Báo chí Thổ Nhĩ Kỳ vừa đưa tin, các chiến đấu cơ F-16 của nước này hôm qua (25/11) đã thực hiện các chuyến bay trên bầu trời thủ đô Ankara để thử nghiệm hệ thống phòng không S-400 mới.
Trước đó, hồi cuối tuần, một quan chức cấp cao của Bộ Ngoại giao Mỹ vừa ra một tuyên bố không khác gì tối hậu thư, theo đó yêu cầu Thổ Nhĩ Kỳ phải “hủy bỏ” các hệ thống tên lửa phòng không S-400 mà nước này mua của Nga nếu muốn thoát ra khỏi cuộc đối đầu với Washington.
Ngay lập tức sau đó, văn phòng người đứng đầu khu vực thủ đô Ankara đã ra thông báo cho biết, lực lượng chiến đấu cơ F-16 cùng một số máy bay khác của Thổ Nhĩ Kỳ sẽ tiến hành các chuyến bay tầm thấp và tầm cao ở bầu trời Ankara trong hai ngày thứ Hai (25/11) và thứ Ba (26/11) để thử nghiệm các hệ thống phòng thủ tên lửa tối tân S-400 mà họ vừa được Nga bàn giao cách đây vài tháng.
Các nguồn tin báo chí cũng cho biết, Thổ Nhĩ Kỳ đã bắt đầu thực hiện các chuyến bay để thử nghiệm hệ thống radar của tên lửa S-400. Ankara đã chính thức được bàn giao các tên lửa S-400 đầu tiên từ hồi tháng Bảy nhưng các hệ thống vũ khí này chưa được đưa vào hoạt động chính thức.
Động thái của Thổ Nhĩ Kỳ chắc chắn sẽ khiến Mỹ không khỏi choáng váng và tức giận. Rõ ràng, Ankara đã thể hiện một lập trường cứng rắn và đầy thách thức trước những lời cảnh báo, đe dọa liên tiếp từ đồng minh Mỹ.
Ankara và Washington đang đối đầu nhau gay gắt về việc Thổ Nhĩ Kỳ mua tên lửa S-400 của Nga. Washington giải thích rằng S-400 không tương thích với các hệ thống phòng thủ của NATO và gây ra mối đe dọa với các chiến đấu cơ tàng hình F-35 của Mỹ.
Tổng thống Trump hồi tuần trước đã đón tiếp người đồng cấp Thổ Nhĩ Kỳ Tayyip Erdogan ở Nhà Trắng và hai nhà lãnh đạo này đã bàn về vấn đề S-400. Ông Trump miêu tả cuộc gặp giữa hai nhà lãnh đạo Nga và Thổ Nhĩ Kỳ là “tuyệt vời”. Tuy nhiên, không rõ liệu hai nước thành viên NATO có đạt được bất kỳ bước đột phá nào trong việc tháo gỡ cuộc khủng hoảng mang tên S-400. Sau cuộc gặp này, giới chức Mỹ đã liên tiếp ra tối hậu thư buộc Thổ Nhĩ Kỳ phải hủy bỏ hệ thống S-400.
Việc Mỹ khăng khăng đòi đồng minh Thổ Nhĩ Kỳ hủy bỏ các tên lửa S-400 khiến Nga không tránh khỏi cảm giác tức giận và lo lắng. Moscow đang ở trong trạng thái “đứng ngồi không yên” bởi lo lắng viễn cảnh Ankara có thể không chịu nổi áp lực của Washington mà chấp nhận hủy bỏ tên lửa S-400 mua được của Nga và cắt đứt hợp đồng chưa hoàn tất giữa hai nước. Tuy nhiên, đến thời điểm này, Ankara cho thấy, họ vẫn kiên trì với lập trường không đầu hàng trước áp lực của Mỹ trong vấn đề S-400.
Sau khi Thổ Nhĩ Kỳ đón nhận các hệ thống S-400 đầu tiên, Mỹ đã tạm loại Thổ Nhĩ Kỳ ra khỏi chương trình phát triển chiến đấu cơ tàng hình F-35 để trả đũa Ankara. Washington cũng liên tục cảnh báo sẽ tung ra các biện pháp trừng phạt nhằm vào Thổ Nhĩ Kỳ vì hợp đồng S-400 nhưng đến nay chưa có biện pháp trừng phạt nào được tung ra.
Sau khi Nga và Thổ Nhĩ Kỳ ký hợp đồng S-400, Mỹ và các đồng minh phương Tây không giấu nổi sự lo lắng và đã tìm mọi cách để phá hợp đồng này.
Giới chức NATO và Mỹ tin rằng, nếu hợp đồng S-400 giữa Moscow và Ankara thành công thì đây sẽ là cơ hội mở đường cho Nga tiếp cận, tìm hiểu về các thiết bị chiến tranh của phương Tây, đặc biệt là các chiến đấu cơ F-35.
Việc Ankara theo đuổi S-400 của Nga đã trở thành một trong những nguyên nhân chính gây ra mối quan hệ chia rẽ và mâu thuẫn sâu sắc giữa Thổ Nhĩ Kỳ với Mỹ. Giới chức Mỹ liên tục đe dọa và cảnh cáo Ankara về hậu quả nếu cứ nhất quyết mua S-400 của Nga.