Đông đến là cơ thể "phát điện"
Chị Nguyễn Thị Thanh Thanh (ở Hà Nội) kể, vào những ngày hanh khô gần đây chị thường hay có hiện tượng mặc áo len hay va chạm vào vật gì bằng kim loại cũng thấy có tiếng nổ lét đét. Đôi khi người thân cũng ngại va chạm vào chị vì khi đó có cảm giác người chị bị điện giật.
Nên ngâm quần áo với xả để hạn chế xảy ra hiện tượng tĩnh điện. Ảnh minh họa
Gia đình nhà anh Luyện Văn Sáng (ở Hưng Yên) lại gặp hiện tượng chiếc chăn lông đang dùng có hiện tượng tóe sáng mỗi khi có sự chà xát mạnh. Nhiều khi tiếng nổ phát ra cùng với tia sáng khiến gia đình sợ chiếc chăn có thể tạo ra dòng điện tác động đến cơ thể nên không dám dùng chiếc chăn đó.
Cách đây ít ngày, mạng xã hội cũng đã xôn xao trước chia sẻ của một bà mẹ phải đeo găng tay cao su đi ngủ vì gặp phải hiện tượng tĩnh điện. Người phụ nữ này không dám gần chồng, con vì chạm vào là chị bị "giật". Sau chia sẻ của người phụ nữ này, rất nhiều người lo lắng về hiện tượng tĩnh điện.
Trao đổi với PV Báo Gia đình và Xã hội, PGS.TS Nguyễn Trường Luyện – nguyên giảng viên Viện vật lý kĩ thuật (Đại học Bách Khoa Hà Nội) cho rằng, vào những ngày trời lạnh, thời tiết hanh khô, quần áo, chăn có thể lóe sáng, khi co kéo sẽ thấy có tiếng nổ lách tách khiến nhiều người lo sợ.
Ngoài ra, khi nhiệt độ bắt đầu giảm cộng với sự ma sát của cơ thể, quần áo cứ dính chặt vào người hay có người gặp tình trạng đột nhiên thấy giật điện tanh tách khi vô tình chạm vào nắm cửa, chạm vào đồ vật kim loại...
Đây đều là hiện tượng tĩnh điện. Nguyên nhân dẫn tới hiện tượng này có nhiều, việc mặc nhiều đồ mùa đông ấm mồ hôi ra nhiều cũng là một yếu tố để tạo ra tích điện.
Trong quá trình tiếp xúc, sự ma sát sẽ làm điện tích chuyển từ vật này sang vật kia dẫn tới trên một vật sẽ thừa điện tích dương, trên vật kia sẽ thừa điện tích âm. Giữa dương - âm tiếp xúc với nhau thì có hiện tượng phóng điện.
Khi mà tiếp xúc với kim loại - vật liệu dẫn điện nên có hiện tượng này bởi một bên tích điện dương như vải quần áo, bên kia là tích điện âm nên phóng điện.
"Tuy nhiên, hiện tượng này không gây ảnh hưởng đến sức khỏe con người nên mọi người không nên quá hoang mang. Dòng điện do quá trình tĩnh điện tạo ra điện trường rất yếu không gây ảnh hưởng đến chết người, hay ảnh hưởng đến sức khỏe", PGS.TS Nguyễn Trường Luyện nhấn mạnh.
Theo PGS.TS Trần Hồng Côn (Đại học Tự nhiên Đại học Quốc gia Hà Nội), tĩnh điện là hiện tượng xảy ra do mất cân bằng điện tích trên bề mặt của một vật liệu. Khi tiếp xúc, sự ma sát có thể gây ra hiện tượng tĩnh điện.
Một số hoạt động mà chúng ta có thể nhận thấy rõ sự mất cân bằng điện tích là trong lúc mặc hoặc co kéo quần áo, chải đầu bằng lược nhựa hoặc một số hành động cọ xát khác.
Hiện tượng tĩnh điện không gây nguy hiểm. Chưa có một báo cáo khoa học hay trường hợp nào về mức độ ảnh hưởng nghiêm trọng của hiện tượng này cả.
Khi độ ẩm xuống thấp trong những ngày hanh khô, cùng với sự ma sát với cơ thể hay giữa các sợi vải sẽ tạo một lượng điện vô cùng nhỏ chỉ đủ tạo tiếng nổ lét đét hay có tia sáng nhỏ lóe lên. Nó không thể gây giật chết người như nguồn điện lớn.
Làm gì để phòng tránh tĩnh điện?
Mặc dù tĩnh điện không gây nguy hiểm cho cơ thể nhưng sẽ gây khó chịu, để khắc phục các hiện tượng này, các chuyên gia khuyên mọi người nên chú ý: Tăng cường độ ẩm cho không khí: Độ ẩm cao sẽ giảm sự tĩnh điện nên mọi người hãy tăng cường độ ẩm trong không khí.
Trong ngày hanh khô, nhiều khi độ ẩm xuống dưới 20% như những ngày qua, mọi người có thể dùng máy phun sương tạo ẩm. Độ ẩm tăng, hạn chế được hiện tượng nổ tanh tách khi có sự ma sát, hạn chế tĩnh điện.
Sử dụng quần áo chất liệu cotton: PGS.TS Nguyễn Trường Luyện cho rằng, với quần áo, chăn… tĩnh điện thường sẽ gặp phải nhiều hơn vì quần áo chứa nhiều sợi tổng hợp.
Hiện tượng tích điện mùa đông ở quần áo không ảnh hưởng gì tới sức khoẻ hay cơ thể nhưng chúng sẽ làm bạn cảm giác khó chịu mỗi khi ra đường. Để tránh hiện tượng khó chịu này, mọi người nên sử dụng quần áo có chất liệu vải tự nhiên như cotton.
Những loại quần áo có chất liệu sợi tổng hợp như polyester, nylon có thể dễ dẫn tới tĩnh điện.
Bên cạnh đó, mọi người có thể khắc phục bằng cách ngâm quần áo với nước xả vải cũng có thể giúp làm mềm quần áo, ngăn ngừa tĩnh điện. Hoặc nếu không, mọi người có thể cho một chút giấm vào khi giặt đồ cũng sẽ có hiệu quả làm cho quần áo khi mặc không bị dính bết vào người. Quần áo khi phơi nên để khô tự nhiên thay vì sấy khô đồ bằng máy sấy.
Giữ ẩm cho cơ thể bằng cách thoa kem dưỡng ẩm thường xuyên: Da khô không chỉ gây mất thẩm mĩ khi trên da luôn trắng xóa các lớp vẩy mà còn ngứa ngáy khó chịu và rất dễ có hiện tượng tĩnh điện.
Mọi người nên chú ý tăng cường độ ẩm cho da trong những ngày thời tiết hanh khô. Đặc biệt là khi mọi người mặc quần áo có các chất liệu như polyester, nylon... nên bôi kem dưỡng ẩm thường xuyên. Chỉ cần thoa lớp kem dưỡng ẩm trước khi mặc đồ cũng dễ dàng khắc phục được hiện tượng này.
Sử dụng loại giấy dryer sheet: Mọi người có thể tìm mua sử dụng giấy dryer sheet. Giấy này có tác dụng làm mềm sợi vải, ngăn chặn sự tích tụ điện tích truyền vào cơ thể, cân bằng điện tích trong quá trình sấy khô quần áo...