Mukbang có lẽ là 1 thuật ngữ không mấy xa lạ đối với tất cả mọi người.
Đem từ khóa này gõ vào trang tìm kiếm sẽ cho ra hàng trăm nghìn kết quả, đa số là các video clip mà các youtuber ngồi ăn trước máy quay và giao lưu với người hâm mộ thông qua... màn hình máy tính.
Mukbang đã và đang trở thành trào lưu mới của mọi người trên khắp thế giới, nhất là giới trẻ. Nhiều người có thể ngồi hàng giờ trước máy tính để xem clip mukbang và những nội dung này mang lại cho người sáng tạo ra chúng khối thu nhập khổng lồ.
Thế nhưng, đằng sau trào lưu ấy lại là góc tối của sự cô đơn mà không phải ai cũng biết.
Trào lưu Mukbang
Được biết, mukbang xuất hiện từ năm 2010 tại Hàn Quốc và dần trở nên phổ biến hơn từ 5 năm trước.
Đây là từ ghép từ muk-ja (ăn) và bang-song (phát sóng).
Đây là 1 dạng clip mà người ta sẽ ngồi trước máy quay để ăn, chỉ đơn giản như vậy nhưng lại thu hút hàng trăm nghìn người, khiến họ không thể rời mắt. Những người đó thường được gọi là BJ (viết tắt của từ Broadcast Jockey).
BJ Fitness Fairy trước đây từng là huấn luyện viên thể hình nhưng từ bỏ công việc ấy để gia nhập trào lưu mukbang.
Cô là 1 trong số 5.000 BJ đăng ký với Afreeca TV, 1 dịch vụ trực tuyến cho phép họ kết nối với 1 cộng đồng sẵn sàng ngồi hàng giờ trước màn hình để xem các "màn trình diễn" ăn uống.
Năm 2015, BJ Fitness Fairy chia sẻ cô có thể kiếm được 4.000 đô la (hơn 92 triệu đồng tính theo tỷ giá hiện tại) một tuần từ các clip mukbang dành cho người ăn kiêng.
Theo thống kê, trung bình thu nhập của 1 BJ mỗi tháng rơi vào khoảng 10 nghìn đô la. Số tiền lương hấp dẫn này khiến nhiều người không ngần ngại mà bỏ luôn công việc hiện tại để lao vào ngành công nghiệp mukbang.
Trào lưu mukbang không chỉ phổ biến ở Hàn Quốc mà còn lan rộng sang các nước láng giềng trong khu vực và khắp cả thế giới.
Kiếm tiền trên sự cô đơn
Vậy nhưng, mukbang lại thịnh hành ở Hàn Quốc nhất vì phù hợp với lối sống của người dân nơi đây cũng như sự phát triển của xã hội nước này, ngày càng trở nên cô đơn hơn.
Theo cuộc điều tra của trang web Dateline hồi năm 2015, trào lưu mukbang không chỉ đơn thuần là cách kiếm tiền mới mẻ mà nó còn phản ánh hội chứng cô đơn lan rộng.
Được biết, bữa tối được xem là một hoạt động tập thể ở Hàn Quốc, vậy nên nếu không về nhà dùng bữa cùng người thân, gia đình thì mọi người sẽ đi ăn cùng bạn bè.
Chuyện đi ăn một mình ở bên ngoài dường như khá xa lạ đối với xã hội Hàn Quốc.
Ngoài ra, tuy là 1 trong những đất nước phát triển nhất thế giới nhưng Hàn Quốc lại đang chứng kiến một xu hướng từ bỏ tất cả ở người dân, nhất là giới trẻ.
Vì áp lực tài chính và xã hội, họ không thể tận hưởng cuộc sống một cách trọn vẹn mà thay vào đó là lúc nào đầu óc cũng phải căng thẳng làm sao để làm ra tiền và tiết kiệm tiền.
Từ đó, người dân Hàn Quốc không còn mặn mà với các mối quan hệ xã hội, họ chọn sống một mình, nấu ăn rồi tự mình dùng bữa.
Vậy nên, khi xem các video clip mukbang, họ sẽ cảm thấy đỡ cô đơn hơn vì cảm giác như có người ăn chung.
"Đối với những người sống một mình, họ đôi khi sẽ không tránh khỏi cảm giác cô đơn. Khi xem các clip mukbang, mọi người sẽ cảm thấy được an ủi phần nào.
Thức ăn có khả năng hàn gắn tâm hồn và có thể giúp con người tạm thời thoát khỏi thực tại" - Champ Yang, 1 người đam mê xem mukbang, cho hay.
Bên cạnh Hàn Quốc thì không ít người trên thế giới đang theo đuổi cuộc sống độc thân.
Tại Anh, chính phủ dự đoán số lượng người sống 1 mình sẽ chạm đến ngưỡng 1,7 triệu người vào năm 2039. Vậy thì liệu việc mukbang phổ biến có phản ánh sự cô đơn trong xã hội ngày càng gia tăng?
"Cô đơn là một trải nghiệm cá nhân nên rất khó nói.
Mukbang có thể mang đến cho người xem cảm giác thoải mái khi nhìn thấy người khác chuẩn bị đồ ăn và dùng bữa , nhất là đối với những người đã quá quen với cuộc sống độc thân" - Alice Stride, phát ngôn viên của chiến dịch Chấm dứt sự cô đơn, trả lời cho câu hỏi trên.
Ở Anh, xu hướng dùng bữa 1 mình ở nhà hàng ngày càng phổ biến. Theo thống kê trên dịch vụ đặt bàn trực tuyến Bookatable, tỉ lệ người đặt chỗ ăn một mình tăng thêm 38% từ năm 2014.
Tuy nhiên, điều đó không có gì là quá tồi tệ hay đáng thương.
Đơn cử như các vlogger cũng thừa nhận họ cảm thấy hài lòng với việc dùng bữa một mình vì có thể tập trung hoàn toàn vào món ăn thay vì phải chia sẻ sự chú ý ấy cho những người đi cùng.
Chuyên gia tư vấn mối quan hệ Ben Edwards cũng đồng tình với cách suy nghĩ trên: "Tôi luôn khuyên nhủ mọi người hãy làm điều gì mà giúp cho họ trở nên tốt hơn, chỉ cần đó là những thói quen lành mạnh.
Tất nhiên, tôi khuyến khích mọi người giao tiếp nhiều hơn với xã hội nhưng nếu mọi người cảm thấy hài lòng khi xem người khác chuẩn bị đồ ăn và dùng bữa thì tôi nghĩ điều đó cũng không có gì là xấu cả".
Nỗi niềm riêng của các BJ
Làm BJ kiếm được nhiều tiền nhưng họ cũng có nỗi niềm riêng. Đơn cử như BJ Fitness Fairy, chấp nhận trở thành người sáng tạo nội dung mukbang ở Hàn Quốc đồng nghĩa với việc cô làm hình mẫu của người xem là nữ giới.
Hàn Quốc rất coi trọng ngoại hình nên các cô gái thường tìm cho mình hình mẫu lý tưởng để theo đuổi.
BJ Fitness Fairy thực hiện mukbang cho người ăn kiêng nên đằng sau máy quay, cô phải tập luyện như điên, 5 tiếng/ngày và kết hợp chế độ ăn uống hợp lý, để giữ được vóc dáng thon gọn, đúng như những gì người xem mong đợi ở cô.
Thiếu niên Kim Sung-jin, năm nay chỉ 19 tuổi nhưng đã có kinh nghiệm nhiều năm làm mukbang.
Mỗi tối, cậu thường đặt gà rán, pizza hoặc các món ăn Trung Hoa để ngồi ăn trước ống kính máy quay đặt trong phòng riêng ở Seoul.
Kim Sung-jin với nickname Patoo là 1 trong những vlogger mukbang được yêu thích nhất Hàn Quốc.
Tập mukbang thành công nhất trên kênh cá nhân đã mang về cho Kim 2 triệu won (khoảng 40 triệu đồng). Để tăng thêm hiệu quả, anh chàng này còn đội cả tóc giả và ăn mặc như con gái trong một số clip.
Được biết, nguyên nhân đưa Kim đến với thế giới mukbang là do cậu không tìm được ai đó để ăn cùng.
Bố mẹ đi làm ở thành phố khác, Kim được gửi lại cho ông bà chăm sóc và nuôi nấng.
Vì người lớn ăn cơm khá sớm nên đến tối là Kim lại đói bụng nhưng xung quanh không có ai đi ăn cùng cậu. Kim đã tận dụng sự cô đơn của chính mình để làm ra lợi nhuận.
Không chỉ vậy, mukbang còn giúp Kim dùng bữa đều đặn hơn mỗi ngày và dù chỉ là 1 thiếu niên bình thường nhưng anh chàng được nhiều người nhận ra trên phố.