Reuters dẫn lời 2 quan chức Mỹ giấu tên cho biết, khu trục hạm tên lửa dẫn đường Higgins và tuần dương hạm tên lửa dẫn đường Antietam đã tiến hành các hoạt động tự do hàng hải qua vùng biển trong phạm vi 12 hải lý xung quanh các đảo Cây, Linh Côn, Tri Tôn và Phú Lâm thuộc quần đảo Hoàng Sa của Việt Nam.
Chuyến thực thi tự do hàng hải diễn ra chỉ vài ngày sau khi Mỹ rút lời mời Trung Quốc tham dự cuộc tập trận hải quân Vành đai Thái Bình Dương (RIMPAC).
RIMPAC là cuộc tập trận hàng hải quốc tế lớn nhất thế giới, được tổ chức 2 năm 1 lần ở Hawaii vào tháng 6 và tháng 7.
Trung Quốc trước đây từng tham dự RIMPAC. Tuy nhiên, năm nay Lầu Năm Góc rút lại lời mời với Trung Quốc để phản ứng lại những hành vi quân sự hóa Biển Đông của Bắc Kinh.
Tuần trước, Trung Quốc cho máy bay ném bom diễn tập trên quần đảo Hoàng Sa của Việt Nam. Ngày 21.5, người phát ngôn Bộ Ngoại giao Việt Nam Lê Thị Thu Hằng tuyên bố: "Việc Trung Quốc cho máy bay ném bom tiến hành các hoạt động diễn tập cất, hạ cánh trên quần đảo Hoàng Sa của Việt Nam đã vi phạm nghiêm trọng chủ quyền Việt Nam đối với quần đảo này, đi ngược lại Thỏa thuận về những nguyên tắc cơ bản chỉ đạo giải quyết vấn đề trên biển Việt Nam - Trung Quốc".
"Việt Nam yêu cầu Trung Quốc chấm dứt ngay các hành động nêu trên, không được tiến hành quân sự hóa, nghiêm túc tôn trọng chủ quyền của Việt Nam đối với quần đảo Hoàng Sa, tuân thủ nghiêm túc Thỏa thuận những nguyên tắc cơ bản chỉ đạo giải quyết vấn đề trên biển Việt Nam - Trung Quốc, Tuyên bố ứng xử của các bên ở Biển Đông giữa ASEAN và Trung Quốc (DOC), tạo bầu không khí thuận lợi cho việc duy trì môi trường hòa bình, ổn định và hợp tác trong khu vực" - người phát ngôn Lê Thị Thu Hằng nhấn mạnh.
Trước đó, Bộ Quốc phòng Mỹ cũng đã cảnh báo những hành vi gây mất ổn định trong khu vực, sau khi Trung Quốc cho máy bay ném bom diễn tập ở Hoàng Sa. Reuters dẫn lời phát ngôn viên Lầu Năm Góc Christopher Logan cho rằng Trung Quốc đang tiếp tục " quân sự hóa Biển Đông ", và các hành động đó "chỉ làm căng thẳng gia tăng và gây bất ổn định trong khu vực".