Theo báo cáo do cơ quan Thương mại và Đầu tư của chính phủ Australia (Austrade) công bố có tên "Bức tranh khởi nghiệp sáng tạo ở Việt Nam 2019", bối cảnh hệ sinh thái khởi nghiệp Việt Nam ra đời từ năm 2004, khi IDG Ventures Vietnam được thành lập, rót hơn 100 triệu USD vào thị trường.
Kể từ đó, hệ sinh thái khởi nghiệp đã phát triển 3 đợt: làn sóng đầu tiên (2004 - 2007); làn sóng thứ hai (2007 - 2010); và làn sóng thứ ba (2011 đến nay). Trong làn sóng thứ ba, Austrade nhận xét Việt Nam đã tăng trưởng "phi mã" về số lượng startup, từ 400 vào năm 2012 lên gần 1.800 vào năm 2015 và 3.000 trong năm 2017.
Làn sóng khởi nghiệp dâng cao cũng khiến những nhà đầu tư thương vụ bạc tỷ Shark Tank từ shark Hưng, shark Việt hay shark Linh thường nhận được các câu hỏi liên quan đến việc chuẩn bị cho khởi nghiệp.
Khi khởi nghiệp, ngoài tiền cần chuẩn bị những điều gì?
Theo shark Linh, khi khởi nghiệp bạn chưa có đủ tiền để khởi nghiệp thì bạn nên tận dụng những gì bạn đã có. Tài sản quý giá nhất mà mọi người đều có là thời gian.
Thời gian là vàng bạc. Và tài sản kế tiếp rất quan trọng là kiến thức. Tài sản này tất cả mọi người cũng có thể đi tìm. Khi bạn chưa có đủ tiền để khởi nghiệp thì bạn có thể dùng thời gian để tăng trưởng kiến thức của mình.
Shark Thái Vân Linh tiết lộ 3 cách để chuẩn bị cho khởi nghiệp:
Cách 1: Nghiên cứu về thị trường
Khi bạn muốn làm bất cứ điều gì, bạn phải nghiên cứu. Và cách dễ nhất là xem thông tin trên mạng vì điều này có thể thực hiện dễ dàng và miễn phí, rất dễ.
Về các khía cạnh thị trường, shark Linh cho rằng cần đặt ra những câu hỏi sau: Quy mô thị trường ra sao? Đối thủ là ai? Những đặc điểm của từng đối thủ là gì? Khách hàng của mình sẽ là ai? Khách hàng họ thích làm gì? Khi khởi nghiệp mình cần những thiết bị gì? Mình cần những phần mềm nào?
Những thông tin cơ bản này là những thông tin tổng quan ai đang muốn khởi nghiệp nên phải biết trước khi đi sâu vào doanh nghiệp.
Cách 2: Phỏng vấn thông tin
Phỏng vấn thông tin không phải là phỏng vấn tuyển dụng. Phỏng vấn thông tin là khi bạn đi phỏng vấn người khác để tìm hiểu thêm về lĩnh vực hay doanh nghiệp.
Điểm quan trọng ở đây là bạn nên tìm những người đã làm trong lĩnh vực này lâu năm và khi nói chuyện với họ, hãy xin những ví dụ cụ thể, những chi tiết mà họ có thể mô tả công việc hằng ngày. Lượng thông tin này sẽ chi tiết hơn những thông tin bạn tìm trên mạng.
Để chuẩn bị cho phỏng vấn thông tin trước tiên nên xem xét lại trong các mối quan hệ của bạn có quen biết ai trong ngành để có thể mời họ đi uống cà phê. Sau khi tạo danh sách bạn có thể xem lại những thông tin đã đọc trên mạng và từ thông tin đó nên lập ra một danh sách các câu hỏi dành cho người đó.
Khi bạn đi phỏng vấn thông tin bạn nên đi sâu vào câu hỏi của mình. Đây là cơ hội để mình hỏi rất chi tiết về những công việc hàng ngày của người đó và đừng ngại mình có quá nhiều câu hỏi. Tuy nhiên shark Linh cũng lưu ý mỗi cuộc họp chỉ nên từ 1 tiếng đến 1 tiếng rưỡi bởi muốn tốn quá nhiều thời gian của từng người.
Bước cuối cùng quan trọng nhất là bạn nên nhờ người mình đang phỏng vấn giới thiệu thêm 2 chuyên gia để có thể tiếp tục phỏng vấn và lắng nghe.
Bước 3: Tìm cách để có kinh nghiệm thực tế
Sau khi đã xem tổng quan trên mạng, đã hỏi chi tiết thông tin thì bước kế tiếp rất quan trọng là bạn phải có kinh nghiệm thực tế. Cách để làm việc này là bạn nên xem lại trong mối quan hệ của mình có ai cần giúp và mình có thể làm việc với họ để lên một dự án bạn có thể làm việc ngoài giờ.
"Tiền không phải là yếu tố duy nhất khi mình khởi nghiệp. Có nhiều người có rất nhiều tiền nhưng kinh doanh của họ thất bại rất nhiều lần. Bạn nên dùng thời gian để tiết kiệm tiền và nâng cao kiến thức. Đó sẽ là nền tảng vững chắc để bạn khởi nghiệp thành công", shark Linh khẳng định.
Cách sử dụng thời gian tăng kiến thức của shark Hưng
Không chỉ shark Linh, shark Hưng cũng từng nhấn mạnh vai trò quan trọng của việc sử dụng thời gian để tăng trưởng tài sản kiến thức. Ông nói:
"Sự khác biệt nhất của mỗi con người chính là sử dụng quỹ thời gian của mình như thế nào. Cuộc đời cực kỳ công bằng là ai cũng chỉ có 24 giờ trong một ngày, ai cũng có 60 phút một giờ vấn đề khác nhau là chúng ta sử dụng thời gian đó như thế nào thôi!",
Vốn là người từng trải và thành công, phó Chủ tịch CenGroup cho rằng nếu chúng ta sử dụng thời gian không có ích, không hiệu quả thì chúng ta sẽ "đi rất nhanh". Theo ông, quỹ này không như tiền, người có nhiều người có ít, thời gian mọi người đều giống nhau chỉ có chúng ta sử dụng khác nhau thôi.
"Thậm chí có những bạn trẻ tôi thấy rất đáng tiếc là các bạn giết thời gian rất nhiều cho những thứ vô ích. Đó là điều tôi khuyên các bạn hãy tận dụng quỹ thời gian vô cùng quý giá của tuổi trẻ", shark Hưng khuyên người trẻ có mặt tại buổi giao lưu cách đây không lâu.
Lấy ví dụ như chính bản thân ông, quãng thời gian 18-20 tuổi shark Hưng gần như một ngày hoặc 2 ngày có thể đọc hết 1 cuốn sách nhưng hiện giờ phải mất nhiều thời gian hơn và tốc độ ghi nhớ chậm hơn. Bởi khi bạn đã lớn tuổi, bộ nhớ lúc đó bị đầy, có quá nhiều mối quan tâm khác cản trở đến mình.
Ông còn ví von lứa tuổi 18-20, người trẻ như một bộ nhớ USB mấy trăm Gb mà chưa ghi gì cả, nên ghi đâu nhớ vào đấy. Thời điểm này khả năng học hỏi và hấp thụ của họ rất tốt và cực nhanh. Bởi vậy theo shark Hưng, thế hệ trẻ phải tận dụng thời gian này thay vì lãng phí vào những thứ không mang lại lợi ích.