Cây mận thường ra hoa 2 lần trong năm, lần đầu vào cuối Xuân, lần thứ 2 vào đầu tháng 5. Thông thường, mận ra quả đầu tiên trước dịp cận Tết Nguyên Đán, song, mận tại thời điểm đó được đánh giá không ngon bằng mận tháng 5, số lượng quả cũng ít hơn vào chính vụ.
Từ giữa tháng 3 tới nay, tại một số góc đường tại Hà Nội như Xã Đàn, Lê Duẩn, Nguyễn Xiển, Quán Thánh,... đang có một số gánh hàng rong bán mận đầu mùa “chính gốc” Sơn La với giá 160.000 – 200.000 đồng/kg, đắt gấp 10 lần so với chính vụ.
Giá mận đầu mùa đang ở mức rất cao 200.000 đồng/kg.
Cá biệt, một số loại mận to đã ngả đỏ có giá lên tới 220.000 đồng/kg. So với thời điểm cách đây 1 tháng, giá mận đã tăng khoảng 50.000 đồng/kg.
Theo bà Thu, người bán hàng rong tại ngã 6 Quán Thánh – Thanh Niên (Ba Đình, Hà Nội), nguồn mận đầu mùa nhập về thời điểm này đa phần là ở Mộc Châu (Sơn La). Một số ít lấy từ một số địa phương như Yên Bái, Điện Biên hoặc Lào Cai.
Bà Thu cho biết, mận Tây Bắc thường cho quả sớm hơn ở một số vùng mận miền xuôi như Nam Định hoặc Hải Dương. Ngoài ra, bà Thu phủ nhận đây là mận Trung Quốc.
“Bình thường, vào mùa mận tháng 5, tháng 6, giá mận chỉ khoảng 20.000 – 30.000 đồng/kg. Còn hiện tại, giá mận đắt là do đầu mùa, nguồn hàng cón ít nên đắt như vậy. Còn phân biệt giữa mận ta với mận Trung Quốc rất dễ, thông thường mận ta có dáng xấu hơn, đốm quả không đều. Ngược lại, mận Trung Quốc vỏ rất đẹp, quả tròn trịa”, bà Thu nói.
Nguồn hàng mận từ Tây Bắc về thường tập kết ở chợ Long Biên hoặc chợ Mai Động, song, nếu các gánh hàng rong không nhanh chân là rất khó lựa được lô mận ngon.
“Mận có giá đắt vì ngay cả nguồn hàng từ vùng cao xuống không nhiều, mỗi đêm ở chợ đầu mối, mỗi người cố mua mới đủ 20kg mận về bán. Nếu không tính quả xấu, sâu thì số lượng mận bán được chỉ vào khoảng 15kg”, bà Thu tiết lộ.
Giá mận đầu mùa tuy cao, nhưng chất lượng mận đầu mùa cũng chưa được “hoàn chỉnh”. Mận đầu mùa có vị khá chua kèm theo vị chát, vỏ dày. Một số gánh hàng rong thừa nhận, nếu muốn ăn mận ngon thì phải đợi thêm 1 tháng nữa, mận mới chín, vị chua thanh đặc trưng.
Chị Đỗ Thị Việt Hà (Hàng Bông, Hà Nội) cho biết: “Mận là một loại quả đặc trưng của mùa hè. Không chỉ tôi, và rất nhiều người ưa thích loại quả này. Tuy nhiên, mùa mận không kéo dài, chỉ 2 – 3 tháng mùa hè.
Chính vì vậy, tôi không thể đợi được thêm 1 tháng nữa, mà phải mua vèo vài cân về ăn. Dù biết là nó đắt, chua và không ngon nếu so sánh với mận đúng vụ”.
Không chỉ đắt hàng ở các gánh hàng rong, thị trường mận “online” cũng đang diễn ra tình trạng “cháy hàng”. Tuy nhiên, giá mận bán online có giá rẻ bằng 1 nửa giá của các gánh hàng rong bán tại Hà Nội. Giá mận Sơn La được bán online dao động từ 100.000 – 120.000 đồng/kg, nếu mua trên 5kg sẽ được giao hàng miễn phí.
Chị Vũ Huê, quê gốc Sơn La đang làm việc tại Hà Nội cho biết: “Hầu như mùa mận năm nào tôi cũng tranh thủ bán kiếm thêm thu nhập. Giá mận hiện tại mua tại vườn là khoảng 35.000 - 50.000 đồng/kg, công thêm các chi phí vận chuyển nữa là khoảng 100.000 đồng”, chị Huê nói.
Chị Huê thừa nhận, mận Sơn La tại thời điểm này chưa nhiều, nên số lượng nhập về khá nhỏ giọt: “Để gom được 2, 3 tạ mận để vận chuyển xuống Hà Nội hiện tại rất khó khăn. Gia đình tôi phải mất 2 – 3 ngày mới gom đủ để mang xuống bán”.
Theo chị Huê, nếu đợi thêm 1 tháng nữa, giá mận sẽ giảm xuống khoảng 10 lần hiện tại: "Mận bây giờ chưa thực sự ngon. Nhưng nếu khách hàng mua về dầm, ngâm với muối ớt thì không có gì để chê", chị Huê nói.