn công vào hai nhà máy lọc dầu của nước này là một “phép thử ý định toàn cầu”.
Saudi Arabia ngày 18-9 trưng ra một số lượng thiết bị mà mình cho là phần còn lại của 25 máy bay không người lái và tên lửa Iran đã được sử dụng trong vụ tấn công hai nhà máy lọc dầu của mình, nói đây là bằng chứng cho thấy kẻ tấn công là Iran.
Ông Adel al-Jubeir, Ngoại trưởng Saudi Arabia, ngày 19-9 lên án vụ tấn công là hành động thù địch của Iran và kêu gọi cộng đồng quốc tế cùng thể hiện trách nhiệm, có thái độ cứng rắn với hành động phạm tội của Iran.
Ông Pompeo cho biết sự việc hai nhà máy lọc dầu Saudi Arabia bị tấn công sẽ là một chủ đề chính được bàn đến trong phiên họp Đại hội đồng Liên Hiệp Quốc (LHQ) dự kiến diễn ra cuối tháng này.
Phái bộ Iran tại LHQ xác nhận với Reuters rằng Mỹ đã cấp visa cho phép Tổng thống Iran Hassan Rouhani và Ngoại trưởng Iran Mohammed Javad Zarif đến New York dự phiên họp Đại Hội đồng LHQ. Ông Zarif đã lên đường rời Iran sang New York.
Ngoại trưởng Mỹ Mike Pompeo (giữa) và đại diện đặc biệt Mỹ về Iran Brian Hook (phải) gặp Thái tử Mohammed bin Zayed al-Nahyan của Abu Dhabi (UAE) ngày 19-9. Ảnh: REUTERS
Trong khi ông Pompeo mô tả đề xuất lập liên minh là “một hành động ngoại giao” thì Ngoại trưởng Iran Zarif nói với CNN ngày 19-9 rằng Iran “sẽ không làm ngơ” nếu buộc phải hành động chống lại sự tấn công của Mỹ hay của Saudi Arabia, và điều này sẽ dẫn đến “chiến tranh toàn diện”.
Ông Zarif cáo buộc ông Pompeo cùng với Thái tử Mohammed bin Salman của Saudi Arabia đang cố lôi kéo ông Trump chọn chiến tranh. Iran cảnh cáo ông Trump cẩn thận trước nguy cơ nước Mỹ bị kéo vô một cuộc chiến tranh nữa ở Trung Đông.
Tại Nga, Ngoại trưởng Nga Sergei Lavrov cho rằng các cáo buộc vô căn cứ chống lại Iran trong vụ tấn công này đang đây căng thẳng lên cao, và đề nghị các nước vùng Vịnh cùng đối thoại để tháo ngòi căng thẳng, Interfax đưa tin.
Trước kế hoạch lập liên minh mới này Mỹ cũng đang trong quá trình vận động lập một liên minh an ninh hàng hải toàn cầu sau sự kiện một số tàu dầu bị tấn công ở vùng Vịnh, mà Mỹ cho Iran là thủ phạm. Đến giờ đã có các nước UAE, Saudi Arabia, Anh, Bahrain hứa sẽ gia nhập liên minh này. Iraq nói sẽ không tham gia, và phần lớn các nước châu Âu