“Một bài nghiên cứu khoa học đăng trên báo quốc tế ngốn 800 triệu đồng” - Thứ trưởng Bộ KH&CN Trần Quốc Khánh cho biết khi giải trình về báo cáo kết quả giám sát bước đầu chuyên đề “Hiệu quả thực hiện chính sách, pháp luật về phát triển khoa học, công nghệ nhằm thúc đẩy công nghiệp hóa, hiện đại hóa, giai đoạn 2005-2015” trước phiên họp của Ủy ban Thường vụ Quốc hội diễn ra sáng 25-6.
Theo báo cáo giám sát, tổng số bài báo, công trình khoa học được công bố quốc tế của Việt Nam trong giai đoạn 2011-2015 gấp 2,2 lần so với giai đoạn 2006-2010. Tốc độ tăng bình quân là 19,5%/năm, đạt mục tiêu của chiến lược.
Bà Lê Thị Nga, Chủ nhiệm Ủy ban Tư pháp, đặt vấn đề: “Gần đây dư luận xôn xao về việc đào tạo tiến sĩ. Đề nghị Bộ KH&CN cho biết đã dùng bao nhiêu tiền ngân sách để có số bài báo, công trình được công bố quốc tế? Với Viện Hàn lâm KH&CN Việt Nam thì trong thời gian giám sát đã công bố được bao nhiêu đề tài và chi bao nhiêu tiền?”.
Trả lời câu hỏi trên, Thứ trưởng Bộ KH&CN Trần Quốc Khánh cho biết thời gian vừa qua, số đề tài đăng ký công bố quốc tế tăng nhờ sự hỗ trợ của Quỹ Phát triển khoa học công nghệ Quốc gia, hằng năm tăng 30%.
“Quỹ Phát triển khoa học công nghệ Quốc gia cơ bản tài trợ cho nghiên cứu cơ bản các lĩnh vực toán, lý, hóa,...
Hằng năm quỹ được cấp 300 tỉ đồng để hỗ trợ nghiên cứu cơ bản trong khoa học tự nhiên và khoa học xã hội.
Trung bình một bài báo được công bố trên tạp chí quốc tế uy tín phải mất 800 triệu đồng/bài. Còn của Viện Hàn lâm như thế nào sẽ có báo cáo sau” - ông Khánh nói.
Tuy nhiên, chiều cùng ngày, Quỹ Phát triển khoa học công nghệ Quốc gia đã có thông cáo báo chí để làm rõ thông tin đã sử dụng bao nhiêu tiền để có số bài báo, công trình được công bố quốc tế.
Theo đó, quỹ giải thích số tiền 800 triệu đồng không phải là chi phí sử dụng để đăng một bài trên báo quốc tế.
Thực chất đó là số tiền quỹ tài trợ cho một đề tài, chương trình nghiên cứu cơ bản trong các lĩnh vực khoa học tự nhiên (gồm tám lĩnh vực: Toán học, khoa học thông tin và máy tính, vật lý, hóa học, khoa học Trái đất và môi trường, khoa học sự sống - sinh học nông nghiệp, y sinh và cơ học).
“Chương trình tài trợ nghiên cứu này được triển khai từ năm 2009, đến nay quỹ đã tài trợ cho khoảng 200 đề tài, kinh phí tài trợ trung bình là 750-850 triệu đồng/đề tài.
Điều kiện để quỹ tài trợ nghiên cứu là ngoài sản phẩm nghiên cứu chính, các đề tài, các chương trình nghiên cứu, ứng dụng KH&CN bắt buộc phải có tối thiểu hai công bố quốc tế đăng trên các tạp chí thuộc danh mục tạp chí ISI do Thompson Reuter xếp hạng” - thông cáo nêu.