"Ban chuyên gia đang điều tra thông tin về hoạt động liên quan đến hóa chất, tên lửa đạn đạo và vũ khí truyền thống giữa Syria và Triều Tiên, trong đó có các hoạt động trong chương trình tên lửa Scud của Syria và hoạt động bảo trì, sửa chữa các hệ thống phòng thủ tên lửa đất đối không của Triều Tiên”, báo cáo dài 37 trang viết.
Báo cáo do ban chuyên gia gồm 8 thành viên soạn thảo sau khi điều tra các cá nhân và tổ chức liên quan đến Công ty Thương mại phát triển khai khoáng Triều Tiên (KOMID) tại Syria. Nằm trong danh sách cấm vận của cả Mỹ và Hội đồng Bảo an LHQ, KOMID bị cho là dính dáng đến hoạt động xuất khẩu trang thiết bị liên quan tên lửa đạn đạo và vũ khí truyền thống bị cấm theo các nghị quyết của Hội đồng Bảo an (HĐBA).
Theo báo cáo, hai quốc gia (không được nêu tên) đã chặn các chuyến tàu chở hàng đến Syria chở hàng hóa theo một hợp đồng mà KOMID ký với Syria. Liên minh châu Âu và Mỹ xác định bên nhận hàng là các thực thể hoạt động như những công ty bình phong cho Trung tâm Nghiên cứu khoa học Syria - tổ chức bị cáo buộc liên quan hoạt động trao đổi hàng cấm. Theo báo cáo, trung tâm này bị các nước thành viên LHQ cáo buộc là đứng sau chương trình vũ khí hóa học của Syria. Cũng theo báo cáo, một cuộc điều tra đang được tiến hành để xác minh thông tin Triều Tiên có thể đang cung cấp các hệ thống phòng thủ di động, tên lửa đất đối không và radar đến châu Phi. Những hoạt động này liên quan đến Công ty Thương mại Haegeumgang của Triều Tiên và Công ty Monte Binga do chính phủ Mozambique quản lý.
Công ty thương mại của Triều Tiên cũng bị nghi ngờ đang đảm trách việc sửa chữa và nâng cấp hệ thống tên lửa đất đối không của Tanzania khi nước này đang có nhu cầu sửa chữa hệ thống radar phòng không của họ. Giá trị hợp đồng giữa hai nước khoảng 10,49 triệu euro (khoảng 285 tỷ đồng).
Báo cáo viết rằng, Triều Tiên tiếp tục vi phạm các biện pháp trừng phạt tài chính bằng cách “cử người ra nước ngoài để thực hiện các giao dịch tài chính”, với những hoạt động bị cấm do thiếu “khuôn khổ pháp lý và quy định trong nước phù hợp”, đặc biệt ở châu Á. Một số quan chức Triều Tiên bị cho là tham gia hoạt động tài chính trái phép như mở nhiều tài khoản ngân hàng ở cùng một nước láng giềng của nước mà họ đang làm việc, hay dùng tên của người thân và các công ty bình phong.
Trong cuộc điều tra các thành viên trong gia đình hai quan chức của Tổng cục Trinh sát và một đại diện Ngân hàng Phát triển thống nhất Triều Tiên - những người đã bị phong tỏa tài sản ở Pháp - báo cáo nói rằng, ông Kim Su Gwang, một điệp viên Triều Tiên, mở nhiều tài khoản ngân hàng ở Italy bằng tên thật của ông. Một trường hợp tương tự liên quan đến người của KOMID mà Đại sứ quán Triều Tiên ở Nam Phi dùng tên để lập một tài khoản ngân hàng ở nước láng giềng Namibia. “Những vụ việc này là ví dụ cho thấy mạng lưới ngầm của Triều Tiên đang sử dụng nhiều tài khoản ngân hàng để khiến các hoạt động của họ khó bị phát hiện”, báo cáo viết.
Được lập ra năm 2009, Ban chuyên gia LHQ gồm các đại diện từ Anh, Trung Quốc, Pháp, Nga, Mỹ, Nhật Bản, Hàn Quốc và Nam Phi. Trong báo cáo, nhóm chuyên gia bày tỏ lo ngại rằng, những hạn chế trong triển khai các biện pháp trừng phạt cùng với cách luồn lách của Triều Tiên đang làm “suy giảm mục đích của các nghị quyết trừng phạt” nhằm buộc Bình Nhưỡng phải từ bỏ các hoạt động bị cấm.
Mỹ sẽ phải chịu “nỗi đau lớn nhất”
Sáng qua (giờ Việt Nam), HĐBA nhất trí thông qua nghị quyết mới nhằm thắt chặt trừng phạt Triều Tiên như cấm toàn bộ hàng xuất khẩu dệt may của nước này, áp đặt mức trần xuất khẩu dầu đã tinh lọc sang Triều Tiên ở mức 2 triệu thùng/năm… Đây là lần đầu tiên HĐBA trừng phạt nhằm vào hoạt động nhập khẩu dầu của Tiều Tiên. Mỹ muốn áp lệnh cấm vận dầu hoàn toàn nhưng Trung Quốc và Nga, hai nước thành viên HĐBA, được cho là đã ngăn cản bất kỳ bước đi nào có khả năng khiến Triều Tiên bất ổn. Nghị quyết 2375 cũng hạn chế việc sử dụng lao động Triều Tiên ở nước ngoài.
Sau khi nghị quyết được thông qua, Peru yêu cầu Đại sứ Triều Tiên rời khỏi nước này trong vòng 5 ngày, vì các vụ thử hạt nhân của Bình Nhưỡng chống lại cộng đồng quốc tế, AP đưa tin. Bộ Ngoại giao Peru tuyên bố, Đại sứ Kim Hak Chol là “người không được hoan nghênh”. Tuần trước, Mexico cũng trục xuất Đại sứ Triều Tiên khỏi nước này. Bộ Ngoại giao Peru thông báo, quyết định của họ là do Triều Tiên nhiều lần vi phạm các nghị quyết trước đây của HĐBA, do đó “cấu thành mối đe dọa nghiêm trọng và không thể chấp nhận đối với an ninh và hòa bình quốc tế, cũng như ổn định ở Đông Á và trên thế giới”. Nước này kêu gọi Bình Nhưỡng “tôn trọng luật quốc tế và chấm dứt chương trình hạt nhân một cách có kiểm chứng và không đảo ngược”.
Triều Tiên hôm qua lên án nghị quyết trừng phạt mới của LHQ và cảnh báo Mỹ sẽ phải hứng chịu “nỗi đau lớn nhất” vì đi đầu trong hành động này. Trong phản ứng đầu tiên trước các biện pháp trừng phạt mới, Đại sứ Triều Tiên tại Geneva Han Tae Song được báo chí dẫn lời nói rằng, Bình Nhưỡng “lên án bằng những lời lẽ mạnh mẽ nhất và bác bỏ nghị quyết trái luật mới nhất của Hội đồng Bảo an LHQ”.
“Những biện pháp sắp tới của Triều Tiên sẽ khiến Mỹ phải chịu nỗi đau lớn nhất mà họ từng trải qua trong lịch sử”, Reuters dẫn lời ông Han nói tại Hội nghị giải trừ quân bị ở Geneva.
Đề xuất đàm phán bí mật
Sau khi HĐBA thông qua Nghị quyết 2375, cựu Tư lệnh NATO, tướng Wesley Clark, nhận định, Mỹ càng muốn gia tăng sức ép với Triều Tiên, Triều Tiền càng muốn đáp trả bằng áp lực lớn hơn. Vì vậy, cần có các cuộc đàm phán do một bên thứ ba đóng vai trò trung gian hòa giải. Theo ông, để thành công, các cuộc đàm phán nên diễn ra trong vòng bí mật.