Theo Đông y, mùa đông là mùa chủ về thận, việc bổ thận dương là chìa khóa để duy trì sức khỏe và năng lượng cho cơ thể. Trong số các loại thực phẩm bổ dưỡng, có một loại hạt mà ai cũng nên biết đến - đó chính là hạt óc chó (còn gọi là hạt hồ đào). Đây không chỉ là món ăn vặt phổ biến, mà còn là một thực phẩm bổ dưỡng, giúp làm ấm thận dương, dưỡng phổi, đồng thời cung cấp nhiều lợi ích khác cho sức khỏe.
1. Hạt óc chó - Bảo vật dưỡng sinh
Hạt óc chó, hay còn gọi là hồ đào hoặc khương đào, là một trong bốn loại hạt khô nổi tiếng thế giới, cùng với hạnh nhân, hạt điều và hạt phỉ.
Hạt óc chó đặc biệt được ưa chuộng vào mùa thu đông, khi thời tiết lạnh giá, và xuất hiện trong nhiều món ăn như hầm canh, nấu cháo, hoặc dùng làm món ăn vặt. Hạt óc chó sống khi nhai có vị giòn, béo ngậy và rất dễ ăn, phù hợp cho cả trẻ nhỏ lẫn người già. Từ lâu, mọi người đã biết đến công dụng của hạt óc chó trong việc bổ thận và dưỡng não. Đây là lý do vì sao các bậc phụ huynh thường cho con em mình ăn óc chó để bồi bổ sức khỏe và tăng cường trí não, đồng thời đây cũng là lựa chọn lý tưởng cho người lớn tuổi cần bồi bổ thận.
Vậy thực sự hạt óc chó có tác dụng bổ thận và dưỡng não không? Hãy cùng tìm hiểu kỹ hơn về giá trị dược lý của loại hạt này.
2. Giá trị dược lý của hạt óc chó
Theo Đông y, nhân hạt óc chó có tính ấm, vị ngọt, đi vào các kinh phế, thận và đại tràng. Loại hạt này có công dụng bổ thận, ôn phế, nhuận tràng và có giá trị dược lý rất cao.
Trong cuốn sách cổ "Bổ Dưỡng Phương" của Trung Quốc, nhà dưỡng sinh nổi tiếng Mạnh Thận đã cho rằng hạt óc chó có khả năng giúp con người tăng cường khẩu vị, thông suốt huyết mạch và làm cho cơ thể khỏe mạnh, mềm mại. Tác phẩm "Khai Bảo Bản Thảo" cũng ghi chép rằng hạt óc chó giúp con người trở nên khỏe mạnh, tăng cường cơ bắp, dưỡng ẩm da, đen tóc, và khi ăn nhiều sẽ giúp lợi tiểu và trị trĩ. Nhà y học lỗi lạc Lý Thời Trân trong cuốn "Bản Thảo Cương Mục" cũng đề cao tác dụng của hạt óc chó, khi ông mô tả: "Bổ khí dưỡng huyết, nhuận phổi hóa đàm, ích thận môn, lợi tam tiêu, ôn phế nhuận tràng, chữa ho suyễn hàn, đau lưng chân, trị bệnh khí hư lạnh, chứng đau bụng thắt, và các bệnh về dạ dày, đại tràng."
Nguồn ảnh: Aboluowang
Như vậy, hạt óc chó mang lại ba công dụng quan trọng: bổ thận, ôn phế và nhuận tràng.
Bổ thận
Mùa đông là mùa chủ về thận, đồng thời cũng là mùa mà lạnh giá dễ làm tổn hại dương khí trong thận. Ăn hạt óc chó vào mùa đông có thể giúp bổ thận, tàng tinh và tăng cường sức khỏe tổng thể. Đông y cũng tin rằng, thận chủ xương, xương sinh tủy, tủy nuôi dưỡng não bộ. Do đó, bổ thận cũng có nghĩa là bổ não. Vì vậy, những người lao động trí óc như học sinh và sinh viên ăn hạt óc chó có thể giúp cải thiện trí nhớ và tăng cường khả năng tư duy.
Theo nghiên cứu của y học hiện đại, hạt óc chó chứa nhiều lecithin - một chất rất tốt cho hệ thần kinh não bộ. Khi cảm thấy mệt mỏi trong công việc hoặc học tập, nhai vài hạt óc chó có thể giúp xua tan mệt mỏi và giảm căng thẳng. Hơn nữa, lượng axit béo không bão hòa có trong hạt óc chó giúp tăng cường hoạt động của tế bào não, hỗ trợ tăng trí nhớ và phát triển trí tuệ, đặc biệt là ở trẻ em.
Ôn phế
Hạt óc chó cũng có tác dụng ôn phế, tức làm ấm phổi. Loại hạt này rất hữu ích trong việc điều trị các triệu chứng như suy nhược phổi, khó thở, ho hàn và các bệnh về hô hấp do phế thận hư. Vào mùa đông, khi phổi dễ bị ảnh hưởng bởi khí lạnh và khô, ăn hạt óc chó giúp xua tan khí lạnh trong phổi và bảo vệ cơ thể khỏi các bệnh về đường hô hấp.
Nhuận tràng
Hạt óc chó giàu chất béo không bão hòa, đặc biệt là axit linoleic, axit oleic và axit linolenic, giúp bôi trơn đường ruột và cải thiện tình trạng táo bón. Chính vì thế, hạt óc chó là sự lựa chọn hoàn hảo cho những người gặp khó khăn trong việc tiêu hóa và bài tiết.
Nguồn ảnh: Aboluowang
3. Những lưu ý khi sử dụng hạt óc chó
Dù hạt óc chó mang lại nhiều lợi ích cho sức khỏe, nhưng việc tiêu thụ quá nhiều cũng không tốt. Trẻ em chỉ nên ăn 1 hạt mỗi ngày, còn người lớn có thể ăn từ 4 đến 6 hạt. Nếu ăn quá nhiều, hạt óc chó có thể gây khó tiêu và nóng trong người. Ngoài ra, khi ăn hạt óc chó, nên tránh nói chuyện hoặc cười đùa, đặc biệt là đối với người già và trẻ nhỏ, để tránh nguy cơ nghẹt đường thở.
Những người mắc các bệnh liên quan đến đàm nhiệt như ho, hen suyễn, hoặc những người có triệu chứng nóng trong, táo bón không nên ăn quá nhiều hạt óc chó. Đặc biệt, tránh ăn hạt óc chó cùng với rượu trắng vì cả hai đều có tính nóng, dễ dẫn đến tình trạng huyết nhiệt và có thể gây chảy máu.
Cuối cùng, lưu ý không ăn hạt óc chó bị mốc vì chúng có thể chứa độc tố aflatoxin, một loại chất gây ung thư nguy hiểm.