Trong chuyến thăm một ngày tới Manila và gặp gỡ Bộ trưởng Quốc phòng Philippines Delfin Lorenzan, ông Esper đã tiến hành thảo luận về các phương thức tăng cường quan hệ hợp tác giữa hai bên cũng như mở rộng mối quan hệ liên minh quân sự Mỹ - Philippines tồn tại suốt hàng thập niên qua.
“Mỹ sẽ tiếp tục hỗ trợ và giúp hiện đại hóa các lực lượng vũ trang Philippines cũng như cải thiện năng lực hàng hải”, AP dẫn lời Bộ trưởng Esper phát biểu trong cuộc họp báo sau cuộc gặp với người đồng cấp Philippines.
“Chúng tôi sẽ tổ chức huấn luyện tuần tra hàng hải và tuần tra trên không chung trong tương lai nhằm cải thiện khả năng tương tác và thể hiện những cam kết của chúng tôi trong việc duy trì những quy định và trật tự quốc tế lâu dài”, ông Esper nói thêm.
Ông Esper cũng nhấn mạnh, Mỹ sẽ tiếp tục tiến hành các hoạt động nhằm đảm bảo tự do hàng hải trên Biển Đông bất chấp lời cảnh báo ngăn cản từ phía Trung Quốc. Theo ông Esper, hoạt động tuần tra của Mỹ là động thái gửi đi tín hiệu rõ ràng đối với tất cả các quốc gia về việc cần phải tuân thủ luật pháp quốc tế.
Lâu nay, Bắc Kinh đơn phương tuyên bố chủ quyền trên phần lớn diện tích Biển Đông thông qua cái gọi là bản đồ “đường chín đoạn”. Thậm chí, trong những năm gần đây, Trung Quốc không ngừng cải tạo, xây dựng các hòn đảo nhân tạo và tiến hành quân sự hóa trái phép trên các thực thể này để bảo vệ những tuyên bố chủ quyền phi lý ở Biển Đông.
Dù không có tuyên bố chủ quyền ở Biển Đông , nhưng Nhật Bản và Mỹ nhiều lần lên tiếng khẳng định duy trì “khu vực Ấn Độ - Thái Bình Dương mở cửa và tự do”. Mỹ còn thường xuyên điều động tàu thuyền tới Biển Đông để tiến hành tuần tra đảm bảo tự do hàng hải trên tuyến đường biển chiến lược.
Về phần mình, Trung Quốc đã nhiều lần lên tiếng cảnh báo Mỹ đồng thời yêu cầu Washington tránh can thiệp vào cái mà Bắc Kinh gọi là “tranh chấp của các nước châu Á”.
Tuy nhiên, ông Esper cho biết, Mỹ đã tiến hành các hoạt động đảm bảo tự do hàng hải trong năm 2018 còn nhiều hơn so với 20 năm trước.
“Một điều rõ ràng, chúng tôi không chỉ muốn gửi đi thông điệp phản đối Trung Quốc mà còn muốn nhấn mạnh rằng chúng tôi sẽ bảo vệ các quy định và luật pháp quốc tế. Chúng tôi cho rằng, Trung Quốc cũng nên tuân thủ những quy tắc này. Hành động tập thể là cách tốt nhất để truyền tải thông điệp và đưa Trung Quốc đi theo con đường đúng đắn”, ông Esper nói.
Tại Hội nghị Bộ trưởng Quốc Phòng ASEAN mở rộng diễn ra ở Thái Lan, Bộ trưởng Mỹ Esper cho hay, phần lớn các nước tham dự hội nghị bày tỏ “đặc biệt quan ngại về những tuyên bố chủ quyền phi lý của Trung Quốc” cũng như hành động không tuân thủ các quy định và luật pháp quốc tế từ phía Bắc Kinh.
Cũng tại Bangkok, Bộ trưởng Esper đã có cuộc họp ngắn với Bộ trưởng Quốc phòng Trung Quốc Ngụy Phượng Hòa vào ngày 18/11.
Theo CNN, tại Bắc Kinh, phát ngôn viên Bộ Quốc phòng Trung Quốc Wu Qian cho biết, Bộ trưởng Quốc phòng Trung Quốc Ngụy Phượng Hòa và Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ Mark Esper đã tiến hành trao đổi hàng loạt vấn đề nóng bao gồm các cuộc biểu tình ở Hong Kong và tình hình Biển Đông .
Theo ông Wu, Bộ trưởng Ngụy đã nói với ông Esper rằng Washington cần phải “dừng phô cơ bắp” trên Biển Đông.