Dưới đây là một đoạn đối thoại kinh điển mang tính giáo dục giữa người mẹ và cậu con trai được chia sẻ trên mạng xã hội của Trung Quốc.
Cuộc trò chuyện đêm khuya
Con trai: Mẹ ơi, con không ngủ được. Mẹ nói chuyện với con được không?
Mẹ: Được. Con nói đi.
Con trai: Mẹ có hài lòng về thành tích học tập của con không?
Mẹ: Con có hài lòng về thành tích của mình không?
Con trai: Cũng được ạ. Con thấy rất tự tin.
Mẹ: Có lúc tự tin còn quan trọng hơn thành tích.
Con trai: Lẽ nào mẹ thật sự không để ý đến thành tích của con sao?
Mẹ: Không. Con nghĩ xem, mẹ đã để ý đến thành tích của con khi nào chưa?
Con: Hồi tiểu học, con không nghiêm túc làm bài tập, mẹ đã xé tan quyển vở bài tập của con, không hề tiếc nuối.
Mẹ: Đó là mẹ coi trọng thái độ học tập của con.
Viết chữ Hán không yêu cầu con phải viết đẹp thế nào. Đầu tiên bắt buộc phải nghiêm túc. Đó là vấn đề thái độ nghiêm chỉnh. Thái độ có vấn đề thì học tập chắc chắn có vấn đề, người đó cũng sẽ có vấn đề.
Con trai: Vâng. Có lý ạ. Khi con học cấp hai, mẹ coi trọng thành tích của con rồi ạ? Ngày nào mẹ cũng chú ý đến tình hình nghe giảng của con.
Mẹ: Đó là mẹ coi trọng hạnh kiểm học tập của con.
Một học sinh không tôn trọng lớp học tức là không tôn trọng thầy cô, không tôn trọng thầy cô chính là không tôn trọng tri thức, không tôn trọng tri thức thì hạnh kiểm của người đó cũng không thể tốt được.
Con trai: Vâng, vậy con lên cấp ba rồi. Chắc chắn mẹ sẽ để ý đến thành tích của con vì nó liên quan đến việc con thi hết cấp ba.
Mẹ: Nói thật lòng, mẹ thật sự không để ý. Thứ mẹ coi trọng là chất lượng học tập.
Học sinh có chất lượng học tập tốt thì có thể tận hưởng quá trình học tập. Dù kết quả thế nào thì cũng vui vẻ suốt quá trình học tập.
Con trai: Mẹ, vậy sau khi con thi vào đại học rồi, mẹ để ý đến điều gì ở con? Con nghe nói, lên đại học chơi vui lắm, học rất nhẹ nhàng.
Mẹ: Con trai, đợi con lên đại học, mẹ nhất định sẽ coi trọng thành tích của con.
Con nghĩ xem, khi người khác đều vui chơi, đều coi nhẹ việc học mà con vẫn kiên trì thì cuối cùng người nhận được kết quả xứng đáng sẽ là bản thân con.
Con trai: Con hiểu rồi. Hồi tiểu học, mẹ chú ý đến thái độ học tập của con; lên cấp 2, mẹ để tâm đến hạnh kiểm học tập của con; lên cấp 3, mẹ để ý đến chất lượng học tập của con; lên đại học, mẹ coi trọng thành tích học tập của con, đúng không ạ?
Mẹ: Con trai mẹ hiểu rất sâu sắc. Sau này con bước ra xã hội, mẹ sẽ để ý xem lựa chọn của con có đủ thông minh hay không.
Lựa chọn sự nghiệp của bản thân, lựa chọn tình yêu của chính mình, những điều này đều sẽ là phần rất lớn trong cuộc đời của con.
Con trai: Đối với con, những điều này rất xa xôi. Con còn chưa nghĩ đến.
Mẹ: Không vội nhưng mẹ có một lời khuyên cho con: Ninh tĩnh chí viễn.
Con xem chữ "ninh" có mái nhà ở trên chữ "đinh", tức là con bắt buộc phải có trách nhiệm, chịu trách nhiệm về tương lai của mình; chữ "tĩnh" ghép bởi chữ "thanh" và chữ "tranh" tức là phải tranh thủ tuổi thanh xuân. Lúc nào tâm cũng phải tĩnh thì chí hướng mới có thể vươn cao vươn xa.
Con trai: Mẹ thật biết cách giải thích sai chữ Hán. Ha ha!
Mẹ: Thế nào là giải thích sai? Con nghĩ xem, 10 năm trước, con vừa khóc vừa gào đòi chơi điện tử mẹ đã cương quyết từ chối.
Đến giờ, con có thể so mình với các bạn cùng trang lứa, con không hấp tấp, nóng vội, điểm này ắt có tác dụng rất lớn.
Xác định rõ trọng điểm và mục tiêu của mỗi giai đoạn học tập, 10 năm nữa, con sẽ càng được hưởng lợi. Mẹ rất thích tính "không so bì người khác với bản thân" của con.
Điều đó thể hiện thái độ lạc quan tích cực của con. Có thái độ tốt thì dù sau này con làm gì, con đều sống theo bản thân, biết tận hưởng cuộc sống của chính mình. Đây chính là hạnh phúc.
Con trai: Nói chuyện với mẹ một lúc, con cảm thấy mình mạnh mẽ hơn nhiều.
Mẹ: Con trai, sắp 12 giờ rồi. Đi ngủ đi.
Con trai: Vâng ạ. Chúc mẹ ngủ ngon.
Mẹ: Ngủ ngon.
Cậu con trai mang theo cảm giác thỏa mãn về những giải đáp thắc mắc của mẹ chìm vào giấc mộng nhưng người mẹ thì lại lần đầu tiên mất ngủ.
Chẳng còn cách nào khác, hãy để bản thân tận hưởng lần mất ngủ này đi.
Lời bình
Tiểu học coi trọng thái độ, cấp hai coi trọng hạnh kiểm, cấp ba coi trọng chất lượng, đại học coi trọng thành tích, tương lai coi trọng lựa chọn, thứ tự không thể đảo ngược vì giáo dục là con đường không thể quay đầu.
Hơn nữa, định hướng của cha mẹ rất quan trọng, bàn tay đưa nôi cũng chính là bàn tay đẩy cả quả địa cầu.