Theo ông Farley, "chất lượng chế tạo hoặc bảo dưỡng kém" đã khiến Hải quân Nga gặp khó khăn trong việc duy trì hoạt động của tàu Kuznetsov.
Đề cập tới những đợt sửa chữa kéo dài của tàu Kuznetsov, cũng như 2 vụ tai nạn liên quan tới tiêm kích hạm trên tàu trong quá trình thực hiện nhiệm vụ tại Syria, ông Farley đánh giá rằng "Nga có vẻ sẽ cần đầu tư nhiều hơn những gì đang dự kiến hiện nay" để đưa Kuznetsov lên tới chuẩn như các tàu sân bay "anh em" của nó ở Trung Quốc.
"Nạn nhân" của những thành kiến
Sau bài viết của ông Farley, hãng tin Sputnik đã có cuộc trao đổi với chuyên gia quân sự Nga Vasily Kashin để làm rõ vấn đề: Liệu tàu Kuznetsov có thực sự tệ hại như ông Farley đã đề cập hay không?
"Không hề!" - ông Kashin khẳng định. Theo vị chuyên gia, "tiếng xấu" về tàu Kuznetsov phần lớn xuất phát từ những nhận định tiêu cực về con tàu này ngay tại chính nước Nga.
"Theo nhiều cách, tàu Kuznetsov đã trở thành 'nạn nhân' của những thành kiến đối với hạm đội tàu mặt nước của Nga nói chung", ông Kashin giải thích, "Tại Nga hiện có nhiều chuyên gia cho rằng Moskva không nên đầu tư quá nhiều vào hạm đội tàu mặt nước do đặc trưng địa-chính trị. Đối với họ, tàu Kuznetsov là một mục tiêu hoàn hảo để đem ra chỉ trích".
Còn các học giả phương Tây, theo ông Kashin, lại thường xuyên bày tỏ thái độ tiêu cực đối với nước Nga và lực lượng vũ trang Nga nói chung.
"Trong tình trạng thù địch như hiện nay, bất cứ thiếu sót nào cũng luôn được thổi không lên tới những mức độ không tưởng tượng nổi" - ông Kashin nói.
Cảnh tàu kéo vất vả vượt sóng lớn đến lai dắt tàu sân bay Admiral Kuznetsov
Sự thật là...
Theo vị chuyên gia, trên thực tế, tàu Kuznetsov đã chứng tỏ được nó là một con tàu hữu dụng, "cho phép Nga xây dựng được một đội ngũ phi công trên hạm trong điều kiện khó khăn những năm 1990 và đầu những năm 2000".
Bên cạnh đó, Kuznetsov còn mang lại lợi ích kinh tế, khi giúp Nga tích lũy những kinh nghiệm vận hành cần thiết để từ đó chế tạo và xuất khẩu các thiết bị dùng cho tàu sân bay sang các nước khác.
"Trong những năm 2000 và đầu những năm 2010, trên cơ sở tàu sân bay Admiral Gorshkov của Liên Xô, Nga đã hoàn thiện tàu Vikramaditya cho Hải quân Ấn Độ", ông Kashin nói, "Chỉ với con tàu này, Nga đã thu về hơn 5 tỷ USD.
Sau đó, người Ấn còn đặt mua các tiêm kích hạm MiG-29K và MiG-29KUB, cũng như các dịch vụ và thiết bị cần thiết từ Nga để tự đóng tàu sân bay nội địa".
Ông Kashin thừa nhận tàu Kuznetsov không phù hợp với các chiến dịch can thiệp liên tục, kéo dài trên toàn cầu như các tàu sân bay phương Tây. Tuy nhiên, đó là do "nó được chế tạo theo học thuyết quân sự khác. Nhiệm vụ của tàu Kuznetsov là phòng thủ các khu vực mà tàu ngầm hạt nhân mang tên lửa tuần tra, và ngăn chặn các cuộc tấn công phủ đầu nhằm vào chúng.
Ở vai trò ấy, về cơ bản, Kuznetsov là một thành phần trong lực lượng hạt nhân trên biển của Liên Xô, nó có thể mang các tiêm kích hạng nặng Su-33, trong khi được trang bị các hệ thống phòng không mạnh mẽ, cùng 12 tên lửa hành trình Granit có tầm bắn 550km.
Với những vũ khí này, đối thủ của Nga sẽ rất khó khăn để xuyên phá được vào khu vực mà tàu Kuznetsov đang bảo vệ".
Ngoài ra, theo ông Kashin, kinh nghiệm trong chiến dịch tại Syria đã cho thấy, nếu được trang bị các máy bay chiến đấu mới/hiện địa hóa, tàu Kuznetsov hoàn toàn có thể được triển khai cho các hoạt động tương tự như chiến dịch "viễn dương" phổ biến trong học thuyết tàu sân bay của phương Tây.
"Hiện nay, tàu Kuznetsov có khả năng tiến hành các cuộc tấn công chính xác bằng cả đạn thông thường và đạn dẫn đường, trung tâm chỉ huy trên tàu có thể điều phố việc sử dụng những vũ khí này ở mức độ cao" - ông Kashin cho hay.
Tiêm kích Su-33 cất cánh từ tàu sân bay Kuznetsov. Ảnh: Sputnik
Đề cập tới vụ thiệt hại 2 tiêm kích MiG-29K và Su-33 trong chiến dịch tại Syria, ông Kashin nhận định việc này có vẻ liên quan tới sự thiếu kinh nghiệm của thủy thủ đoàn, chứ không phải do tính năng kỹ thuật của tàu Kuznetsov.
Song, theo ông Kashin, "điều này không có gì đáng ngạc nhiên, bởi đây là nhiệm vụ thực chiến đầu tiên mà tàu sân bay Nga đảm nhiệm".
Cuối cùng, vị chuyên gia cho rằng khá kỳ quặc khi xếp Kuznetsov vào danh sách các tàu sân bay tệ nhất thế giới, bởi có nhiều tàu sân bay còn "khét tiếng hơn" Kuznetsov trong lịch sử (như tàu Chakri Naruebet của Hải quân Thái Lan) hoặc cũng gặp phải các vấn đề tượng tự như Kuznetsov nhưng với mức giá "chát" hơn nhiều (như tàu Charles de Gualle của Pháp).
"Mặc dù có một vài thiếu sót trong thiết kế nhưng Kuznetsov vẫn là một con tàu hữu dụng và hiệu quả nếu xét trên khía cạnh tác chiến.
Hải quân Nga rất tự hào về con tàu này và nỗ lực anh hùng của những người đã cố gắng duy trì nó trong giai đoạn kinh tế khó khăn những năm 1990" - ông Kashin kết luận.
Tàu Kuznetsov đã tham gia vào chiến dịch quân sự của Nga tại Syria để hỗ trợ công cuộc chống lại các phần tử khủng bố. Hiện diện ngoài khơi Syria vào tháng 11/2016, lực lượng không quân trên tàu sân bay Kuznetsov đã tiến hành các đợt không kích nhằm vào mục tiêu IS và al-Nusra tại các tỉnh Idlib và Homs.
Tàu Kuznetsov hoàn thành nhiệm vụ vào tháng 1/2017 và trở về nước để trải qua quá trình hiện đại hóa. Dự kiến sau khi nâng cấp hoàn tất, tuổi thọ hoạt động của tàu Kuznetsov sẽ được kéo dài thêm 25 năm.
Tàu sân bay Đô Đốc Admiral Kuznetsov tham chiến tại Syria