Ngôi làng cổ Triều Khúc (Hà Nội) nằm giữa hai triền đê sông Tô Lịch và sông Nhuệ, từng nổi danh kinh kỳ với nghề làm nón quai thao. Đến nay, Triều Khúc lại được nhiều tín đồ ẩm thực biết đến với một món đặc sản với cái tên lạ tai, tóp mỡ cối hay tóp mỡ Triều Khúc.
Miếng tóp mỡ dài ngang ngón tay, thái mỏng vừa ăn. Gọi là tóp mỡ nhưng mỗi miếng đều có phần thịt đan xen với tỷ lệ 50:50. Người làng Triều Khúc ưa chọn phần thịt thủ như má heo, nọng heo, gáy heo hoặc ba chỉ để làm tóp mỡ.
Miếng tóp mỡ Triều Khúc thuôn dài chứ không thái con chì như tóp mỡ thông thường. Ảnh: Internet
Thịt sau khi lọc bì được cắt miếng, đem đảo đều trên chảo. "Kỹ nghệ" của người làm tóp mỡ ngon nằm ở cách điều chỉnh nhiệt độ: Lúc đầu phải để nhỏ lửa để thịt không dính chảo, khi thịt bắt đầu chảy mỡ thì tăng lửa dần lên, đến lúc thịt vàng ruộm lại chỉnh nhiệt thấp xuống.
Tóp mỡ vừa vớt ra từ chảo dầu, người ta sẽ đem bỏ chút muối hạt rồi xóc đều tay cho vị đậm đà.
Công đoạn ngay sau đó rất quan trọng. Tận dụng lúc miếng tóp mỡ còn nóng dẻo, người ta xếp ngay vào khuôn tròn, ép chặt cho mỡ chảy ra, nhờ vậy món tóp mỡ Triều Khúc mới đậm đà, không ngấy mỡ. Công đoạn ép khuôn này phải làm được làm trong vài phút vì tóp mỡ để nguội sẽ đanh lại rất nhanh, đem đi ép dễ vỡ vụn.
Tóp mỡ được ép vào khuôn khi còn nóng hổi, ép kiệt để không ngấy mỡ. Ảnh: Youtube/Hương vị quê hương
Tóp mỡ Triều Khúc là mặt hàng "hot" trong các quán nhậu bình dân. Ảnh: Internet
Đặc trưng của tóp mỡ Triều Khúc là không quá ngấy ngán. Món này chấm mắm tỏi ăn cơm trắng rất hao cơm, đem làm món nhậu cùng rau sống, cuốn bánh tráng hay trộn gỏi dưa chuột đều dễ gây nghiện. Nhiều người không thích ăn đồ ngấy, từng sợ ăn tóp mỡ cũng cho rằng tóp mỡ cối của làng Triều Khúc rất hấp dẫn và khác biệt.
Các tiểu thương ở Triều Khúc thường bán tóp mỡ ăn trực tiếp trong ngày để đảm bảo hương vị thơm ngon. Vào những ngày cao điểm cận Tết, mỗi nhà có thể bán được hàng chục kilogram tóp mỡ cho khách sỉ, lẻ.