Vào giữa tháng 7, khi giao tranh đang nổ ra ở phía Nam Idlib và phía Bắc Hama, Syria, hãng tin Reuters đưa ra nguồn tin chưa được kiểm chứng cho biết, Nga đã triển khai lực lượng đặc biệt của mình đến khu vực xung đột.
Trích dẫn nguồn tin từ phe đối lập Syria, hãng thông tấn nói rằng quân đội Nga đã được gửi đến sau khi lực lượng Chính phủ Syria không đạt được những bước tiến mới trước cuộc đối đầu với phiến quân.
Bộ Quốc phòng Nga sau đó đã phủ nhận sự liên quan của "lực lượng mặt đất" và "lực lượng đặc biệt" của nước này trong chiến sự ở Idlib, gọi báo cáo trên là "tin giả".
Nhấn mạnh thỏa thuận Nga-Thổ Nhĩ Kỳ năm 2017, Nga nói rằng cảnh sát quân sự nước này đang quản lý các trạm quan sát được thiết lập xung quanh chu vi của khu vực giảm leo thang Idlib.
Cho đến nay, câu hỏi về việc Nga có thực sự triển khai lực lượng đặc biệt trên mặt đất để tham gia chiến đấu ở tây bắc Syria hay không rất khó xác định, nhưng rất có thể Bộ Quốc phòng Nga đã tăng cường sự hiện diện của nước này trong những tháng gần đây, theo Al Jazeera.
Nga vẫn đang có mặt ở Syria để hỗ trợ cho chính quyền hợp pháp của Tổng thống Assad.
Các bằng chứng
Trên thực tế, các thông tin về sự hiện diện của lực lượng đặc nhiệm Nga hoạt động ở Syria mỗi khi xuất hiện đều đến từ các nguồn bán chính thức hoặc khó xác thực. Thông tin đó thường được đăng trên blog và mạng xã hội.
Theo chuyên gia phân tích các vấn đề Syria - Anton Mardasov, chi tiết về sự hiện diện của quân đội Nga ở Syria hiếm khi được công khai vì đặc thù hoạt động quân sự cần phải giữ bí mật.
Cùng với đó, việc xác định lực lượng bị nghi ngờ có phải là các nhân viên an ninh Nga hay không cũng là điều khó khăn vì họ thường hay bị nhầm là người từ các công ty quân sự tư nhân (PMCs).
Tin đồn về sự hiện diện của lực lượng đặc nhiệm Nga trên chiến trường tây bắc Syria bắt đầu xuất hiện vào tháng 5.
Khi đó, hình ảnh và video về những người đàn ông mang vũ trang tìm đường băng qua đồng bằng al-Ghab nằm giữa tỉnh Hama và tỉnh Idlib được lan truyền trên mạng xã hội. Một số người suy đoán rằng đó là lính đánh thuê Nga và không phải là thành viên của quân đội Nga.
Sau đó vài ngày, ANNA News, một kênh truyền thông của Nga đưa tin về hoạt động của quân đội Syria đã nhấn mạnh sự tham gia tích cực của lực lượng đặc biệt Nga ở al-Ghab.
Theo bài viết, lực lượng đặc biệt Nga đã có "đóng góp quan trọng" trong việc "làm suy yếu" hệ thống phòng thủ của phe đối lập ở đồng bằng, nhưng chiến công này không được đăng tải trên truyền thông "vì lý do an ninh".
Ngay sau khi Bộ Quốc phòng bác bỏ báo cáo của Reuters, ANNA News đã thay đổi bài viết của mình và tuyên bố rằng sự hiện diện của quân đội Nga ở Syria chỉ giới hạn bằng sự yểm trợ trên không.
Cùng ngày, tờ Nezavisimaya Gazeta của Nga lưu ý rằng lính đánh thuê Nga – lực lượng mà Bộ Quốc phòng Nga từng nói "không có việc gì để làm" - đang giúp lực lượng Syria trong cuộc chiến chống lại phe đối lập ở Hama và Idlib.
Tuy nhiên, tuyên bố này được cho là sai lệch, vì lính đánh thuê Nga không thể thực hiện bất kỳ nhiệm vụ nào gần chiến trường - hoặc thậm chí huấn luyện các đơn vị địa phương ở hậu phương - mà không phối hợp các hoạt động của cơ quan thực thi an ninh , quốc phòng Nga tại đây.
Với các bằng chứng trên, nhiều người cho rằng, đã có sự xuất hiện của binh sĩ Nga – có thể là thành viên của quân đội Nga hoặc là lính đánh thuê - có mặt ở tiền tuyến Idlib và Hama, đồng thời đang tham gia chiến đấu.
Bí mật quân sự
Theo chuyên gia phân tích Anton Mardasov, kể từ năm 2015, khi Moscow phát động chiến dịch quân sự ở Syria, nhân viên của gần như mọi đơn vị tình báo hiện có của lực lượng vũ trang Nga đã tham gia vào các hoạt động tại đây. Tất cả đều làm việc trong bí mật.
Sự hiện diện của cảnh sát quân sự và cố vấn quân sự mà Moscow thừa nhận ở Syria được cho là đã cung cấp vỏ bọc cho các lực lượng khác hoạt động, bao gồm cả lực lượng đặc biệt.
Trong các giai đoạn khác nhau của cuộc chiến Syria, các nhóm này đã tham gia tích cực vào các chiến dịch.
Ví dụ, trong trận Aleppo, các báo cáo chính thức cho thấy chỉ có các cố vấn quân sự Nga tham gia vào các hoạt động quân sự, nhưng các báo cáo không chính thức lại cho rằng có các thành phần khác nhau của quân đội Nga cũng tham gia.
Giới quan sát nhận định, mặc dù vào tháng 12/2017, Tổng thống Vladimir Putin đã tuyên bố "chiến thắng" ở Syria và rút quân về nước (ngoại trừ "cố vấn") - sự hiện diện của quân đội Nga trên mặt đất có khả năng vẫn tiếp tục.
Hiện tại chính quyền Damascus đang tìm cách thiết lập quyền kiểm soát các đường cao tốc M4 và M5 chạy qua Idlib để có thể mở lại giao thông giữa Aleppo, Damascus và Latakia. Để chống lại kế hoạch đó, Thổ Nhĩ Kỳ đã tái bố trí lực lượng đối lập từ phía Bắc Aleppo đến Idlib và đẩy quân tiếp viện đến các trạm quan sát.
Trong nhiều tuần qua, bước tiến của lực lượng thân Chính phủ là khá chậm, kèm theo tổn thất lớn về quân đội. Điều này được cho là lý do Nga có thể đã thúc đẩy sự hiện diện của mình lớn hơn tại đây, trong các hoạt động chống lại phe đối lập, chuyên gia Mardasov nêu quan điểm.
Thông tin về sự hiện diện của lực lượng Nga được giữ bí mật là điều tất nhiên, bởi lo ngại nguy cơ phản gián cũng như bị đối thủ nắm bắt trước kế hoạch. Tuy nhiên, về cơ bản, việc này có thật hay không vẫn chưa được xác thực hoàn toàn, bởi các nhận định trên đều là suy đoán của giới quan sát.
Sau tất cả, mục tiêu cuối cùng của Điện Kremlin là giúp chính quyền hợp pháp ở Syria giành lại thành trì cuối cùng từ phe đối lập và có những đàm phán có lợi với Thổ Nhĩ Kỳ.