Rằm tháng 7 Âm lịch đối với người Việt Nam có rất nhiều ý nghĩa. Đó là ngày tưởng nhớ tổ tiên, ngày báo hiếu cha mẹ, ngày thể hiện lòng từ bi đối với chúng sinh trong mùa Xá tội vong nhân... Vì thế, mâm cỗ cúng thường được các gia đình chuẩn bị công phu, chu đáo hơn những ngày rằm khác. Tuy nhiên, rất nhiều người vẫn còn băn khoăn không biết mâm cỗ cúng rằm tháng 7 nên làm chay hay mặn, liệu có cần sửa soạn cả cỗ chay và cỗ mặn cho các ban thờ khác nhau?
Mâm cỗ cúng rằm tháng 7 nên làm chay hay mặn?
Nhiều người nghĩ rằng, lễ Vu lan và Xá tội vong nhân đều có nguồn gốc từ các điển tích trong Phật giáo, do đó phải cúng cỗ chay mới đúng. Những người khác cho rằng, chay hay mặn tùy vào đối tượng được cúng là ai, nếu cúng Phật và cô hồn thì nên làm cỗ chay, còn mâm cúng thần linh nên làm cỗ mặn; mâm cúng gia tiên thì tùy truyền thống gia đình mà biện lễ.
Thực ra, không có quy định nào về điều này, làm cỗ chay hay mặn tùy thuộc vào niềm tin, phong tục và cả hoàn cảnh, điều kiện thực tế của mỗi gia đình. Điều quan trọng nhất là sự thành tâm, còn cúng những món gì không quá quan trọng.
Mâm cỗ cúng rằm tháng 7 nên làm chay hay mặn? Điều đó tùy thuộc vào quan niệm, điều kiện, hoàn cảnh của mỗi gia đình.
Ngay cả các bậc tu hành cũng khuyên không nên cố chấp chuyện cúng chay hay cúng mặn để dẫn đến bất hòa trong gia đình. Chẳng hạn, bạn muốn cúng chay nhưng những người khác trong nhà cho rằng cần cúng cỗ mặn cho ông bà tổ tiên mới là hiếu thảo, nếu bạn cứ khăng khăng theo ý mình dẫn đến cãi vã, căng thẳng, giận hờn nhau thì mâm cúng đó cũng không thực sự thanh tịnh nữa.
Việc chuẩn bị mấy mâm cúng, mỗi mâm có bao nhiêu món, mức độ thịnh soạn ra sao... cũng cần tùy thuộc điều kiện, hoàn cảnh mỗi gia đình cũng như quan niệm mỗi người. Điều quan trọng nhất là mâm cỗ phải đảm bảo vệ sinh, tươi ngon, được chuẩn bị với lòng thành kính.
Mâm cỗ cúng rằm tháng 7
Mâm cỗ cúng Phật
Rằm tháng 7 là ngày lễ lớn đối với những người theo đạo Phật, bạn hãy dâng lên ban Phật một mâm cơm chay hoặc mâm ngũ quả đơn giản. Nên cúng vào ban ngày, sau đó gia đình sẽ thụ lộc tại nhà.
Mâm cúng thần linh và gia tiên
Đây thường là mâm cúng mặn (hoặc chay, như đã nói ở trên). Nên chuẩn bị tươm tất, các món ăn đa dạng cùng những thực phẩm bổ dưỡng, tươi sạch, thể hiện cho lòng thành kính, biết ơn tổ tiên.
Mâm cỗ mặn cúng rằm tháng 7 thường gồm các món như xôi, gà luộc, canh, cơm, cá kho, món xào, món nộm,.. Kèm theo là trái cây, hoa cúng, nước, rượu, nhang, nến, vàng mã và cả những vật dụng dành cho người cõi âm làm bằng giấy tượng trưng như quần áo, giày dép...
Mâm cúng chúng sinh
Lễ cúng chúng sinh (cúng cô hồn) được thực hiện ngoài trời với mục đích bố thí cho những cô hồn thất thế, sa cơ lỡ vận, không nhà cửa hay nơi nương tựa. Nghi lễ này thường được thực hiện vào chiều tối ngày 14/7 hoặc 15/7 âm lịch. Theo niềm tin dân gian, đây là khoảng thời gian các vong linh trên đường về địa ngục, nên bố thí cho họ được ăn no trước khi trở lại chịu khổ ở âm gian.
Mâm cúng chúng sinh thường gồm:
- Muối gạo (1 đĩa sẽ được rắc ra vỉa hè hoặc sân nhà về bốn phương tám hướng sau khi cúng xong).
- Cháo trắng nấu loãng (12 chén nhỏ).
- Hoa quả (5 loại 5 màu).
- Các loại bỏng ngô, bánh, kẹo.
- 12 cục đường thẻ.
- Quần áo chúng sinh với nhiều màu sắc (xanh lam, xanh lá mạ, vàng, hồng...).
- Tiền trần (là tiền thật, thường là tiền lẻ) và vàng mã.
- 3 chung nước (hay 3 ly nhỏ), nhang và nến.