Nghiên cứu được đưa ra gần như cùng lúc với báo cáo hôm 13-9 về ca tử vong thứ hai do đậu mùa khỉ tại nước này, xảy ra ở một bệnh nhân nam từ Los Angeles bị suy giảm miễn dịch nặng.
Tuy nhiên 2 ca lâm sàng CDC vừa công bố cho thấy căn bệnh này vẫn có thể cực kỳ nghiêm trọng ở bệnh nhân trẻ, khỏe. Đó là 2 nam bệnh nhân ở độ tuổi 30, hoàn toàn khỏe mạnh, bỗng dưng bị viêm não tủy sau khi nhiễm virus, kéo theo một loạt triệu chứng nặng do hệ thần kinh bị rối loạn.
Logo trên trụ sở của CDC - Ảnh: CDC
Theo bài công bố trên website chính thức của CDC, trường hợp đầu tiên xảy ra ở một nam giới đồng tính được cho là có hệ miễn dịch khỏe mạnh, 30 tuổi, ở Colorado, được gọi ẩn danh là "bệnh nhân A", chưa từng chủng ngừa.
Vào tháng 7, A bị sốt nặng, ớn lạnh và khó chịu. Ba ngày sau ban dạng mụn nước, ngứa, bắt đầu xuất hiện trên mặt, lan ra tứ chi và bìu trong nhiều ngày tiếp theo. Chín ngày sau A bị yếu dần và tê liệt cả chi trên và dưới bên trái, bí tiểu, xuất hiện nhiều đợt cương dương dai dẳng gây đau đớn và phải nhập viện.
Bệnh nhân dương tính với đậu mùa khỉ và kết quả chụp cộng hưởng từ (MRI) cho thấy các tổn thương ở não và tủy sống. Anh được điều trị bằng tecovirimat (thuốc kháng virus), nhiều loại thuốc kháng viêm và kháng sinh khác. Sau 2 tuần, bệnh nhân cải thiện nhiều nhưng vẫn bị yếu chân trái. Anh được xuất viện sau 3 tuần khi sang thương da đã lành nhưng phải sử dụng thiết bị hỗ trợ khi đi bộ trong 1 tháng sau đó.
Bệnh nhân thứ hai - "Bệnh nhân B" - cũng ở độ tuổi 30 và khỏe mạnh, từ Washington D.C., nhập viện vì các triệu chứng như sốt, đau cơ nghiêm trọng, sau đó là mụn nước lan tỏa trên mặt, tứ chi và vùng xung quanh hậu môn.
Năm ngày sau khi triệu chứng khởi phát, B bắt đầu mất tự chủ đại - tiểu tiện, yếu liệt dần 2 chi dưới và phải nhập viện. Anh ta có những biểu hiện tinh thần bất thường trong 2 ngày tiếp theo và phải đặt nội khí quản - thở máy và chuyển đến đơn vị hồi sức (ICU). MRI não - cột sống cũng cho thấy tổn thương não - tủy.
Bệnh nhân cũng được điều trị bằng tecovirimat và nhiều thuốc khác, đã trở nặng rồi lại cải thiện nhiều lần và phải ăn qua ống thông mũi - dạ dày nhiều tuần. Bệnh nhân tương đối cải thiện, lành sang thương da sau 5 tuần.
Theo CDC, có 2 giả thuyết về cách mà virus đậu mùa khỉ tấn công não: Một là nó tấn công trực tiếp, hai là nó đã tấn công hệ miễn dịch để rồi hệ miễn dịch bị rối loạn, tự tấn công hệ thần kinh trung ương.
Giả thuyết thứ nhất chưa được xác nhận bởi không tìm thấy dấu hiệu di truyền của virus trong dịch não tủy hai bệnh nhân, nhưng cũng không thể bác bỏ bởi việc không phát hiện axit nucleic của virus trong dịch não tủy bệnh nhân không hiếm gặp trong các trường hợp viêm não do virus khác.
Vào thời điểm thực hiện nghiên cứu, xét nghiệm tìm kháng thể IgM đặc hiệu của đậu mùa khỉ trong dịch não tủy chưa được triển khai. Tuy nhiên xét nghiệm tìm các bệnh lý thần kinh trung ương khác có thể gây ra triệu chứng tương tự đều âm tính.
Các ca bệnh này cho thấy cũng cho thấy bác sĩ lâm sàng và chuyên gia y tế công cộng nên biết thêm về phạm vi các biểu hiện lâm sàng có thể có của đậu mùa khỉ và các phương pháp điều trị tiềm năng, nhanh chóng báo cáo lên cơ quan y tế địa phương khi có những triệu chứng lạ nhưng đáng nghi nói trên.
Trước đó, nhóm nghiên cứu dẫn đầu bởi tiến sĩ James Bruton Badenoch từ Trường Đại học Queen Mary London - Anh với bài viết đăng tải trên The Conversation và một nhóm khác với bài công bố trên New England Journal of Medicine (NEJM) cũng cho thấy rất nhiều bệnh nhân đậu mùa khỉ có triệu chứng tâm - thần kinh, nghi ngờ là do virus này tấn công não bộ.