Ở Việt Nam có khá nhiều loại kiến quen thuộc như kiến đen, kiến vàng, kiến cánh, kiến hôi,… Trong đó có những loại kiến có thể đem chế biến thành món ăn. Ở Tây Nguyên cũng có một món đặc sản được làm từ những con kiến, chính là món kiến vàng trộn đu đủ. Là một món ăn khá quen thuộc trong ẩm thực đời thường của người Ê Đê, đu đủ giã kiến vàng được nhiều người ưa thích bởi sự kết hợp độc đáo giữa các nguyên liệu để tạo nên một món dễ ăn, kích thích vị giác khi thưởng thức.
Món ăn này thường sử dụng kiến vàng hoặc kiến cánh làm nguyên liệu. Kiến vàng có hương vị cay cay pha chút chua chua, còn kiến cánh thì lại có độ béo ngậy. Đặc biệt ở Gia Lai bạn có thể thấy kiến vàng ở bất cứ nơi nào ở cây mít, cây trứng cá,... Kiến vàng mùa này rất béo, thơm tho, sạch sẽ so với mùa mưa. Những người săn tổ kiến phải chuẩn bị đủ vật dụng và sự phối hợp nhịp nhàng mới khai thác được những tổ kiến còn nguyên vẹn mà ít bị kiến cắn.
Đu đủ làm món ăn này phải là quả còn xanh, như vậy mới giữ được độ giòn ngọt để làm nên món gỏi đu đủ kiến lửa chuẩn vị. Đu đủ đem bào sợi mỏng rồi ngâm nước muối để cho ra hết nhựa và tạo độ giòn. Sau đó vớt ra để ráo. Cầu kỳ hơn nữa, bạn có thể đem đu đủ phơi nắng để tăng độ giòn, đồng thời giúp món gỏi không bị ra quá nhiều nước.
Người Êđê thường sử dụng cối gỗ truyền thống giã để món ăn ngon và thấm vị. Đầu tiên là giã muối ớt, có thể cho thêm mùi tàu, lá chanh cùng các gia vị tùy thích như: đường, bột ngọt… sao cho vừa ăn; tiếp đến cho kiến vàng vào rồi sau cùng mới cho từng nắm đủ đủ vào giã lần lượt. Khi giã phải đều tay, sao cho các nguyên liệu trộn đều, hòa quyện vào nhau.
Để món ăn trở nên ngon hơn, theo thói quen thì ai cũng dùng tay bốc từng nhúm để thưởng thức. Có thể cảm nhận rất rõ cái vị chan chát của đu đủ hòa với vị chua thanh của kiến vàng hòa với vị cay xè của ớt và vị thơm bùi của lá é. Gỏi đu đủ kiến lửa là sự hòa quyện đặc sắc về hương vị, đó là vị giòn sần sật từ đu đủ cùng với kiến chua chua cay cay cùng nước trộn đậm đà. Đôi khi ăn trúng trứng kiến lại béo ngậy khó quên.
Được làm từ nguyên liệu lạ như vậy nên không phải du khách nào cũng có can đảm nếm thử món ăn này. Tuy nhiên chỉ cần thử một lần, nhất định bạn sẽ khó lòng quên được hương vị độc đáo của nó.