Mỹ ưu tiên chuyển giao Patriot cho Ukraine, đàm phán để xin thêm từ Israel
Financial Times (FT) cho biết, Mỹ, Israel và Ukraine đang đàm phán để cung cấp cho Kiev tối đa 8 hệ thống phòng không Patriot (còn được mệnh danh là "lá chắn thép") nhằm kỳ vọng cải thiện đáng kể khả năng chống lại các cuộc không kích của Nga. Mặc dù chưa hoàn thiện, nhưng thỏa thuận này có thể bao gồm việc các hệ thống Patriot sẽ được gửi từ Israel đến Mỹ, sau đó chuyển đến Ukraine.
FT dẫn 5 nguồn thạo tin cho hay, thỏa thuận có thể đánh dấu sự thay đổi trong quan hệ của Israel với Moscow.
Vào tháng 4 năm nay, Israel đã cho 8 hệ thống Patriot có tuổi thọ hơn 30 năm "nghỉ hưu" và thay thế chúng bằng các hệ thống tiên tiến hơn. Nếu thỏa thuận giữa Israel với Mỹ và Ukraine thành hiện thực, việc chuyển giao sẽ đánh dấu một bước thay đổi trong khả năng phòng thủ của Ukraine.
Ukraine hiện có ít nhất 4 hệ thống Patriot, do cả Mỹ và Đức cung cấp. Ukraine thường xuyên yêu cầu các đồng minh phương Tây cũng cấp cho nước này các hệ thống phòng không, đặc biệt là hệ thống Patriot do Mỹ sản xuất.
Tuần trước, Mỹ tuyên bố tạm dừng chuyển giao tên lửa đánh chặn Patriot cho các quốc gia khác để ưu tiên cung cấp cho Ukraine.
Việc chuyển giao hệ thống Patriot của Israel cho Ukraine có thể cải thiện đáng kể khả năng phòng thủ của Kiev. Ảnh: Getty
Bước ngoặt trong quan hệ Israel - Nga
Israel vẫn thận trọng trong mối quan hệ với Nga do ảnh hưởng của Moscow tại Syria - nơi không quân Israel thường xuyên phải hành động chống lại lực lượng ủy nhiệm của Syria.
Tuy nhiên, FT cho rằng các quan chức Mỹ đã tìm cách thuyết phục được chính phủ của Thủ tướng Israel Benjamin Netanyahu rằng mối quan hệ ngày càng chặt chẽ giữa Nga và Iran, đặc biệt là trong lĩnh vực hợp tác quân sự, là mối quan ngại cấp bách hơn.
Trong khi việc chuyển giao cả 8 hệ thống Patriot đang được thảo luận, 4 nguồn tin cho biết, có thể không phải tất cả các hệ thống này sẽ được gửi tới Ukraine.
3 trong số những người nắm rõ các cuộc thảo luận cho biết, Ngoại trưởng Ukraine Dmytro Kuleba đã có cuộc hội đàm về vấn đề này với người đồng cấp Mỹ Antony Blinken trong những tuần gần đây.
"Ukraine tiếp tục hợp tác với nhiều nước trên thế giới để có thêm các hệ thống Patriot”, ông Kuleba nói với Financial Times, mặc dù ông không xác nhận các cuộc đàm phán. “Chúng tôi một lần nữa kêu gọi tất cả các quốc gia có hệ thống như vậy hãy cung cấp chúng cho Ukraine”, ông nói thêm.
Một tòa nhà dân cư bị phá hủy ở thị trấn Toretsk, Ukraine. Ảnh: Getty
FT cho hay, Ukraine đang phải vật lộn để chống lại các cuộc tấn công bằng tên lửa và ném bom của Nga làm tê liệt cơ sở hạ tầng của nước này. Chiến dịch không kích tầm xa mới và dữ dội nhất của Nga đã leo thang từ tháng 3 năm nay.
Mẫu Patriot M901 PAC-2 của Israel dự kiến gửi cho Ukraine là loại cũ hơn hệ thống Patriot hiện có ở Kiev. Tuy nhiên, các nhà phân tích cho biết tên, lửa đánh chặn cũ của Israel có tầm bắn xa hơn và đầu đạn lớn, phù hợp để đánh chặn các máy bay chiến đấu của Nga đang thả bom lượn có sức tàn phá lớn xuống các thành phố và các vị trí quân sự của Ukraine từ xa.
Nghiên cứu viên cấp cao tại Viện nghiên cứu Dịch vụ Hoàng gia ở London Justin Bronk đánh giá: "PAC-2 thực sự hữu ích hơn PAC-3 trong các cuộc đánh chặn tầm xa chống lại máy bay, vì vậy chúng chắc chắn sẽ hữu ích ở Ukraine".
Các cựu quan chức và nhà phân tích dự đoán, các hệ thống của Israel rất có thể sẽ dược bán lại cho Mỹ, sau đó Mỹ sẽ gửi chúng đến Ukraine. Nhưng họ cũng cho biết thêm rằng không biết liệu Israel có sẵn sàng bày tỏ rõ thái độ với Nga hay không.
Israel trước đây đã từ chối yêu cầu của Ukraine về việc chuyển giao các hệ thống phòng không, Tel Aviv cũng có thỏa thuận với Nga cho phép máy bay phản lực của Israel tiếp cận không phận Syria.