Những ngày qua, các tỉnh Bắc Bộ, Bắc Trung Bộ trải qua một đợt nắng nóng diện rộng kéo dài. Dù mới là đợt nắng nóng đầu mùa, nhưng nhiệt độ nhiều nơi lên cao đến trên 40 độ C khiến cuộc sống ngươi dân gặp nhiều xáo trộn.
Trả lời VTC News, Ông Nguyễn Văn Hưởng - Trưởng phòng Dự báo khí hậu, Trung tâm Dự báo Khí tượng Thủy văn Quốc gia đưa ra những nhận định về đợt nắng nóng gay gắt đầu mùa trên cả nước và thời tiết hè 2019.
- Người dân miền Bắc và miền Trung đang trải qua đợt nắng nóng như thiêu đốt. Tuy mới là đợt nắng nóng đầu mùa nhưng cường độ đã gay gắt và thời gian kéo dài. Nguyên nhân do đâu và điều này có bất thường, thưa ông?
Đợt nắng nóng diện rộng ở Bắc Bộ và các tỉnh miền Trung bắt đầu từ ngày 19/4 và kéo dài liên tục từ đó tới giờ. Mức nhiệt cao nhất trong ngày ở các khu vực phổ biến từ 35-38 độ C, khu vực Tây Bắc của Bắc Bộ nhiệt độ từ 36-39 độ C, các tỉnh miền Trung xảy ra nắng nóng gay gắt trên diện rộng với nhiệt độ cao nhất trong ngày phổ biến từ 37-40 độ C.
Trong đó, nắng nóng gay gắt nhất rơi vào ngày 20/4 với trên 20 điểm nhiệt độ cao trên 40 độ C, một số nơi còn có nhiệt độ cao hơn 41 độ C.
Nguyên nhân gây ra đợt nắng nóng gay gắt diện rộng này ở Bắc Bộ và các tỉnh miền Trung là do vùng thấp nóng phía Tây hoạt động mạnh, kết hợp với hiệu ứng gió phơn tác động, dưới tác động của gió phơn và vùng thấp nóng đã khiến nền nhiệt Bắc Bộ và các tỉnh miền Trung tăng cao.
Theo thống kê của chúng tôi từ năm 2013 đến nay, nắng nóng xuất hiện ở khu vực phía Tây Bắc Bộ và các tỉnh miền Trung hầu hết xuất hiện từ nửa cuối tháng 4, một số năm có thể xuất hiện sớm trước ngày 10/4.
Như vậy, có thể thấy đợt nắng nóng diện rộng của năm 2019 ở miền Bắc, Trung Bộ xuất hiện vào ngày 19/4 là hợp với quy luật. Tuy nhiên nền nhiệt thì cao hơn hẳn so với các năm khác và một số điểm đã xuất hiện nắng nóng kỷ lục so với tháng 4.
- Dự báo đợt nắng nóng này còn kéo dài đến bao giờ, thưa ông?
Dự báo trình trạng nắng nóng diện rộng ở Bắc Bộ và các tỉnh miền Trung sẽ còn kéo dài liên tục từ nay đến khoảng 25/4. Từ 26/4 sẽ có một đợt gió mùa Đông Bắc ảnh hưởng đến nước ta.
Do ảnh hưởng của gió mùa Đông Bắc, ở các tỉnh Bắc Bộ và khu vực Bắc Trung Bộ từ 26-27/4 sẽ có mưa rào và dông trên diện rộng; các tỉnh như Sơn La, Hòa Bình, Thanh Hóa, Nghệ An, Hà Tĩnh có khả năng mưa vừa, mưa to, có nơi mưa rất to và dông kèm nguy cơ xảy ra lốc, sét, mưa đá và gió giật mạnh.
Nhiều khả năng từ 26/4 trở đi, nắng nóng chấm dứt hoàn toàn ở các tỉnh miền Bắc. Nhưng ở các tỉnh miền Trung từ 23-27/4 các từ Quảng Bình đến Bình Thuận duy trì nắng nóng diện rộng với nhiệt phổ biến 34-37 độ C, có nơi 37 - 39 độ C.
Vào chiều tối và đêm (từ sau 6h) mây dông có thể phát triển và gây mưa rào kèm khả năng lốc, gió giật mạnh xảy ra cục bộ ở các tỉnh từ Hòa Bình đến Quảng Ngãi.
Từ 28/4-1/5, nắng nóng diện rộng có dấu hiệu suy giảm ở các từ Quảng Bình đến Bình Thuận với nhiệt phổ biến 33-36 độ C, có nơi trên 37 độ C, nắng nóng chỉ duy trì cục bộ ở một vài nơi từ Quảng Nam đến Khánh Hòa.
Video: Dân Hà Nội trốn gốc cây, gầm cầu tránh cái nóng 42 độ C
- Các mô hình dự báo mới nhất của nhiều trung tâm dự báo hàng đầu trên thế giới đều chung nhận định, năm 2019 sẽ là một năm nóng, thậm chí là nóng nhất trong lịch sử quan trắc của nhân loại. Việt Nam có nằm trong nhận định này không, thưa ông?
Theo dự báo của Trung tâm Dự báo Khí tượng Thủy văn Quốc gia thì năm 2019 là một năm nóng. Điều này được thể hiện bằng nền nhiệt các tháng 1, 2, 3 của năm 2019 tại hầu khắp các khu vực Bắc Bộ, miền Trung, Tây Nguyên và Nam Bộ đều cao hơn so với trung bình từ 1-3 độ C.
Có thể nói mùa hè năm nay sẽ gay gắt và khắc nghiệt hơn, số đợt nắng nóng có thể sẽ xuất hiện nhiều hơn.
Ông Nguyễn Văn Hưởng
Thậm chí, nền nhiệt trung bình tháng 2/2019 tại khu vực Bắc Bộ, Bắc và Trung Trung Bộ phổ biến cao hơn trung bình nhiều năm (TBNN) cùng thời kỳ từ 3,0-4,0 độ C.
Các điểm nắng nóng kỷ lục xuất hiện ở Hòa Bình, Hương Khê, Tuyên Hóa vào ngày 20/4 vừa qua cũng chứng minh một điều là năm 2019 sẽ là một năm nắng nóng.
Tuy nhiên, nhận định về khả năng nắng nóng nhất trong lịch sử mà các trung tâm dự báo quốc tế đưa ra cũng chỉ là một kịch bản, chứ không mang tính dự báo.
- Nhận định của ông thế nào về mùa hè năm nay? Nắng nóng kỷ lục liệu có xuất hiện và nền nhiệt độ cao kỷ lục dự đoán sẽ tập trung ở khu vực nào?
Theo các kết quả dự báo mới nhất về hiện tượng ENSO, nhiệt độ mặt nước biển khu vực NINO3.4 tiếp tục cao hơn so với TBNN và đang có xu hướng tăng dần.
Theo đó, hiện tượng ENSO được dự báo sẽ duy trì trạng thái ElNino yếu từ nay đến khoảng tháng 7, tháng 8/2019 với xác suất 60-70%, sau nhiệt độ mặt nước biển khu vực NINO3.4 có xu hướng giảm dần và ENSO có khả năng trở về trạng thái trung tính vào những tháng đầu năm 2020.
Như vậy, có thể nhận định El Nino năm 2018-2019 có cường độ yếu và không kéo dài. Nhiệt độ trung bình từ tháng 5-10/2019 trên phạm vi toàn quốc phổ biến ở mức cao hơn TBNN cùng thời kỳ khoảng 0,5-1,0 độ C.
Khu vực Tây Nguyên và Nam Bộ từ tháng 8 đến tháng 10/2019 nền nhiệt độ có khả năng ở mức xấp xỉ so với TBNN cùng thời kỳ. Các đợt nắng nóng không kéo dài và có khả năng tập trung trong tháng 5 ở phía Tây Bắc Bộ, từ tháng 5-6 ở phía Đông Bắc Bộ, từ tháng 5-8 tại khu vực Bắc và Trung Trung Bộ.
Như vậy, có thể nói năm nay mùa hè ở các tỉnh trong cả nước sẽ gay gắt và khắc nghiệt hơn, số đợt nắng nóng có thể sẽ xuất hiện nhiều hơn. Trong đó, vùng nắng nóng gay gắt sẽ tập trung ở khu vực vùng núi miền Trung cũng như các tỉnh Tây Bắc của Bắc Bộ.