Căng thẳng giữa Mỹ và Iran đã tăng cao từ ngày 3/1, sau khi tổng thống Mỹ Donald Trump ra lệnh không kích một sân bay ở Baghdad, Iraq, giết chết tướng Qasem Soleimani - tư lệnh lực lượng tinh nhuệ Quds thuộc Vệ binh cách mạng Hồi giáo (IRGC).
Tổng thống Trump ngày 4/1 đe dọa "52 địa điểm mục tiêu" quan trọng với Iran đã được Mỹ đưa vào tầm ngắm nếu Tehran tấn công công dân và tài sản Mỹ, trong khi Iran tuyên bố đã đặt khoảng 35 mục tiêu của Mỹ tại khu vực Trung Đông vào phạm vi tấn công.
Đề cập diễn biến nghiêm trọng trong tình hình Trung Đông, phát ngôn viên Bộ ngoại giao Trung Quốc Cảnh Sảng chỉ trích Mỹ trong cuộc họp báo chiều nay, 6/1:
"Chính trị cường quyền là điều không được ủng hộ, không thể tiếp diễn. Hành vi quân sự mạo hiểm của Mỹ ngày hôm trước (chỉ vụ ám sát tướng Soleimani-PV) đã đi ngược lại các chuẩn mực cơ bản trong quan hệ quốc tế, làm trầm trọng tình hình căng thẳng và biến động ở khu vực," ông Cảnh nói.
"Phía Trung Quốc luôn luôn phản đối sử dụng vũ lực trong quan hệ quốc tế. Biện pháp quân sự không phải là lối thoát, giải pháp gây sức ép tối đa cũng không thể thực hiện được."
Theo ông Cảnh, Trung Quốc kêu gọi các bên "tuân thủ chặt chẽ tôn chỉ và nguyên tắc của Hiến chương Liên hợp quốc, cùng với các quy tắc cơ bản của quan hệ quốc tế, tôn trọng độc lập chủ quyền và toàn vẹn lãnh thổ của các nước".
"Chúng tôi thúc giục Mỹ không lạm dụng quyền lực, kêu gọi các bên duy trì kiềm chế, tránh làm tình hình leo thang, và nhanh chóng trở lại quỹ đạo đối thoại hiệp thương, thúc đẩy hạ nhiệt căng thẳng."
Trong động thái phản ứng bước đầu trước cái chết của tướng Soleimani, ngày 5/1, Iran tuyên bố tiếp tục giảm bớt các cam kết đối với thỏa thuận hạt nhân ký năm 2015 với nhóm P5+1, song vẫn tiếp tục hợp tác với Cơ quan Năng lượng Nguyên tử Quốc tế (IAEA).
Khu vực Vùng Xanh ở thủ đô Baghdad của Iraq - nơi đặt trụ sở của các đại sứ quán nước ngoài, bao gồm cả Mỹ - đã trở thành mục tiêu tấn công rocket của các nhóm vũ trang sau sự kiện ngày 3/1.
Hôm 4/1, ít nhất 2 rocket đã được bắn vào địa điểm nằm không xa cơ quan ngoại giao của Mỹ. Đạn cối cũng rơi xuống một quận lân cận trong thành phố, làm 5 người bị thương. Cùng ngày, căn cứ quân sự có lính Mỹ đồn trú ở phía Bắc Baghdad cũng bị công kích nhưng không có thương vong nào.
Trước đó vào ngày 3/1, vài giờ sau thông tin về vụ không kích làm chết tướng Iran, Ủy viên Bộ chính trị Trung Quốc, chủ nhiệm Văn phòng Ủy ban công tác đối ngoại trung ương đảng Cộng sản Trung Quốc ông Dương Khiết Trì đã điện đàm với ngoại trưởng Mỹ Mike Pompeo. Trong cuộc trao đổi, ông Dương kêu gọi các bên, "đặc biệt là Mỹ, cần kiềm chế, nhanh chóng trở lại quỹ đạo giải quyết vấn đề bằng đối thoại, thúc đẩy tình hình căng thẳng hạ nhiệt".