Mâm cúng và bài khấn cúng Thần Tài theo phong tục cổ truyền

Chuẩn bị gì cho mâm cúng thần tài?

Mâm cúng ngày vía thần Tài không giống với mâm cúng gia tiên ngày Tết mà được chuẩn bị đơn giản hơn, không đòi hỏi các món ăn chế biến cầu kỳ, tốn nhiều thời gian. Tùy theo phong tục mỗi vùng miền và sự coi trọng của mỗi người mà mâm cúng được chuẩn bị khác nhau.

Theo truyền thống, mâm cúng vía Thần Tài gồm có các lễ vật: nến, hương, nước (3 chén), rượu (3 chén), gạo tẻ (1 đĩa), muối (1 đĩa), tiền vàng mã, hoa tươi, mâm ngũ quả, trầu cau, mâm cỗ mặn (tùy từng gia đình).

Đặc biệt, trong mâm cúng ngày vía Thần Tài thường có bộ tam sên. Bộ tam sên (tam sinh, tam sanh) là một nét văn hoá đặc biệt của người dân Nam Bộ trong phong tục cúng thần Tài; biểu trưng cho Thổ - Thuỷ - Thiên, được hiểu là 3 loài vật sinh sống ở 3 môi trường hoàn toàn khác nhau, mang ý nghĩa linh thiêng trong nghi lễ cúng bái.

Bộ tam sên gồm có :

1 miếng thịt lợn - đại diện cho loài sống trên cạn. Thịt lợn có thể luộc hoặc quay nhưng phải có cả mỡ, nạc, da.

1 con cua hoặc 3 con tôm - đại diện cho những sinh vật sống dưới nước

1 hoặc 3 quả trứng vịt - đại diện cho loài vật bay trên bầu trời.

Bộ tam sên không chỉ dùng trong ngày cúng vía thần Tài mà còn được bày trong các lễ cúng khai trương, động thổ, cúng thổ thần, thuỷ thần...

Với truyền thống của người miền Nam, mâm cúng Thần Tài đầy đủ ngoài những lễ vật trên thì không thể thiếu món cá lóc nướng. Cá lóc là loài vật mạnh mẽ nhưng lại hiền, không gây hại cho con người, được coi là có thể mang đến may mắn, tài lộc. Ngoài ra, cá lóc còn là nguồn dinh dưỡng rất tốt cho sức khỏe.

Ở miền Trung, đặc biệt là ở Huế, mâm cúng ngày vía Thần Tài thường có lưỡi heo hay mép bò.

Vài năm trở lại đây, trong mâm cúng ngày vía thần Tài thường có thêm các loại bánh tạo hình túi tài lộc, tiền vàng, thỏi vàng, hình quả đào... với nhiều màu sắc rực rỡ, bắt mắt.

Ngoài ra còn có chè trôi nước, xôi gấc đỏ, xôi đậu xanh, xôi ngũ sắc tạo hình chữ phúc, lộc, thọ. Nhiều người cũng mua vàng đặt lên bàn thờ lúc cúng để xin lộc Thần Tài, cúng xong có thể cất đi hoặc đeo trên người để được may mắn quanh năm.