Mỹ tái áp đặt trừng phạt, Iran sẽ trả đũa?
Iran đang rất tức giận khi Mỹ tìm cách khởi động cơ chế "tự động nối lại" (snapback) các biện pháp trừng phạt đối với nước này, với cáo buộc Tehran vi phạm một số điều khoản của JCPOA.
Tehran đã tìm kiếm sự ủng hộ từ Trung Quốc và cho tới nay điều đó có vẻ đang đẩy lùi phần nào kế hoạch của Mỹ nhằm tái áp đặt các biện pháp trừng phạt của Liên Hiệp Quốc đối với Iran.
Tuy nhiên, Tehran thừa hiểu rằng kế hoạch của Washington sẽ không dừng lại ở việc khôi phục các biện pháp trừng phạt. Gần đây, Mỹ đã tìm cách can thiệp vào các chuyến hàng xuất khẩu khí đốt từ Iran sang Venezuela và Washington còn có các kế hoạch khác nhằm gây áp lực đối đa lên Tehran.
Theo JPost, phản ứng thông thường của Tehran nhằm đáp trả các hành động đe dọa của Mỹ là tấn công trên biển hoặc trên bộ.
Tuy nhiên, Iran có lực lượng hải quân yếu ớt, trong khi lực lượng lục quân cũng không lấy gì làm mạnh mẽ. Những thứ mà họ có là các nhóm vũ trang ủy nhiệm tại Iraq, Syria, Lebanon và Yemen. Bên cạnh đó là các loại tên lửa đạn đạo/hành trình và các loại máy bay không người lái mà Iran dốc cả núi tiền để đầu tư.
Trên biển, Iran có các xuồng tấn công nhanh do lực lượng Vệ binh Cách mạng Hồi giáo (IRGC) vận hành, cùng các loại tên lửa hành trình mới và một số loại vũ khí khác, như thủy lôi.
Iran đang chuẩn bị một danh sách gồm các lựa chọn, như đã cho thấy trong 2 năm qua, để tiếp tục cho Mỹ thấy rằng họ có thể tấn công vào các mục tiêu có giá trị của Mỹ trong khu vực, cũng như tấn công đồng minh của Washington.
Mỹ muốn kích hoạt “quy trình đảo ngược” nhằm tái áp đặt các lệnh trừng phạt của Liên hợp quốc đối với Iran. Ảnh: USA Today
Mối đe dọa này đã được các báo cáo truyền thông của Iran chỉ ra thông qua tin tức về các loại tên lửa mới, thậm chí là các hình ảnh đồ họa cho thấy tầm bắn của những loại tên lửa và máy bay không người lái Iran.
Chúng ta đã biết những gì cho tới thời điểm hiện tại? Iran tỏ ra hài lòng khi Trung Quốc dường như đang giúp họ ngăn Mỹ khôi phục các biện pháp trừng phạt. Những biện pháp trừng phạt này là một phần trong Thỏa thuận hạt nhân Iran 2015.
Hãng thông tấn Press TV của Iran hôm 21/8 đã ca ngợi sự ủng hộ của Bắc Kinh đối với Tehran. Iran đang tìm kiếm một thỏa thuận kinh tế lâu dài với Bắc Kinh trong khi chính quyền Tổng thống Trump đã công khai chỉ trích Trung Quốc vào năm ngoái vì đại dịch COVID-19, và giữa hai nước còn bùng nổ chiến tranh thương mại.
Iran đang cảm thấy nhẹ nhõm phần nào vì nước này đã tìm ra được một đồng minh mà tới cuối cùng sẽ đứng lên chống lại Washington. Mặc dù vậy, trong khi chờ đợi, Tehran sẽ xem xét cơ chế phản ứng của mình.
Hai lựa chọn dành cho Tehran
Hiện Iran có 2 lựa chọn. Lựa chọn đầu tiên dành cho Tướng Email Ghaani – người đang giữ cương vị chỉ huy lực lượng Quds IRGC thay cho Tướng Qasem Soleimani [thiệt mạng trong cuộc tấn công của UAV Mỹ hồi đầu năm nay] – để phát động tấn công vào Mỹ và đồng minh thông qua các lực lượng ủy nhiệm của Iran.
Các lực lượng vũ trang thân Iran đã nã rocket vào đại sứ quán Mỹ, lực lượng Mỹ gần sân bay Baghdad và lực lượng Mỹ tại Doanh trại Taji gần như hàng ngày.
Iran còn có thể phát động thêm nhiều cuộc tấn công rocket vào các đoàn xe tiếp tế của Mỹ. Trong 6 tháng qua, nước này đã tiến hành khoảng 30 cuộc tấn công rocket và khoảng 6 cuộc trong số này nhằm vào các đoàn xe tiếp tế.
Iran có thể lợi dụng Houthis để phát động thêm nhiều cuộc tấn công vào Riyadh nhưng Saudi Arabia đã chuẩn bị kỹ lưỡng cho điều này.
Tehran cũng nhận thức được rằng, Bộ chỉ huy miền trung của Mỹ sẽ trả đũa nếu lực lượng Mỹ tại Iraq có thương vong. Trước đó, Mỹ đã tiến hành các đợt không kích vào tháng 12 năm ngoái và tháng 3 năm nay nhằm vào một số nhóm vũ trang cho Iran hậu thuẫn. Đây là điều mà Tehran phải cân nhắc tới.
Iran cũng có thể tìm cách quấy rối lực lượng Mỹ ở thung lũng Euphrates hoặc căn cứ Tanf gần Jordan nhưng họ thừa hiểu rằng mình sẽ bị trả đũa nếu hành động quá lộ liễu.
Lựa chọn thứ hai dành cho Iran là hành động trên biển. Iran đã rất giận dữ khi UAE và Israel đã đi đến thỏa thuận bình thường hóa quan hệ. Một số thành viên trong Quốc hội Iran muốn có hành động cứng rắn với UAE, trong khi số khác muốn dừng ở mức độ cảnh báo.
Iran biết rằng Mỹ đang bố trí các máy bay không người lái và tiêm kích tàng hình F-35 tại căn cứ Al-Dhafra ở UAE. Iran cũng theo sát các hoạt động tàu thuyền tại Khor Fakkan và Fujairah - các cảng của UAE tại Vịnh Oman. Tehran từng phát động tấn công vào những nơi này trước đây.
Ngày 12/5, lực lượng người nhái Iran bị cáo buộc làm hưu hại 4 tàu thương mại ngoài khơi Fujairah. Trong số này có 2 tàu của Saudi, 1 tàu của Na Uy và 1 tàu của UAE.
Một tháng sau, Tehran phát động tấn công lần nữa nhằm vào 2 tàu ngoài khơi bờ biển Iran. Kokuka Courageous – con tàu của Nhật – đã bị tấn công trong lúc Thủ tướng Nhật Bản đang có mặt tại Iran, tàu Front Altair của Na Uy cũng bị hư hại.
Hình ảnh này được phía Mỹ công bố cho thấy, các lính biệt kích Iran từ trực thăng ập xuống tàu chở dầu MV Wila ở Vịnh Oman. Ảnh: Military Times
Gần đây nhất, Iran đã sử dụng trực thăng để đổ quân lên tàu chở dầu MV Wila ngời khơi Iran. Động thái này diễn ra sau khi Mỹ chặn 4 tàu chở dầu chở đầy khí đốt của Iran tới Venezuela và tịch thu số khí đốt này theo mệnh lệnh của tòa án Hoa Kỳ. Ngày 20/8, Iran đã có hành động tương tự với một tàu khác của UAE.
Theo JPost, có thể thấy rõ phương thức của Iran, đó là họ sẽ sử dụng trực thăng, xuồng tấn công nhanh hoặc thủy lôi để quấy rối tàu thuyền. Tehran giám sát máy bay có/không có người lái của Mỹ khi chúng rời khỏi căn cứ, cũng như giám sát các hoạt động của hải quân Mỹ.
Bên cạnh đó, Tehran còn phô trường hệ thống phòng không Khordad và các loại tên lửa hành trình mới dọc vịnh Ba Tư và vịnh Oman. Iran biết rằng họ có thể tấn công bất cứ thời điểm nào được lựa chọn. Chỉ có một điều băn khoăn là liệu Mỹ có hành động để ngăn chặn Iran như những gì từng làm ở Iraq hay không.
Trước đó, Saudi Arabia, đồng minh của Mỹ, đã không hành động để ngăn chặn Iran sau vụ tấn công vào nhà máy lọc dầu tại Abqaiq.