Hỏa lực xuyên biên giới tăng cường giữa Israel và Hezbollah trong những ngày gần đây đã gây ra nhiều đám cháy lớn. Ảnh: JP
Những đám cháy dữ dội đã thiêu rụi hàng nghìn hecta đất. Đó là một lời nhắc nhở rằng cuộc chiến kéo dài ở Gaza không chỉ tàn phá người dân Palestine và đe dọa tính mạng của các con tin bị Hamas bắt giữ, mà còn gây ra hậu quả nghiêm trọng cho miền Bắc Israel, khu vực phần lớn đã bị bỏ hoang kể từ tháng 10 năm ngoái. Một thực tế ngày càng rõ rằng nếu không có lệnh ngừng bắn, tình hình ở biên giới phía Bắc Israel có thể nhanh chóng xấu đi thành một cuộc chiến toàn diện giữa Israel và Hezbollah.
Hai mặt trận phía Bắc và Nam đã được liên kết ngay từ đầu cuộc chiến. Hezbollah tham gia cuộc xung đột vào ngày 8/10, bắn vào các vị trí quân sự của Israel ở Cao nguyên Golan trong chưa đầy 24 giờ sau cuộc tấn công của Hamas từ Gaza. Israel kể từ đó đã bị mắc kẹt trong một cuộc chiến tiêu hao, dù có giới hạn, với tình trạng đấu pháo, tên lửa và tấn công UAV gần như hàng ngày, đòi hỏi nguồn lực quân sự mạnh mẽ và liên tục.
Thủ lĩnh Hezbollah, Hassan Nasrallah nhiều lần tuyên bố rằng Hezbollah sẽ tiếp tục các cuộc tấn công chừng nào tình trạng thù địch ở Gaza vẫn tiếp diễn. Nhóm này đã chỉ ra rằng ngay cả việc tạm dừng giao tranh ở Gaza cũng sẽ khiến họ - ít nhất là tạm thời - rút lui nếu Israel làm điều tương tự, giống như họ đã làm trong thời gian tạm dừng giao tranh kéo dài một tuần vào cuối năm ngoái. Bất kỳ thỏa thuận nào nhằm ổn định tình hình ở miền Bắc Israel sẽ phụ thuộc vào việc đạt được giải pháp cuối cùng cho cuộc xung đột ở Gaza mà Hamas chấp nhận.
Ngay cả khi đó, những người Israel di dời vẫn nghi ngờ liệu lệnh ngừng bắn theo sau một thỏa thuận ngoại giao có thể khôi phục an ninh. Hơn 60.000 người Israel từng sống trong phạm vi 5 km tính từ biên giới Liban, đã sơ tán kể từ mùa thu năm ngoái theo yêu cầu của chính phủ. Hàng ngàn người khác đã tự rời khỏi khu vực này. Việc sơ tán hàng loạt dân thường Israel và việc tạo ra một vùng đệm trên thực tế đã gây ra những hậu quả nghiêm trọng, cho phép Hezbollah bắn phá tự do hơn nhiều vào các thị trấn phía Bắc Kiryat Shmona, Metula và Margalio.
Những cuộc bắn phá như vậy không gây thương vong với dân thường, nhưng vẫn gây ra thiệt hại cho nhiều ngôi nhà và cơ sở hạ tầng, trong hàng chục nghìn người Israel đã rời đi không thể biết khi nào họ có thể trở về nhà và với những điều kiện nào.
Khi năm học sắp kết thúc và mọi người cần lên kế hoạch cho mùa thu, nhiều người không biết liệu họ có thể quay lại cuộc sống bình thường hay không. Một số đã chọn rời khỏi khách sạn và chuyển đến nơi khác ít nhất một năm nữa. Nhiều người đang gặp khó khăn về kinh tế vì không thể hoạt động kinh doanh.
Việc Hezbollah tham gia vào cuộc chiến có tác động rất lớn. Nhóm này là trụ cột của cái gọi là "Trục kháng cự" do Iran dẫn đầu, bao gồm người Houthi ở Yemen; dân quân người Shiite ở Iraq và Syria; các nhóm Thánh chiến Hồi giáo và Hamas ở lãnh thổ Palestine. Hezbollah đã đẩy mạnh nỗ lực “kháng chiến” kể từ cuộc Chiến tranh Liban lần thứ hai năm 2006. Nhưng cái giá của bất kỳ sự leo thang nào nữa, đối với cả hai bên, sẽ cao hơn rất nhiều so với những cuộc xung đột trước đó.
Tuy nhiên, hiện nay giới chính trị Israel vẫn ưu tiên đánh bại Hamas ở Gaza, mặc dù kho vũ khí của Hezbollah mạnh hơn nhiều. Israel tuyên bố họ đang đạt được những thành tựu chiến thuật quan trọng chống lại Hezbollah trong nỗ lực bảo đảm biên giới. Nhưng với số lượng thiết bị bay không người lái và tên lửa được bắn từ Liban ngày càng tăng (tháng 5 có số vụ tấn công cao nhất kể từ tháng 10/2023), giờ đây việc đi lại quanh các thị trấn phía Bắc có lẽ nguy hiểm hơn nhiều so với các thành phố gần Gaza.
Rocket được bắn từ phía Liban rơi xuống miền Bắc Israel, gây hỏa hoạn ngày 12/6/2024. Ảnh: AFP/TTXVN
"Thí nghiệm" của Hezbollah và nguy cơ chiến tranh tổng lực
Các cuộc tấn công của Hezbollah cũng ngày càng tinh vi với UAV có công nghệ tiên tiến và đạn dẫn đường chính xác, chứng tỏ rằng “những thành tựu chiến thuật” mà Israel tuyên bố đã không thể làm suy giảm khả năng của nhóm. Những tiến bộ này cũng có thể chỉ ra điều gì đó thậm chí còn đáng lo ngại hơn: Hezbollah có thể tin rằng họ đang đạt được những lợi ích chiến lược lớn hơn những tổn thất của mình. Tình hình đó đã tạo ra một “phòng thí nghiệm” khủng khiếp, nơi Hezbollah có cơ hội nghiên cứu kỹ lưỡng khả năng phòng thủ và giám sát của Israel trong một thời gian dài. Rõ ràng họ đang tìm kiếm và phát hiện những điểm yếu của Israel để xâm nhập và áp đảo hệ thống phòng thủ của nước này thông qua các cuộc tấn công đa dạng và đa hướng.
Đó là lý do tại sao, một cuộc tấn công bằng UAV của Hezbollah vào một vị trí quân sự hôm 6/5 đã giết chết hai binh sĩ Israel. Theo một tướng Israel, điều này xảy ra bất chấp việc nó nằm ở nơi được coi là cơ sở được bảo vệ. Đó cũng là lý do tại sao vào ngày 5/6, ít nhất hai UAV tấn công đã nhắm vào những người lính Israel đóng quân ở làng Hurfeish mà không kích hoạt còi báo động, giết chết một binh sĩ và làm bị thương 9 người khác.
Nói cách khác, Hezbollah có thể đang chuẩn bị cho một cuộc chiến tranh tổng lực với Israel, trong đó hành động đầu tiên và chủ yếu của họ sẽ là cố gắng làm suy yếu và vô hiệu hóa hệ thống phòng thủ của Israel.
Các quan chức quân sự và chính trị Israel khẳng định Tel Aviv không thể dừng cuộc chiến ở Gaza, không chỉ vì Hamas vẫn chưa bị đánh bại hoàn toàn, mà còn vì ý nghĩa của việc thể hiện sức mạnh của Israel trong khu vực, đặc biệt là đối với Hezbollah và Iran. Nhiều quan chức Israel tin rằng một cuộc chiến khác với Hezbollah chỉ là vấn đề thời gian. Các chính trị gia cực hữu hiện đã bắt đầu kêu gọi một cuộc tấn công vào Liban.
Nhưng theo tờ Thời báo New York, tình hình thực địa lại kể một câu chuyện khác. Quân đội Israel, vốn đã quen với các cuộc chiến tranh ngắn, dường như đã mệt mỏi - cũng như người dân Israel muốn có một chính phủ mới. Và nếu Israel vẫn chưa thể tiêu diệt được Hamas, một đối thủ nhỏ hơn và kém ghê gớm hơn nhiều so với Hezbollah, sau 8 tháng chiến tranh và gần 17 năm phong tỏa Gaza, thì điều gì khiến người Israel nghĩ rằng họ có thể đánh bại Hezbollah ở Liban?
Việc tiếp tục quỹ đạo leo thang các cuộc tấn công ăn miếng trả miếng như hiện nay cũng rất nguy hiểm, không chỉ vì những gì Hezbollah đang học được mà còn vì nguy cơ xảy ra chiến tranh tổng lực, dù không ai muốn, đang không ngừng gia tăng vì những tính toán sai lầm trong chiến trường mở rộng và hiệu lực của các loại vũ khí được sử dụng.