Theo TS.BS Nguyễn Trọng Hưng, Viện Dinh dưỡng Quốc gia, bánh chưng là món ăn cung cấp năng lượng rất lớn. Bánh chưng làm từ gạo nếp, thịt ba chỉ, đậu xanh. Thông thường một chiếc bánh chưng được làm với 1,5-2 bát gạo nếp (khoảng 400-500g gạo), 100g gạo nếp có 344 kcal. Một chiếc bánh chưng chứa khoảng 1.500-1.700 kcal, chưa kể thịt mỡ, đậu xanh.
Một miếng bánh chưng tương đương bát cơm trắng. (Ảnh minh hoạ)
Về hàm lượng các chất dinh dưỡng, 100g bánh chưng thành phẩm cung cấp 181 kcal; 4,3g chất đạm; 4,2g chất béo; 31,6g chất bột đường; 0,6g chất xơ; 26g canxi; 0,94g sắt; 1,4g kẽm.
Một chiếc bánh chưng vuông cỡ vừa, chia 8 miếng, cung cấp 204 kcal, 4,7g chất đạm, 5,6 g chất béo và 33,9g chất bột đường. Trong khi đó một bát cơm trắng cung cấp khoảng 180-200 kcal.
Theo chuyên gia, mỗi ngày chỉ cần ăn thêm 2-3 miếng bánh chưng như trên thì năng lượng khẩu phần tăng lên đáng kể, nguy cơ không kiểm soát được cân nặng có thể xảy ra.
Bánh chưng rán còn chứa nhiều chất béo hơn do được chiên trong dầu mỡ, không tốt cho người bệnh lý cao huyết áp, rối loạn mỡ máu, tim mạch, bệnh thận.
Bánh chưng là món ăn cổ truyền không thể thiếu trong mâm cơm ngày Tết, song không phải là lựa chọn thông minh cho người thừa cân, béo phì nếu sử dụng nhiều. Bánh chưng chỉ phù hợp cho người thiếu cân, người mới ốm dậy.
Người không muốn tăng cân chỉ nên ăn 200-300 g mỗi ngày, bằng hai miếng bánh chưng được chia làm 8 phần; đồng thời giảm bớt năng lượng từ thức ăn khác khi đã ăn bánh chưng.
Bác sĩ lưu ý, ăn một miếng bánh chưng, giảm một bát cơm so với thông thường. Trong bánh chưng đã có thịt, nên cần bổ sung thêm cá, thịt lượng vừa phải, hấp, luộc thay vì chiên, rán.
Để giảm năng lượng, giảm chất béo, bạn nên gói bánh chưng với thịt lợn nạc, gói loại bánh nhỏ, hạn chế ăn chiên rán. Bánh chưng làm từ gạo nếp, có thể gây đầy bụng, khó tiêu với một số người. Do đó không nên ăn vào buổi tối, ăn kèm với dưa góp, hành muối để kích thích tiêu hóa, không bị đầy bụng.
Người bệnh mắc bệnh lý về chuyển hóa như thừa cân, béo phì, tiền sử bệnh tim mạch, tăng huyết áp, rối loạn mỡ máu, đái tháo đường nên hạn chế ăn bánh chưng.
Theo Bảng thành phần dinh dưỡng thức ăn của Viện Dinh dưỡng quốc gia, ba nguyên liệu chính để gói bánh chưng là gạo nếp, đậu và thịt mỡ có thành phần dinh dưỡng như sau:
- Gạo nếp 100g cho 344 kcal, chất tinh bột 74,9g, chất đạm 8,6g, chất béo 1,5g, chất xơ 0,7g và nhiều vitamin nhóm B, nhất là vitamin B1.
- Đậu xanh 100g cho 328 kcal, chứa tinh bột 53,4g, chất đạm 23,4g, chất béo 2,4g, chất xơ 4,7g và nhiều vitamin nhóm B như các loại ngũ cốc khác. Đặc biệt đạm trong đậu có hàm lượng cao, hấp thu tốt, tỉ lệ thải bỏ thấp.
- Thịt heo mỡ 100g cho 394 kcal, đạm 14,5g, béo 37,3g, không có bột đường.