Ảnh minh họa
Cà phê là một trong những mặt hàng mà Việt Nam ở vị thế áp đảo so với cả thế giới về sản lượng. Theo số liệu từ Tổng cục Thống kê, hiện tại Việt Nam là nước xuất khẩu cà phê lớn thứ hai thế giới, chỉ đứng sau Brazil. Việt Nam được đánh giá là nước có năng suất cà phê cao nhất trên thế giới, trung bình 2,6 tấn/ha nhân đối với Robusta và 1,4 tấn nhân/ha đối với Arabica.
Thái Lan là một trong những đối thủ nông sản của Việt Nam tại thị trường thế giới ở nhiều mặt hàng như gạo, nông sản, tuy nhiên ở mặt hàng cà phê, nước ta lại có sản lượng gấp đến 62 lần so với xứ chùa Vàng. Cụ thể Theo đại diện Văn phòng Kinh tế Nông nghiệp Thái Lan, trong 5 năm qua, Thái Lan sản xuất trung bình hàng năm 26.000 tấn cà phê hạt, với nhu cầu tăng từ 70.000 tấn lên 90.000 tấn trong 5 năm qua.
Trong vòng 5 năm qua, sản xuất cà phê tại Thái Lan liên tục suy giảm. Chất lượng cà phê cũng không đồng đều, 70% nông dân tập trung tại miền nam Thái Lan và việc lựa chọn giống không kỹ lưỡng khiến năng suất suy giảm. Hơn nữa, thời tiết biến động thất thường cũng có tác động tiêu cực đến việc sản xuất của nông dân, bởi vậy quốc gia này phụ thuộc vào nhập khẩu để đáp ứng nhu cầu về cà phê.
Theo Hiệp hội cà phê Việt Nam, sản lượng cà phê niên vụ 2021/2022 đạt 1,5 triệu tấn (hơn 95% sản lượng là cà phê Robusta), thấp hơn so với 1,62 triệu tấn trong niên vụ 2020/2021. Như vậy sản lượng cà phê của Việt Nam gấp đến hơn 62 lần so với sản lượng của Thái Lan, trở thành nhà cung cấp cà phê lớn cho người dân xứ chùa Vàng.
Số liệu từ Tổng cục Hải quan cho thấy nước ta đã xuất khẩu sang Thái Lan 34.688 tấn với trị giá hơn 112 triệu USD, tăng 13% về lượng và tăng mạnh 46% về trị giá. Giá xuất khẩu cà phê bình quân sang Thái Lan dạt 3.237 USD, tăng 30% so với năm 2022 và là mức giá cao nhất trong vòng 5 năm trở lại đây. Tuy nhiên tỷ trọng chỉ chiếm rất nhỏ 2% so với tổng lượng xuất khẩu của Việt Nam.
Cũng trong năm 2023, Việt Nam thu về hơn 4,2 tỷ USD từ xuất khẩu cà phê với hơn 1,6 triệu tấn, giảm 8,7% về lượng nhưng tăng 4,6% về trị giá so với năm 2022.
Đặc biệt, ngay từ đầu niên vụ này, giá cà phê nhân Việt Nam đã ở mức rất cao, khoảng 60.000 đồng/kg - tiền lệ chưa từng xảy ra trong lịch sử ngành cà phê Việt Nam. Động thái này cũng tương tự với thị trường cà phê thế giới, khi giá cà phê Robusta trên sàn London trong năm 2023 đã đạt đỉnh trong vòng 10 năm trở lại đây.
Dự báo trong niên vụ 2023/2024, sản lượng cà phê của Việt Nam dự kiến sẽ giảm nhẹ xuống mức khoảng 1,6-1,7 triệu tấn, so với mức 1,78 triệu tấn của niên vụ 2022/2023. Các chuyên gia ngành cà phê dự báo mức giá cà phê sẽ tiếp tục tăng và thiết lập mặt bằng giá mới ít nhất đến tháng 4/2024 cho đến khi Indonesia, Brazil bước vào vụ thu hoạch mới.
